Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, Türkiye tarafından düşürülen Rus uçağının sınır ihlali yapmadığını aksine Türk uçaklarının Suriye hava sahasında 2 kilometre ihlal ettiğini öne sürdü. Karlov, PYD’nin özerkliği ile ilgili olarak da “Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması, Rusya’nın Suriye politikasının önemli ve kilit bir parçasıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Andrey Karlov’un Aydınlık gazetesinden İsmet Özçelik ve Deniz Kahraman’ın sorularına verdiği yanıtların ilgili bölümü şöyle:
Uçak krizi şu anda hangi aşamada?
Rus bombardıman uçağıyla ilgili olan olaylar, bizim ikili ilişkilerimizin tarihini ikiye bölmüştür. 24 Kasım öncesi ve 24 Kasım sonrası...
Olayın ardından Kremlin’den yapılan açıklamada, bir provokasyondan söz edildi. Bu provokasyon kime kim tarafından ve niye yapıldı?
Son yıllarda, iki ülkenin elde etmiş olduğu başarılar baltalanmış oldu. Provokasyonun arkasında kimin olduğunu, daha önce Devlet Başkanımıza da soruldu. Şöyle cevaplayabilirim. Arkasında kimin olduğu önemli değil, önemli olan şu: Bizim savaş uçağımız düşürülmüştür. Suriye’de operasyonlara başlarken bir uydumuzu Suriye üzerinde konuşlandırdık. Bunu sivil hedeflere ve müttefiklerimize zarar vermemek için yaptık. O gün düşürülen uçağın yanı sıra, diğer bir uçağımız daha hareket ediyordu. O uçak, uçağı düşüren füzenin fırlatıldığı anı tespit etti. Aslında düşürülen uçağın mürettebatı şehit düştü ama navigasyon askeri hayatta ve uçağın güzergahını belirliyordu. O bölgenin yakınında bizim hava üssümüz ve radarlarımız var. Bizim verilerimiz defalarca kontrol edildi. Kısaca, Rus uçağı, Türk hava sahasına girmemiştir. Bizim uçağımızın uçuş güzergahı sınırınıza en fazla bir kilometre yakındır. Türk uçağı ise Suriye hava sahasını ihlal etmiş, Suriye hava sahasında 2 kilometre derinliğe kadar girmiştir. Füzeyi de Suriye hava sahasında bulunduğu sırada fırlatmıştır.
Rus uçağı olduğu biliniyordu
En çok tartışılan konulardan bir tanesi de Türk uçaklarının uyarıda bulunup bulunmadığı... Uyarıyı Rus uçakları duymadı mı? İkincisi, Türk uçakları Rus uçağını vururken, bunun Rus uçağı olduğunu biliyor muydu?
Aslında bizim düşürülen uçağımızın navigasyon uzmanı kurtarıldıktan sonra, Hmeymim hava üssüne gönderildi ve bir grup Rus basın mensubu ile görüştü. Kendisi, net bir şekilde ifade etti ki, herhangi bir uyarı ya da ikaz gelmedi. Ekim ortasında, Türkiye’ye Rus Uzay ve Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Dronov ziyareti gerçekleştirildi. Türk tarafına “sıcak hat” diyebileceğimiz, başında sorumlu askerimizin bulunduğu bir telefon verildi. Bu tür durumlarda kullanılabileceğini söyledi. Dronov, bu konuda Türkiye ile yakın işbirliğine hazır olduğumuzu teyit etti. Türkiye tarafının o olayda, sıcak hattı kullandığı bilgisi yoktur. Aslında Türk tarafının, Türk pilotlarının uçağımızı görüp görmediklerine ilişkin şunu söyleyebilirim; Türk pilotlarının yüksek profesyonellikte olduğundan hiç şüphemiz yok, havada hangi uçak ve kime ait, tespit edebilirler... Bu kabiliyetleri var.
Aydınlığa kavuşturmak için soruyorum, böyle bir hat var ve kullanılmadı mı?
Bildiğim kadarıyla bu hat, Türkiye tarafından hiçbir zaman kullanılmadı.
ABD ile Rusya arasında Suriye’de bilgi değişimini kapsayan bir anlaşma var. Anlaşma bilgilerin diğer koalisyon ülkeleriyle de paylaşılmasını içeriyor mu?
Rusya ile ABD arasında böyle bir belge imzalandı. Suriye’de yapılan operasyonlarda uçuşların güvenliğinin sağlanmasına dair mutabakat zaptı...
Tarihi nedir?
