Sular çekilmeye başladıkça selin ihracata, tekstilciye ve gümrük mallarına verdiği zarar ortaya çıkıyor.
Tekstilcinin 1 haftalık üretim kaybı 500 milyon dolar, ihracat kaybı 150 milyon dolar. Halkalı Gümrük Kapısı'nda sele kapılan malların ekonomik değeri 150 milyon dolar. 1 hafta kapalı kalacak olan gümrükteki sadece 2 günlük zarar ise 100 milyon dolar.
Sel ihracatçıya da ağır bir fatura çıkardı. İkitelli bölgesindeki firmaların zararı, Halkalı Gümrük Kapısı'ndaki sıkıntı nedeniyle katlanarak artmaya başladı. İstanbul'dan TIR'larla yapılan ticaretin can damarı olan ve İstanbul'dan yapılan günlük 70-120 milyon dolarlık ihracatın yüzde 40'ının gerçekleştiği Halkalı Gümrüğü, afetin ardından elektrik ve telefon hatlarının çökmesi nedeniyle iş yapamaz hale geldi. 2 günlük zararın 100 milyon dolara ulaştığı gümrükte bir hafta boyunca işlem yapılamayacak. Bu süre içerisinde Halkalı Gümrüğü'nden yapılan işlemler, Erenköy Kapısı'na aktarıldı.
Özellikle tekstil, hazırgiyim ve konfeksiyon ürünlerinde yoğun olarak işlem yapılan Halkalı Gümrüğü'nde, ihracata hazır ve malla yüklü 150'ye yakın TIR'ın selden zarar gördüğünü açıklayan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, maddi kayıplarla birlikte iş kayıpları da düşünüldüğünde rakamların daha da katlanacağını vurguladı. Halkalı Gümrük İdaresi'nde bulunan ihracata yönelik antrepodaki mallara ilişkin zararı 25 milyon euro olarak tahmin eden Büyükekşi, "Türkiye'de haftaiçi günlük 100-300 milyon dolar arası ihracat yapılıyor. Bu ihracatın yüzde 40'ı İstanbul'dan, İstanbul'daki ihracatın yüzde 40'ı ise Halkalı'dan yapılıyor. Bölgemizde pek çok ihracatçı firma selden olumsuz etkilendi. Şu anda hasar tespit çalışmaları devam ettiği için, ihracatçı firmalarımızdan kaçının sigortası var, kayıpları ne kadar bilemiyoruz. Zararı olan firmaların zararının telafisi için gerekenin yapılması konusunda ilgili Bakanlıklarla iletişime geçtik" dedi.
Müşteriyle bağlantıyı kesmeyin
İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi ise, İkitelli bölgesinde sayıları 250'yi bulan tekstil, hazırgiyim ve konfeksiyon firmalarının 1 haftalık ihracat zararının 150 milyon doları, üretim kaybının ise 500 milyon doları bulacağını açıkladı. Hazırgiyim sektörünün ihtisas gümrüğü olan Halkalı Gümrüğü'nde ihracat ve ithalatın yapılamaz hale gelmesi nedeniyle ciddi sıkıntı yaşanacağını anlatan Tanrıverdi, bölgede zararın ihracatla da sınırlı olmadığını ifade etti. Sigortası olmayan firmaların kayıplarının, oluşturulacak Afet Koordinasyon Kurulu tarafından saptanıp tanzim edilmesini isteyen Tanrıverdi, "Riskli olarak değerlendirdiğimiz yaklaşık 150 milyon dolarlık ihracatın ne kadarının kesin zarar olarak döneceğini ise önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ayrıca sel felaketinden etkilenen tekstil ve hazırgiyim tesis sayısını belirleyerek, fabrikalarımızdaki zararın boyutunu saptamaya çalışıyoruz" diye konuştu.
İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB) Başkanı İsmail Gülle de, zamanında teslim edilemeyen mallar konusunda firmaları uyardı. Yapılan kontratlara göre Türkiye'den mal satın alan firmaların etik olmamakla birlikte hak talep edebileceklerine dikkat çeken Gülle, firmaların müşterileriyle mutlaka bağlantı halinde olmaları gerektiğini vurguladı.
Erenköy Kapısı için ek önlem gerekiyor
İstanbul'dan ihracatın çoğunlukla TIR'larla yapıldığını ifade eden İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği Genel Sekreteri Turgay Davaz, sadece Halkalı'dan haftalık ortalama 12 bin 500 çeşit malın çıkış yaptığını ifade etti. İhracatın en önemli kapısı olan Halkalı Gümrüğü'nde işlem yapılamaması nedeniyle Erenköy Kapısı'nda yoğunluk oluşabileceğini kaydeden Davaz, Erenköy Gümrük Kapısı'nın bu yoğunluğu kaldırması için ek önlemlere ihtiyaç olduğunun altını çizdi. Davaz, "Gümrükte haftasonu çalışma olabilir veya çalışma süreleri uzayabilir" dedi.
Halkalı'dan, 9 ayda 380 bin ihracat beyanname işlemi yapıldı
Gümrük Müşavirleri Derneği Genel Sekreteri Turgay Davaz'ın verdiği bilgilere göre, İstanbul'un en önemli gümrük kapılarından biri olan Halkalı'dan, 1 Ocak'tan afetin olduğu 9 Eylül tarihine kadar ihracatta 380 bin 800 adet beyanname işlemi yapıldı. Yine aynı dönemde yapılan ithalat işlemi ise 55 bin adet oldu. Erenköy Gümrük Kapısı'nda da, 105 bin ithalata karşılık 150 bin ihracat işlemi yapıldı.
Sel mağduru işadamına 20 milyon TL'lik kredi desteği
İstanbul Ticaret Odası (İTO), sel felaketinin vurduğu işadamlarına yardım elini uzattı. Felaketin ardından olağanüstü toplanan İTO Yönetim Kurulu, mağdurlara yönelik 20 milyon TL'lik kredi desteği verecek. Kredi ilk aşamada düşük faizle ve Halk Bankası aracılığıyla sıkıntıya düşen firmalara kullandırılacak. Ayrıca, bölgede mağdur olan İTO üyelerinin Oda aidatları yeniden yapılandırılacak. Devlete de çağrıda bulunan İTO Yönetim Kurulu, mağdur firmaların kredi ve vergi borçlarının yeniden yapılandırılmasını istedi. Kurul ayrıca, Kredi Garanti Fonu (KGF) benzeri fonlar devreye sokularak, sıkıntıdaki firmaların ödemelerine yardımcı olunmasını talep etti.
Şirketlerin uğradığı zararlar
- Taha Holding'e bağlı Yavuz Tekstil'in 1.5 milyon dolar tutarında ihracata hazır ürünü zarar gördü.
- Süvari Giyim'in İtalya'ya gidecek ürünleri sular altında kaldı.
- Tamamen sular altında kalan Sabra Tekstil'in zararının 500 milyon TL olduğu tahmin ediliyor.
- Kormaz İplik'in o sabah Rusya'ya ihraç etmek üzere Halkalı'da TIR'da bekleyen ipliği zarar görmesi nedeniyle ürün sevkiyatı yapılamadı. Zararın 50 milyon dolara ulaştığı tahmin ediliyor.
- Halkalı Gümrüğü'nde sadece bir deponun uğradığı zarar ise 2 milyon euro.
