Seçimlerde hangi hileler yapılabilir? Hileleri önlemek için ne yapılmalı?

Halkların Demokratik Partisi (HDP) seçimlerden meydana gelebilecek hilelere ve bu hileleri engellemek için alınabilecek önlemlere ilişkin bir kılavuz hazırladı. Buna göre, seçim ve sandık hileleri üç temel süreci kapsar. Bunlar; oylama öncesinde yapılan hileler, oylama süresince yapılan hileler, oylama sonrası yapılan hileler şeklinde sıralanabilir.

 

Oylama öncesi yapılan hileler ve alınabilecek önlemler

 

1-  Son genel seçimler ve il düzeyinde yapılan anketler göz önüne alınarak hedef bölgeler belirlenebilir. Hedef bölgeler öncelikli olarak milletvekilliğinin kıl payı kaybedildiği ya da kaybedileceği bölgelerdir. Hedef bölgeler belirlendikten sonra; seçmen kayıtlarına mühadale yapılabilir, kendi seçmenlerini ekleme veya seçmenlerimizin çıkarılması şeklinde müdahale olabilir. Bununla ilgili seçmen kütükleri kesinleştirilinceye kadar gerekli uyarılar tüm örgütlerimize yapılmıştı.

2- Kritik bölgeler ve kritik sandıklar için sandık başkanları özellikle belirlenebilir. Bu çalışmaların yapılabileceği dönemlerde de gerekli uyarılar tüm örgütlerimizle paylaşılmıştı. Ancak buna rağmen şaibe olacağı düşünülen sandıklara daha deneyimli ve tecrübeli müşahitlerin görevlendirilmesi ve seçmenin bu konuda bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

3-  Sahte oy pusulası, zarf, mühür basılabilir. Kendi partilerine “EVET” ya da “TERCİH” mühürü basılı oy pusulalarını seçmenin boş oy pusulasıyla para, mevki, çıkar karşılığı değiştirebilirler. Seçmen kapalı oy alanına girerken önceden elinde bir pusula var mı ya da çıkarken ellerinde ayrıca boş pusula var mı dikkatli olunmalıdır. Ayrıca böyle bir olayı anlatan olursa, kendisine verilmiş bir partiye mühürlenmiş oy pusulası kanıt gösterilerek şikayet edilecektir.

4-  Partimize suç atmak ve provokasyon amacıyla kendilerine “EVET” ya da “TERCİH” basılı oy pusulalarını seçim günü çöplere, yol kenarlarına atarak belli bir bölgede seçim iptaline kadar giden süreçleri başlatmak için kullanabilirler.

5-  Seçim sabahı kritik bölgelerdeki sandık kurulu başkanları, partimiz seçmenlerine zarfların ve/veya oy pusulalarının tamamını ya da bir bölümünü sandık kurulunun mührü ile mühürlemeden verebilir. Bunu engellemek için; sandık kurulları en geç saat 7’de toplandıktan ve görev dağılımı yaptıktan sonra; zarf ve oy pusulalarını torbadan çıkartılarak eksiksiz bir şekilde sayılmasına dikkat etmek gerekmektedir. Özellikle sandık kurullarının bütün zarf ve oy pusulalarına sandık kurulu mührü ile mühürlemesi istenmeli ve mührün basılacağı yerin sandık kurulu kararıyla kararlaştırılması ve bunun karar defterine yazılması istenmelidir. Böylelikle olası dışardan gelebilecek oy pusulaları kolaylıkla tespit edilebilir.

6-  Sandık Kurulu seçim sabahında; sınıfı düzenliyoruz diye müşahitleri içeri almayabilir. Müşahidimiz kesinlikle bunu kabul etmemeli ve saat 07:00 den önce sınıfta hazır bulunmalıdır. Aksi durumu hukuk komisyonlarımıza hemen iletmeli ve şikayet edilmelidir.

 

Oylama süresince yapılabilecek hileler ve alınabilecek önlemler

 

1-  Okuma yazma bilmeyenlere, yaşlılara “EVET” ya da “TERCİH” mühürü basılı oy pusulası verilebilir. Bu konuda seçmenin bilgilendirilmesi ve oy verme sürecinde müşahitlerimizin seçmenlere oy pusulaları verilirken dikkatle izlemesi gerekmektedir.

2- Seçmene oy pusulası ya da zarf verilirken bilinçli olarak gizlice zarfa ya da oy pusulasına belli işaretler ya da zarfın içine bir şeyler (kağıt parçalar vb) konmuş olabilir. Bu hilenin amacı partimizin oylarını geçersiz kılmaktır. Bu konuda yapılabilecek şey; seçmenin bilgilendirilmesi ve oy verme sürecinde müşahitlerimizin oy pusulaları seçmenlere verilirken dikkatle izlemesidir.