Bu anlaşma 20 Ekim 2015 tarihinde imzalanmıştır. Özellikle de söz konusu mutabakatın 7. maddesinden söz etmek istiyorum. Mutabakata katılan Amerikan katılımcı, IŞİD’e karşı koalisyonun diğer üyelerine mutabakatın uygulanması ve mutabakatın koşuları ile ilgili bilgi paylaşmayı taahhüt etti. Mutabakatın 2. maddesi de önemli. Mutabakata katılan taraf, karşı tarafa insanlı ya da insansız hava araçlarına karşı karadan havaya, havadan havaya füzeleri ile müdahale etmeyecekti. Bu anlaşma trajediden bir ay önce imzalandı.
IŞİD’in petrol satışı
Putin Türkiye’nin IŞİD ile petrol ticareti yaptığını iddia etti.
IŞİD petrolünün Türkiye’ye gittiğine dair bilgilerden Sayın Devlet Başkanımız daha Antalya’daki G-20 zirvesi sırasında yaptığı basın toplantısında söz etti.
İsim vermemişti ama...
Doğru, şimdi önce, uzun uzun tankerler, petrol boru hattı gibi araçlardan söz etti Sayın Devlet Başkanımız... Sonra da kendisi, daha ayrıntı paylaştı. Türkiye’ye doğru ilerlediğini gündeme getirdi.
Bu konuda “Elimizde kanıtlar var” demişti...
Şu anda devlet başkanımızın ve diğer yöneticilerimizin yaptıkları konuşmalara atıfta bulunarak ifade ediyorum. Konu çok önemli ve çok hassas. O yüzden herhangi bir anlaşmazlık yaratmak istemiyorum.
Bu konu BM Güvenlik Konseyi kararlarını da ilgilendiriyor. Konuyu, BM Güvenlik Konseyi’ne taşıyacak mısınız?
Özellikle dün (salı günü) Sayın Putin’in dile getirdiği hususlara benim ilave edeceğim bir şey yok.
Peki, uçağın düşürülmesinden Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bilgisi olduğunu düşünüyor musunuz?
Bunu tahmin etmek istemiyorum...
Telsiz görüşmelerinde, Rus uçağına yapılan ikazı Rus pilotlarının duymadığı sürekli gündemde. Şöyle iddialar da var: Bu telsiz frekansları ile oynandığı gibi... Daha açıkça, Amerikalılar, telsizlere girip bu uyarının yapılmış olmasını engellemiş olabilirler mi?
Bu konuda da maalesef bir şey diyemeyeceğim...
Türkmen Dağı bölgesinde hedefiniz kimdi?
Suriye’de yaptığımız hava operasyonunun önemli sebeplerinden biri, orada bulunan Rusya kökenli teröristlerin etkisizleştirilmesi ve onların Rusya’ya dönüşlerinin engellenmesi... İstihbaratımızdan aldığımız bilgilere göre o bölgede o anda bine yakın Rusya vatandaşı terörist bulunuyordu. Bunun bizim açımızdan ne kadar önemli olduğunu kanıtlamak için size bir örnek vereyim. Türkiye’nin başkenti Ankara’da tren garındaki korkunç trajediyi hatırlıyorsunuz. Aynı günde, patlama olduğu günde, Moskova’da bir grup terörist yakalandı. Bunlar da Moskova’da toplu taşıma sistemimizde eyleme hazırlanıyorlardı. Onların elinde patlayıcı maddeler vardı, terörist eyleme hazırlık aşamasındaydılar. Soruşturma yapıldıktan sonra ortaya çıktı ki, bu gruba katılan teröristlerin bazıları, Suriye’de patlayıcı madde eğitimi almıştır. İşte bu tür insanların Rusya’ya dönüp vatandaşlarımızı öldürmelerini kesinlikle önlemek istiyoruz.
Rusya PYD’ye yardım ediyor mu?
Bizim aslında bu konuda tutumumuz çok açık ve nettir. Terörist olmayan aklı yerinde olan gruplarla Suriye’de işbirliğine hazırız. PYD’den söz etmek gerekirse, daha çok Amerikan tarafı ile temasta bulunuyorlar. Şu anda bizim için öncelik, Suriye’de faaliyet gösteren terörist örgütlerin bir listesinin hazırlanmasıdır.
PYD sizce terörist bir unsur mu?
Karşı bir soru soracağım... PYD, BM’nin terör listesinde var mı? BM’nin kabul ettiği terörist örgütleri biz de terörist olarak kabul ediyoruz.
Önceliğimiz Suriye’nin toprak bütünlüğü
PYD özerk bölgeler yaratmak istiyor. Kuzey Irak’taki gibi özerk yönetime doğru ilerleyen bir PYD’yi, Suriye’nin toprak bütünlüğüne bir tehdit olarak görüyor musunuz?
Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması, Rusya’nın Suriye politikasının önemli ve kilit bir parçasıdır
