Ertan Altan
(Taraf, 21 Mayıs 2012)
Hrant Dink Caddesi Sarıgül’ün gündeminde
Şişli’nin Kurtuluş ve Pangaltı bölgesindeki cadde ve sokak isimleri, buralarda yoğun olarak yaşayan gayrımüslim yurttaşlara Cumhuriyet tarihi boyunca nasıl yaklaşıldığının güzel bir örneği.
Pangaltı’da yaşayan birçok Ermeni yurttaşın açık adresi şöyle: Ergenekon Caddesi, Bozkurt Mahallesi, Türkbeyi Sokak. Ermeni yurttaş, çocuğunu da Talat Paşa İlköğretim Okulu’na kaydettirmek zorunda.
Bu isimler elbette tesadüf değil. 1925 yılında Jacques Pervititch tarafından çizilen Pangaltı ve Kurtuluş bölgesi planlarında cadde ve sokak isimlerinin bilinçli bir şekilde değiştirildiği görülüyor. Özellikle 1934 yılından sonra semtin gayrimüslim kimliğini yansıtan isimler bütünüyle yok ediliyor. Örneğin “Feriköy Fırın Sokak”, 1925 haritalarında Feriköy-Ermeni Kilise ismiyle yer alıyor. Frenk Kilise isimli sokak “Satırcı Sokak” olarak değiştiriliyor. Moskof Kilise, “Dershane Sokak” yapılırken Papaz Köprüsü yerine “Yaya Köprüsü”, Mimar Andre yerine “Koçyiğit”, Yanaki yerine “Can Eriği”, Aya Kiryaki yerine “Teşrifatçı”, Papayanni yerine “Remzi Baba” isimleri veriliyor.
Bu sokakların bir kısmı, Ergenekon Caddesi’ne bağlanıyor. Hrant Dink’in Halaskârgazi Caddesi’nde kurşunlara hedef olmasının ardından özellikle Ergenekon Caddesi’nin isminin değiştirilmesi için yerel yöneticilere binlerce talep gelmişti. Caddenin isminin değiştirilmesi yönünde bir gündem maddesi iki yıl kadar önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi tarafından ele alınmıştı. Ancak Ergenekon Caddesi’nin adının Hrant Dink Caddesi’ne dönüştürülmesi önerisi Meclis’in 112 CHP’li üyesinin “evet” oyuna karşılık AKP’li üyelerin oylarıyla reddedilmişti.
İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi öneriyi gündemden düşürse de Dink’in ölüm yıldönümü olan 17 ocakta Osmanbey’deki AGOS Gazetesi’nin önünde toplananlar, Ergenekon Caddesi’nin başındaki tabelanın üzerine Hrant Dink Caddesi tabelasını asarak, birkaç saatliğine de olsa caddenin ismini değiştiriyor. 2010 yılında başlayan bu uygulama iki yıldır devam ediyor.
Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül ile 19 Mayıs öncesinde Osmanbey’deki binalara asılan dev Türk bayrakları ve Atatürk posterleriyle ilgili yaptığımız görüşmede bu konu da gündeme geldi. Halaskârgazi Caddesi’nde dev bayraklardan biriyle kaplanmış Zabıta Müdürlüğü binasında biraraya geldiğimiz Sarıgül’le malum Kuzey Kore tartışmamızı tatlıya bağlandıktan sonra, konu Kurtuluş’taki milliyetçi (hatta ırkçı) cadde ve sokak isimlerine geldi.
“Şişli’de özellikle gayrımüslimlerin yoğun yaşadığı yerlerin isimleri Ergenekon Caddesi, Türkbeyi Sokak, Bozkurt Mahallesi... Bu isimlerin değiştirilmesi için talepler var. Örneğin Ergenekon Caddesi’nin adının Hrant Dink Caddesi olarak değiştirilmesi isteniyor. Bu cadde ve sokakların isimlerinin değiştirilmesi gündeminizde mi” sorusunu yönelttiğimiz Sarıgül, tam olarak şu cevabı verdi: “Rahmetli Hrant Dink’in şehit edildiği noktayla ilgili talepler vardı. Biz oraya Dink’in anısına bir taş yerleştirerek ölümsüzleştirdik. Bu yönde talepler geliyor. Haklısınız. Bunu gündemimize alıyoruz. Yıllar önce konulan isimler bunlar. Güncelliğini yitirdi ve çok yıpratıldı.”
Mustafa Sarıgül’e bu isimlerden kurtulmak için nasıl bir prosedür izlenmesi gerektiğini de sordum. Şişli Belediyesi ekipleri ve mahalle muhtarları cadde ve sokaklarla ilgili talepleri, önerileri belirlemek için yoklamalar yapıyor. Öncelikle bu ekiplere isim değişikliğiyle ilgili taleplerin bildirilmesi gerekiyor.
Şişli Belediyesi ilçedeki 1284 sokağın ilk etapta 750’sinde çevre düzenlemesi yapıyor. Şu sıralarda Kurtuluş’un Ergenekon Caddesi’ne çıkan sokakları Münih Belediyesi ile işbirliği halinde arnavutkaldırımlarıyla döşenip güzelleştiriliyor. Sarıgül gündemine alacağına dair söz verdi. Umuyoruz ki bu cadde ve sokakların yalnızca çehresi değil isimleri de bir an önce değişir.