3-  Okul dışında mühürlü oy pusulaları verilerek boş oy pusulalarının getirilmesi istenebilir. Yukarıda da belirtildiği üzere oylama başlamadan önce bu olası hile hatırlatılarak sandık kurulu mührünün hep aynı yere basılması konusunda sandık kurulunun karar alması sağlanmalı, sayım döküm aşamasında da sandık kurulu mührünün basılı olduğu yer kontrol edilmeli, buna rağmen şaibeli bir durum varsa basılı sandık kurulu mührünün o sandığa ait olup olmadığı kontrol edilmelidir.

4-  Kolluk kuvvetleri birden fazla sandıkta oy kullanabilir. Hem görevli olduğu sandıkta hem de adının sandık seçmen listesinde bulunduğu sandıkta oy kullanabilirler, ayrıca tanıdık sandık kurulu başkanlarının görevli olduğu sandıklarda da oy kullanabilirler. Bunun için müşahitlerin kolluk kuvvetlerinin Örnek 142 belgesi ile oy kullanıp kullanmadıklarına, ÖRNEK 142’nin sandık kurulu başkanlarınca alınıp alınmadığına, oy kullanan kolluk kuvvetinin sandık seçmen listesini oy kullandığına dair imzalayıp imzalamadığına dikkat etmelidir. Ayrıca o kolluk kuvvetinin kimlik bilgilerini ilçelerde kurulacak kriz masalarına iletmeli ve kriz masalarında bu konu özel olarak takip edilmelidir.

5-  Yabancılara oy kullandırılabilir. Ölüler, oy kullanamayacak durumda olanlar tespit edilebilir ve bunların yerine yabancılara, başkalarına oy kullandırılabilir. Bu noktada özellikle Suriyelilere oy kullandırılabilir. Bu hileye karşı il ve ilçelerin sandık seçmen listeleri üzerinden hane hane ve yüz yüze çalışmalar yürütülmesi ve seçmenin birebir tanınması oldukça önemlidir. Özellikle kimlik tespitinde seçmenin oy kullanan kişi olup olmadığına dikkat etmek gerekmektedir.

6-  Sandık Kurulu Başkanları ve sandık kurulu üyeleri engelliler ve okuma yazma bilmeyenler ile birlikte kapalı oy verme yerine girip onlar yerine oy kullanabilirler. 135 Sayılı genelgenin ilgili maddesinde hiçbir koşulda sandık kurulu başkanının kapalı oy verme yerine giremeyeceği belirtilmektedir. Bu konuda hem seçmenler bilgilendirilmeli hem de müşahitler ve okul sorumluları bu seçmenlerin oy kullanma süreçlerinde sandık kurulunun yasaya uygun davranıp davranmadığını kontrol etmelidir. Yine Sandık Kurulu Başkanı ya da üyeleri; yaşlılar, okuma yazma bilmeyenler, engelliler başta olmak üzere seçmeni hangi partiye oy vereceği noktasında yönlendirebilirler. Eşitlik ilkesine aykırı bu durumun seçim mevzuatına aykırı olduğu tüm sandık görevlilerimizce bilinmesi gerekir.

7-  Partimizin müşahitleri sandık çevresinden uzaklaştırılmak istenebilir. Sandık başında kalabalık ve kaos oluşturulabilir. Böylelikle partimizin görevlileri provoke edilerek sandık çevresinden ve sandık alanından uzaklaştırılabilir. Bu noktada sandık görevlilerinin yasal mevzuata hâkim olması ve provokasyonlara gelmemesi için uyarılması oldukça önemlidir.

8-  Sandık Kurulu Başkanları partimizin müşahitlerinin şikayetlerini işleme almayabilir, kabul etmeyebilir hatta düşmanca bir tavır gösterebilir. Böyle yaparak müşahidimizi sandık çevresinden ve alanından uzaklaştıracak zemini oluşturmayı amaçlayabilir. Dolayısıyla müşahitlerimizin yasal mevzuata hakim olması ve böylesi durumlarda derhal seçim kurullarına itiraz etmeleri gerekmektedir.

9- Kolluk kuvvetleri sandık alanında ve sandık çevresinde sürekli olarak bulunabilir, seçmen üzerinde baskı ve şiddet uygulayabilir, kapılarda kimlik kontrolü yapmaya kalkabilirler. Bu noktada da yapılacak şey yasal mevzuata hakim olmak, parti yöneticilerinin sürekli olarak sahada olması ve olası çözülemeyen durumlarda il ve ilçe seçim kurullarına itiraz edilmesidir.

