T24 Dış Haberler
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı Donetsk ve Luhanks yönetimlerini tanıyan kararnameyi imzalayarak Ukrayna sınırındaki krizi en üst noktasına taşıdı. Dünyanın gözleri Ukrayna-Rusya krizindeyken, ayrılıkçı bölgeleri tanımanın ne anlama geldiği, bu zamana kadar bölge için düşünülen Minsk barış sürecinin ne olduğu gibi soru işaretleri de oluştu.
The Guardian, Ukrayna-Rusya krizindeki son nokta olan ayrılıkçıların tanınmasına ilişkin merak edilen sorulara yanıt aradı.
Ayrılıkçı bölgeler hangileri?
Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki ayrılıkçılar (kolektif adıyla Donbas), 2014 yılında Ukrayna hükûmeti kontrolünden koparak kendilerini "bağımsız" halk cumhuriyetleri ilan etti. Ukrayna, 2014'ten bu yana bölgedeki çatışmalarda 15 bin kişinin hayatını kaybettiğini söylerken Rusya, çatışmalarla bir ilişiği olmadığını belirtiyor. Öte yandan Rusya'nın bölgedeki ayrılıkçılara çeşitli yollarla destek sağladığı aktarılıyor.
Rusya'nın ayrılıkçıları tanıması ne anlama geliyor?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in dün imzaladığı kararnameyle ilk defa Rusya, Donbas'ın Ukrayna'nın bir parçası olmadığını belirtmiş oluyor. Bu durumda Moskova'nın açık bir şekilde ayrılıkçı bölgelere asker göndermesinin önü açılıyor. Rusya parlamentosu üyesi ve eski bir Donetsk siyasi lideri olan Alexander Borodai, geçen ay, bu durumda ayrılıkçı yönetimlerin hâlâ Ukrayna kontrolündeki bölgeleri ele geçirmek için Rusya'dan yardım alabileceğini söylemişti. Olası bir durumda Rusya ve Ukrayna arasında açık bir askeri çatışma riski bulunuyor.
Minsk barış süreci ne durumda?
Rusya'nın ayrılıkçı yönetimleri tanıma adımının 2014-2015 Minsk barış anlaşmaları sürecini "çöpe atmış olacağı" değerlendirmesi yapılıyor. Şu ana kadar uygulamaya geçmemiş olsa da Minsk anlaşması Moskova dahil olmak üzere tüm taraflar tarafından "en iyi çözüm" olarak nitelendiriliyordu. Anlaşmalar, Ukrayna içindeki iki bölge için yüksek derecede otonomi sunuyordu.
Minsk Anlaşmaları, adını imzalandığı şehirden, Belarus'un başkenti Minsk'ten alıyor. 2014 ve 2015 yılında imzalanan anlaşmalar Ukrayna ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar arasında kalıcı ateşkesi sağlamayı hedefliyordu.
Minsk Anlaşmaları aynı zamanda ayrılıkçı işgalindeki Luhansk ve Donestk bölgelerinin Ukrayna'nın kalanına tekrar entegre edilebilmesi için seçimler düzenlenmesi yolunda bir yol haritası çiziyordu.
TIKLAYIN - Ukrayna sınırındaki kriz zirve noktasına yaklaşırken sıklıkla gündeme gelen 'Minsk Anlaşmaları' nedir?
Rusya daha önce ayrılıkçı yönetimleri tanımış mıydı?
Evet. Rusya 2008 yılında Gürcistan'daki iki ayrılıkçı bölge olan Abhazya ve Güney Osetya'nın bağımsızlığını tanımıştı. Tanınma sayesinde ayrılıkçı bölgelere bütçe desteği, Rusya vatandaşlığı gibi olanaklar sağlanmıştı. Gürcistan örneğinde Rusya, ayrılıkçı bölgeleri tanıyarak komşu eski Sovyetler Birliği ülkesinde açık uçlu askeri varlığını gerekçelendirmişti. Aynı durumun Ukrayna için de yaşanabileceği değerlendiriliyor.
