Ali Tezel
(Habertürk, 25 Haziran 2012)
Sağlık Bakanlığı, laboratuvarlardan hamilelik testi pozitif çıkanların listesini ve iletişim bilgilerini istemeye başlamış. Bakanlığın amacı ana-bebek ve çocuk sağlığını izlemek. Amaç güzel ama uygulama kötü. Bilgilerin verildiği aile hekiminin kadının hamile olduğunu cep mesajıyla baba veya eşe bildirmesi kişi güvenliği ve insan haklarına aykırı İsmi ben de saklı bir genç kız aradı; sosyal güvencesi babası üzerinden sağlanıyormuş ve geçen hafta hamilelik testine gitmiş. 3 gün sonra babasının cebine “Tebrikler, hamilelik testiniz pozitif çıktı, en kısa zamanda aile hekimine gidiniz” mesajı gelmiş. ‘Ali Bey böyle bir uygulama var mı?’ diye sordu. Ben de bilmiyordum ama araştırınca durum ortaya çıktı.
Yöntem yanlış
Sağlık Bakanlığı, hamilelik testi yaptıran tüm laboratuvarlara yazı gönderip, testi pozitif çıkanların listesini ve cep telefonları dahil iletişim bilgilerini istemeye başlamış. Gelen bilgileri de aile hekimlerine verip, ailesi ve kendisi ile iletişime geçmesi isteniyormuş. Bahsi geçen olayda da babaya cep mesajını aile hekimi göndermiş. Sağlık Bakanlığı’nın amacı 224 sayılı Sosyalizasyon Yasası’ndan bu yana ülkemizde uygulanan şimdi de Aile Hekimliği Yasası gereğince aile hekimlerine verilen ana-bebek ve çocuk sağlığını izlemek ama yöntem yanlış. Yasalarımıza göre aile hekimleri kendilerine bağlı nüfustan hamile olanların hamileliklerinin sağlıklı geçmesini izlemek, doğumdan sonra da bebek ve çocuk sağlığını izleyerek doğru yöntem ve tedavilerle sürecin sağlıklı yürümesini sağlamakla görevli.
Gizliliğe aykırı
Amaç güzel ama uygulama kötü, aile hekiminin evde bekâr genç kızın hamile kaldığını cep mesajı ile babaya bildirmesi ise hem kişi güvenliği hem de insan haklarına aykırı. Sonuçları da hiç istenmeyecek boyutlara, aile trajedilerine sebep olabilir.
Aileye bilgi özel hayata müdahale
Son günlerde kürtaj ve sezaryene kısıtlama getirilmesine ilişkin çalışmalarla ilgili tartışmalarda kadınlar “Benim bedenim benim kararım” derken, bir de hamilelik testlerinin hem devlete hem de aileye bildirilmesi konuyu daha da vahim hale getiriyor. Bir gebelik varsa kişi de gebeliği doğum ile sonlandırmak istiyorsa, kişi bağlı bulunduğu aile hekimine veya başka bir sağlık kurumuna müracaat eder. Hamilelik testi için kayıt da tutulabilir ama kadının isteği-izni olmadan test sonuçlarının ve kişinin özel bilgilerinin devlete ve aileye bildirilmesi yanlış.