10-  Partimizin güçlü olduğu bölgelerde sandıklara gizlice boş zarflar atılabilir. Müşahitler bu konuda bilgilendirilmelidir.

11-  Açıktan oy kullandırılabilir. Yasaya aykırı bu işlem konusunda müşahitler bilgilendirilmelidir.

12-  Sandık Kurulu Başkanları oy kullanmayan seçmen yerine oy kullanabilir. Bunun için müşahitlerimizin seçim sabahından akşama kadar sandık başında kalmaları sağlanmalıdır. Böylece sandık kurulu başkanı ikinci veya üçüncü kez oy kullanmaya kalkıştığında fark edebilir ve engelleyebilir ve sözlü şikayet kabul edilmezse yazılı şikayet ve hatta itiraz edebilirler.

Bu konularda gerekli tüm bilgiler Merkezi Müşahit ve Bilgi İşlem Komisyonumuz tarafından hazırlanarak dağıtılan Müşahit El Kılavuzu'nda mevcuttur.

 

Oylama sonrası yapılabilecek hileler ve alınabilecek önlemler

 

1-  Sayım döküme geçileceği ifade edilerek müşahitler sandık çevrelerinden uzaklaştırılmak istenebilir. Bunun için müşahitlerin bilgisizliğinden faydalanmak isteyebilirler ya da sandık başında önceden belirledikleri kişilerle kavga dövüş çıkartmak suretiyle kalabalık ve kaos oluşturabilirler. Böylelikle müşahitlerin ve seçmenleri sandık çevresinden uzaklaştırabilirler. Seçimin açıklık ilkesinin ihlali olan bu durum karşısında seçmenin ve sandık görevlilerinin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Müşahitler kesinlikle sandık çevresinden uzaklaştırılamazlar.

2-  “Bomba ihbarı var, yangın var” vs nedenlerle müşahitler sandık başından uzaklaştırılmaya çalışılabilir. Sandıklar sabah müşahitlerin gözü önünde açılıp kapandığından ve şeffaf olduğundan bomba sandıkta olamaz. Dolayısıyla gerekirse sandık yeri değiştirilmesi önerilmeli ancak sandık başından kesinlikle ayrımla olmamalıdır.

3-  Partimizin güçlü olduğu bölgelerde geçerli zarflar geçersiz olarak belirlenebilir. Seçmenin ve müşahidin hangi zarfların geçerli olup hangilerinin geçersiz olduğu konusunda tam olarak bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bu konuda Merkezi Müşahit ve Bilgi İşlem Komisyonumuzca hazırlanıp dağıtılan Müşahit El Kılavuzu'nda gerekli tüm bilgiler mevcuttur. 

4-  Partimize “EVET” ya da “TERCİH” mühürü basılı oy pusulaları geçersiz sayılabilir. Benzer şekilde kendi partilerine “EVET” ya da “TERCİH” mühürü basılı olan ama geçersiz olan oy pusulaları geçerli sayılabilir. Seçmenin ve müşahidin hangi oy pusulalarının geçerli olup hangilerinin geçersiz olduğu konusunda tam olarak bilgilendirilmesi gerekmektedir.

5-  Sayım döküm aşamasında, zarfların ve oy pusulalarının değiştirilmesi ya da geçerli geçersiz konusunda daha rahat hareket edilmesi amacıyla elektrikler kesilebilir. Sandık görevlilerimiz mutlaka yanlarında el feneri bulundurmalıdır. Böyle durumda ayrıca Seçim Kurulu Okul Sorumlusu hakkında şikayette bulunulmalıdır. Bununla ilgili bilgi de Müşahit El Kılavuzu'nda belirtilmiştir.

6-  Sonuçlar tutanaklara geçirilirken partimizden eksiltme yapılarak kendi partilerinde aynı oranda artırma yapabilirler. Özellikle HDP’nin oyları sandık sonuç tutanakları doldurulduğu sırada silinebilir, iktidar partisine ya da geçersiz oylara eklenebilir. Müşahitler oyların sandık sonuç tutanaklarına eksiksiz bir şekilde yazılması kontrol edilmeli, sonuçların tutanağa hem rakamla hem de YAZI ile yazıldığı mutlaka kontrol edilmelidir.

7-  Kolluk kuvvetleri sayım anında hiçbir olay olmamasına rağmen sandık çevrelerinde, sandık başlarında bulunabilir ve sürece müdahale edilebilir. Kolluk kuvvetleri sadece oylamayı engelleyecek bir sorun ya da olay olduğunda olaya müdahale etmek amacıyla sandık çevresine gelebilir. Bu konuda sandık görevlilerinin yasal mevzuata hakim olması ve bu temelde müdahalede bulunması gerekirse sandık kurullarına yazılı şikayette bulunması gerekmektedir.

