T24 - 2001 yılında Toyota’nın üretiminden çıkan, 2009 sonunda da distribütörlüğünü 85 milyon dolara ALJ Grup’a devreden Sabancı Holding, otomotiv sektöründeki son kalesi Temsa Global’i de satışa çıkardı.
Sabancı Holding, satış için danışmanlık şirketi Credit Suisse’e yetki verirken, hem yurtiçi hem yurtdışında 2008 yılı sonunda piyasa değeri 500 milyon dolar olarak hesaplanan Temsa Global’i satmak için temaslarda bulunuyor. Mitsubishi ve Komatsu’nun distribütörlüğünün yanı sıra Adana, Adapazarı ve Mısır’da fabrikası bulunan ve yüzde 100 Türk malı otobüsler üreten Temsa Global satıldığı takdirde, Sabancı Holding’in otomotiv macerası tamamen sona erecek.
Özdemir Sabancı’nın vefatından sonra 2001 yılından itibaren otomotivden çekilmeye başlayan Sabancı Grubu, 2001 yılında Toyotasa’daki yüzde 25’lik hissesini 49 milyon dolara Japon Toyota’ya devrederek üretimden çekilmişti. 2009 yılında da perakende ve satış şirketindeki hisselerini Ortadoğulu ALJ Grub’a 85 milyon dolara satan grup, böylece Toyota ile 19 yıl önce başlayan ortaklığını tamemen sona erdirmişti. Toyota ile ortaklığı sona eren Sabancı’nın elinde ise yüzde 100 Türk markası Temsa Global kalmıştı.
Krizden markayla çıktı
Sabancı Holding bünyesinde 42 yıl önce Termo Mekanik Sanayi A.Ş. ismiyle kurulan, 1984’te Japon Mitsubishi’yle imzalanan distirübütörlük ve üretim lisansı anlaşmalarıyla otomotiv sektörüne adım atan Temsa, 2001 yılında krizle birlikte batmaktan kendi markasını yaratarak yeniden doğdu. 2001’de Mitsubishi lisansıyla yaptıkları otobüs satışları 300’den 20’ye düşünce ‘ya tamam ya devam demek’ durumunda kalan Sabancı Grubu, Temsa markasıyla yurtdışına otobüs ihracatını başlatarak krizi atlatmış, dünyaya satılan bir Türk markası yaratmıştı. Bugün 46 ülkeye yılda 200 milyon dolarlık ihracat yapan Temsa Global aradan geçen 9 yılda Adana, Mısır ve Adapazarı’nda 3 fabrikaya ulaştı. Temsa, 2009’da yaşanan global kriz öncesi 1 milyar TL olan cirosunu 4 yılda 2 milyar TL’ye çıkarmayı hedefliyor.
Düşük Euro darbe vurdu
2008 sonunda patlak veren küresel krizle birlikte ticari araç satışlarında yaşanan düşüşle birlikte güç kaybeden Temsa Global, 2010 yılıyla birlikte Euro’da yaşanan büyük kayıpla birlikte sıkıntılı bir sürece girdi. Sattığı her otobüsten 40 bin lira zarar etmeye başlayan Temsa Global, bu çerçevede tasarruf tedbirlerini devreye sokarak önce 3 bin çalışanından binin çıkartmak zorunda kaldı. Daha sonra iç pazara ve perakende satışlara yönelen Temsa Global, tam ihracatta hareket yaşamaya başlarken Sabancı Grubu tarafından satışa konuldu.
Satışı Almanya’da öğrendi dönünce istifasını verdi
21 yıl Sabancı Grubu’nda görev yapan son 11 yıldır ise Temsa Global’in Genel Müdürlüğünü ve CEO’luğunu üstlenen Mehmet Buldurgan, şirketin satışıyla ilgili söylentileri doğrularken, bu satış yüzünden istifa ettiğini açıkladı. Buldurgan, “Geçen hafta Hannover’deki ticari araç fuarındaydım. İki Alman, iki İngiliz gazeteci yanıma geldi. Bana Temsa’nın satışa çıkarılmasıyla ilgili sorular sordu. Dedikodu diye geçiştirdim. Bir Alman müşterimiz, bu söylentiler nedeniyle siparişlerini iptal etti. Temsa’nın Avrupa direktörü de satışa çıkarıldığını hatta Mercedez-Benz’le bile görüşüydüğünü söyledi. Dönüşte Holding’e sordum. Net bir açıklama yapamadılar. Ama, ben öğredim. Yani herkes biliyor bir tek ben bilmiyordum. Ben de bana yakışanı yapıp istifamı verdim” dedi. 11 yıldır Temsa’nın büyümesi, global bir marka haline gelmesi için yoğun çaba harcadığını kaydeden Buldurgan, “2009 global krizinden her otobüs markası gibi biz de etkilendik. Düşük Euro’da Avrupa’ya ihracatta çok zorladı. Ortada bir zarar var ama bu başarısızlıktan değil. Zaten hem ihracatta hem iç pazarda işler açıldı. Neden satışa çıkarıldığını anlamak mümkün değil” diye konuştu.
Japonların onay vermesi gerekiyor
Mehmet Buldurgan, Temsa’nın satışına ilişkin gelişmeleri şöyle aktardı: “Bundan bir ay önce Sabancı Lastik ve Otomotiv Grubu Başkanı Turgut Uzer ben tatildeyken odama Japon Mitsubishi ve Komatsu’ya bir mektup yazılması için talimat bırakmış. Mektupta Japonlara otobüs üretimi için ortak aradığımızı, bu konuda kendilerinden izin istememizi yazmamı istemiş. Ben de hemen holdinge gidip Japonlarla işin böyle yapılamayacağını, sadece mektup göndermenin kabalık olduğunu anlattım. 2 hafta arayla Japonya’ya giderek konuyu yüz yüze anlatıp, mektubu elden teslim ettim. Çok anlayışla karşılamışlardı. Ama şimdi ne olur bilemiyorum. Mercedes-Benz’in rekabet kurallarına aykırı olacağı için satışla ilgilenmediğini öğrendim. Kimler alır diye sorarsanız, Hintliler veya Araplar ilgilenebilir.”
