T24
Gonca Tokyol
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan sanayi üretimindeki daralma sürüyor. Mart ayında beklentilerden düşük olarak yıllık bazda yüzde 2.2 gerileyen sanayi üretimi, nisan ayında beklentilerin de üzerine çıkarak yıllık bazda yüzde 4 düştü. Beklenti, sanayi üretiminin yüzde 2,5 düşmesi yönündeydi. Sanayi üretimi martta aylık bazda da yüzde 0.1 artış beklentisine rağmen yüzde 1 geriledi.
Türkiye’de sanayi üretimi, kur krizinin yaşandığı Ağustos 2019’dan bu yana daralıyor. Üretimde en büyük gerileme aralık ayında yaşanırken daha sonra veri yukarı yönlü hareket etmeye başlamıştı. Yukarı yönlü hareketle birlikte sanayi üretimindeki daralmanın geride kalabileceği yorumları yapılırken; nisan ayında daralmanın artması ‘iyimser beklentilerin’ pek de gerçekçi olmadığını ortaya koydu.
Ekonomistler veriyi nasıl değerlendirdi? | “Sanayi eriyor”
TÜİK verilerini kişisel Twitter hesabından değerlendiren eski Borsa İstanbul Başkanı İbrahim M. Turhan, tahminlerine uygun olarak açıklanan rakamların 2019’un birinci çeyreğinde görülen kısmi toparlanmanın ‘kalıcı olmadığına’ işaret ettiği yorumunda bulundu. Turhan, “Açıklanan sanayi üretimi verisi, ikinci çeyrekte büyüme üzerindeki risklerin aşağı yönlü olduğuna işaret ediyor” dedi. İktisatçı Mustafa Sönmez de, üretimdeki daralmayı “Sanayi eriyor” sözleriyle yorumladı.
Altınbaş Üniversitesi Rektör Yardımcısı Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin de Ocak-Mart döneminde gelen verilerin yarattığı iyimserliğin gerçekçi olmadığının nisan ayı rakamlarıyla ortaya çıktığına dikkat çekerek, Twitter hesabından yaptığı yorumda “Sanayi üretim rakamları Ocak’ta başladığı düşünülen “dipten dönüş”ün bir trende dönüşmediğini bize gösterdi” ifadesini kullandı.
"Bu krizden çıkmak kolay olmayacak..."
T24 yazarı, ekonomist Barış Soydan da yaşananı "Krizde çifte dip" olarak nitelendirdi ve şunları söyledi: "Nisan ayında yüzde 1 daralan sanayi üretimi, 31 Mart öncesinde suni teneffüsle canlandırılan ekonominin yeniden durduğunun kanıtı oldu. Bu krizden çıkmak kolay olmayacak..."
Gazete Duvar yazarı, ekonomist Doç. Dr. Ümit Akçay da kısa bir yorum yaparak, "Son açıklanan veriler ile ekonomi yönetiminin içi boş propagandası bir kere daha çöktü" dedi.
Bakan Albayrak, geçen ay "Sanayi üretimindeki pozitif trend devam ediyor, dengelenmeye katkı sağlayacağız" demişti
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, sanayi üretiminin martta aylık yüzde 2,1 artmasının ardından, "Sanayi üretimindeki pozitif trend devam ediyor. Özellikle kamu bankalarımızla birlikte açıklayacağımız paket ile sektörümüzdeki dengelenmeye büyük katkı sağlayacağız" demişti.
Albayrak’ın mayıs ayı sonunda açıkladığı İVME (İleri, Verimli, Milli Endüstri) adını taşıyan finansman paketiyle hammadde ve ara malı imalatı, makine imalatı ve tarım sektörlerindeki şirketlere yıl sonuna kadar kamu bankaları tarafından 30 milyar liralık bir finansman sağlanacağı duyurulmuştu.
İVME paketi, ‘ithalat bağımlılığı yüksek’ sektörlere finansman katkısı yapılacağının belirtilmesi sebebiyle eleştirilmiş; konuyla ilgili haber yapan Reuters ve DW Türkçe’ye bakanlık tepki göstermişti.
Sektörlere göre nisan ayında sanayi verileri
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,3 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 4,2 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,7 arttı.
Sanayinin alt sektörleri (2015=100 referans yıllı) incelendiğinde, 2019 yılı Nisan ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 7,8 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 0,9 azalırken elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1,9 arttı.
