Ukrayna'da Rusya ile yaşanan kriz, bu ülkelerle ticaret yapan diğer ülkeleri de ekonomik açıdan zorluyor. Özellikle Rusya ve Ukrayna'ya ürün ihraç eden ülkeler, siparişlerin düşmesi nedeniyle endişeye kapıldılar. Gerek Rusya, gerek Ukrayna Almanya için de önemli birer ticari partner. Çok sayıda Alman şirketi, eski doğu bloğu ülkelerinde, özellikle de Rusya ve Ukrayna'ya önemli miktarlarda ihracatlar gerçekleştirirken, çok sayıda firma buralarda ciddi yatırımlar yapmış durumda. Ama son aylarda yaşananlar orta ölçekli şirketler açısından hiç de hoş değil.
Ukrayna ile Rusya arasında patlak veren kriz, sadece Rusların ve Ukraynalıların değil, Alman yatırımcıların da şu sıralarda uykularını kaçırıyor. Bu ülkelerde yatırımları olan ya da yüklü miktarlarda ihracat gerçekleştiren Alman sanayicilerin kafaları, "Yatırıma devam mı? Beklemeli mi? Ya da vaz mı geçmeli?" sorularına yanıt aramakla meşgul.
Umutlar tükenmedi
Çok sayıda Alman yatırımcı son yıllarda eski Doğu Bloğu ülkelerinden özellikle Rusya ve Ukrayna'ya yönelmiş, buralarda önemli ticari ortaklıklar geliştirmiş, ihracat konusunda kısa sürede önemli adımlar atmıştı. Ancak bölgedeki gergin ortamın giderilememesi şimdi bu iyimser tabloya gölge düşürdü. Son olarak Ukrayna ve Rusya arasında doğal gaz konusunda Avrupa Birliği'nin arabuluculuğuyla başlayan pazarlıkların sonuç vermemesi, gelecekten umutlanan orta ölçekli sanayiciyi yeniden karamsarlığa itti. Ama umutlar tümüyle tükenmiş değil. Avrupa Birliği Enerji Komiseri Günther Oettinger iki tarafı temmuz ayına kadar yeniden pazarlık masasına oturtmak için çalışıyor.
Günther Oettinger'in uzlaşı için çaba harcadığı sırada orta ölçekli Alman şirketleri belirsizlik nedeniyle sıkıntı yaşıyor. Berlin merkezli Collonil şirketi de bu sıkıntıyı etkili bir şekilde hissedenlerden. Ayakkabı bakımlarında kullanılan malzemeler üreten şirketin genel müdürü Frank Becker, Rusya'nın en önemli ticari partnerleri olduğunu belirterek, içinde bulundukları durumu şu sözlerle açıklıyor:"Ukrayna'da şu anda savaş benzeri bir durum yaşanıyor. Bu nedenle de insanlar, lüks tüketim malzemelerini satın almayı düşünemiyorlar bile. Kafalarında başka şeyler var çünkü. Ama Ukrayna'yı bildiğim kadarıyla, istikrarın yeniden gelmesi fazla sürmeyecektir. Ülke bu durumda daha uzun süre kalamaz."
Yatırımcı kararsız
Rusya'da Ruble büyük değer kaybına uğradı. Ukrayna'da ise askeri teyakkuz ve lojistik sorunu hat safhaya çıktı. Yatırımcı şirketlerin bu önemli hususları dikkate alarak, adımlarını ona göre atmaları gerekiyor. Bir yandan aşırı dikkat gerektiren bu hassas denge sorunu yaşanırken, diğer yandan da ABD'den gelen dolaylı ya da dolaysız telkinler Alman yatırımcıyı düşündürüyor. Çünkü ABD, Alman şirketlerine bazen çok açık bir şekilde, eski Doğu Bloğu ülkeleriyle ticari ilişkiye girmemeleri yönünde salık veriyor.
Alman sanayiciler ise bu durumda nasıl hareket edeceklerini bilemiyorlar. Alman Ekonomisi Doğu Bloğu Komisyonu da sanayicilere bağlayıcı yönlendirmede bulunmayınca, kafa karışıklığı daha da artıyor. Ancak sonuçta, Ukrayna'da her bölgede karışıklık yok. Çatışmalardan etkilenmeyen oldukça geniş bölgeler var. Ayrıca kriz nedeniyle gayrimenkul fiyatlarının da düşmesi bu ülkenin Alman yatırımcılar için hâlâ çok cazip olduğunun belirtileri.
Şimdilik tavsiye yok
Bölgedeki gelişmeleri yakından izlediklerini belirten Alman Ekonomisi Doğu Bloğu Komisyonu Genel Müdürü Rainer Lindner, izledikleri politikayla ilgili şöyle konuştu: "Bölgede halen çok sayıda işletmemiz var. Bu işletmeler uzun süre orada bulunmak niyetindeler. Elbette, genel gidişata bakıp ona göre bir tavır belirleyeceğiz. Ama şimdilik işadamlarımıza bölgeyi terk etmeleri yönünde bir tavsiye kararımız olmayacak."
Alman yatırımcıların, bölgeyle ilgili bir diğer endişesi ise, Rusya'nın batı yerine Asya'ya yönelmesi. Rusya'da yatırımları bulunan Alman işletmelerinin bu konudaki endişesi aslında hiç de yersiz değil. Çünkü Rusya ile Çin şu sıralarda ekonomik anlamda oldukça yakınlaşmış durumda. Son olarak geçtiğimiz günlerde imzalanan doğalgaz sevkiyatı anlaşması Rusya ile Çin'in gelecekte daha da yakınlaşmasına neden olacağını gösteriyor.
Collonil genel müdürü Frank Becker, Ukrayna krizinin sona ermesini beklemeden Japonya ve Suudi Arabistan gibi yani pazarlara açılmış. Ancak buna rağmen, Ukrayna ve Rusya pazarlarından da umutlu olduğunu kaydeden Becker, "İki ülke arasındaki ilişkilerin çok kısa sürede normalleşeceğine inancım tam" diye konuştu.
Almanya'da şu anda 350 bin kişinin istihdamı Rusya ile yapılan ticarete bağlı olarak sağlanıyor. Rusya'da da çok sayıda Alman şirketi bulunuyor. Yani Alman ekonomisi, Rusya-Ukrayna krizinin sona ermesini neredeyse dört gözle bekliyor.