8-  Sayım döküm aşamasında HDP’nin baraj altında kaldığı ya da çok yüksek oy aldığı gibi dedikodular yayılarak sandık görevlilerinin görev yerlerini ıslak imzalı sandık sonuç tutanaklarını almadan terk etmeleri sağlanabilir. Bu konuda sandık görevlilerinin mutlaka uyarılması ve ıslak imzalı ve mühürlü sandık sonuç tutanaklarını kesinlikle almaları konusunda özel uyarı yapılmalıdır.

9-  Sandık kurulu müşahidimize “tutanağın resmini çek, aslını vermiyoruz” diyebilir. Müşahidimiz kesinlikle bunu kabul etmemeli, önce tutanağı almalı, KENDİ TUTANAĞININ resmini çekmelidir.

10-  Tutanaklar kurşun kalemlerle doldurularak daha sonra tahrifat yapılabilir. Sandık görevlilerinin bu konuda da dikkatli olması gerekmektedir.

11-  Müşahit ve okul sorumlularımıza mühürsüz ya da ıslak imzasız sandık sonuç tutanağı verilebilir, ya da sandık sonuç tutanağı yok diye fotokopi önerilebilir. Bu konuda müşahitler özellikle uyarılmalı ve ISLAK İMZALI ve MÜHÜRLÜ SANDIK SONUÇ TUTANAKLARINI almadan sandık çevresini terk etmemeleri konusunda uyarıda bulunulmalıdır. Sandık kurulu başkanı isteyen tüm müşahitlere ıslak imzalı ve mühürlü sandık sonuç tutanağı vermek zorundadır.

12-  Geçersiz oylara ayrılan bölümde geçersiz oy sayısı belirtilir ama gerekçe belirtilmez. Tutanaklarda kaydırma ve toplama hataları yapılabilir. Sandık sonuç tutanaklarının usule uygun doldurulması istenmeli ve mutlaka bilgiler kontrol edilmelidir.

13-  Önceden hazırlanan torbalar gerçek torbalar ile değiştirilebilir. Bu hile torbaların taşınması sırasında yapılabilir. Ya da ilçe seçim kurullarında yapılabilir. Torbaları ilçelere taşıyacak araçlar mutlaka önceden kontrol edilmeli, araçların hiçbir yere uğramadan doğrudan seçim kurullarına gittiğinden emin olunmalı, bu amaçla araçlar takip edilmelidir. İlçe seçim kurullarında torbaların konulduğu yerlerde de müşahit ve partililer görevlendirilmelidir. BU SEÇİMDE İLÇE SEÇİM KURULLARI İÇİN ÖZEL MÜŞAHİT GÖREVLENDİRİLMELİ VE BU GÖREVLİLERİN KULLANACAĞI MÜŞAHİT KARTININ GÖREVLİ OLDUĞU ALAN BÖLÜMÜNE …………..İLÇE SEÇİM KURULU yazılmalı, SANDIK NO bölümüne SEÇİM KURULU MÜŞAHİTİ yazılmalıdır. Bu müşahitler seçim günü saat 17:00 de ilçe seçim kurullarında hazır bulunmalıdırlar.

14-  İlçe seçim kurullarında sandık sonuç tutanaklarının SEÇSİS sistemine anlık izlenmesine izin verilmez. Bu durum seçimin açıklık ilkesine aykırıdır. İl ve ilçelerde seçim kurullarında görevli temsilcilerimizin, müşahitlerimizin bu süreci yakinen takip etmelerinin yasal hakları olduğunu bilmeleri, bunu belirtmeleri ve bu ortam sağlanmadan veri girişine izin vermemeleri gerekmektedir.

15-  İtiraz edilmeyen sandıkların tamamına SEÇSİS üzerinden müdahale edilebilir. Buna karşılık illerde kesin sonuçlar ilan edilinceye kadar SEÇSİS sisteminden tüm sandıklar izlenmeli ve en ufak bir şüphe sezilirse ilçe seçim kurullarına yasal itiraz süresi için son tarih ve saat olan Salı saat 15:00’a kadar tüm sandıklar için ilçe seçim kurullarına bir itiraz başvurusu mutlaka yapılmalıdır.

16-  Özellikle güçlü olduğumuz yerlerde saat 17:00’den hemen sonra, müşahitlerimizin dikkatlerini dağıtarak ıslak imzalı ve mühürlü tutanakları almalarını engellemek için havai fişekler patlatılabilir, mahalle aralarında davul zurna çalınabilir. Partimizin böyle bir etkinliği asla ve asla yoktur. 7 Haziran akşamından 8 Haziran sabahına kadar hiçbir yerde kutlama olmayacaktır.