Rus gençler protesto gösterilerine fazla katılmıyor. Ancak siyasete ilgi duyuyor ve protestocuların hedeflerinin ne olduğunu biliyor. Berlin merkezli Doğu Avrupa ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi (ZOiS) adlı bağımsız araştırma enstitüsünün son çalışması, günümüz Rus gençlerinin profilinin giderek değiştiğini ortaya koyuyor.
"Rusya'da Gençlik: Hayata ve Siyasi Tercihlere Bakış” başlıklı araştırma, Rusya'daki başkanlık seçimlerinin ardından, bu yılın Nisan ayında yapıldı. İnternet anketi şeklinde gerçekleştirilen araştırmaya 15 şehirden yaklaşık 2 bin Rus genci katıldı. Enstitü yetkilileri, bu şekildeki bir araştırmanın gençler için hem daha anlaşılır ve kolay hem de anonim olması nedeniyle daha güvenli olduğunu belirtiyorlar.
Siyasete ilgi ve yetersiz bilgi
Gençlerin yüzde 55'i iç ve dış politikaya ilgi duyuyor. Ancak siyasi bilgi ve genel kültür dalında sınıfta kalıyorlar. Gençlerin sadece yüzde 2'si dağılan Sovyetler Birliği'nde ve dünyada yakın tarihe damga vuran politikacıları tanıyor. Rusya'nın nüfusu ve Avrupa Birliği'nin üye sayısı gibi sorulara da çoğu yanlış cevap verdi.
Gençler Putin'e güveniyor
Ankete katılanların yüzde 61'i başkanlık seçimlerinde oyunu kullanmış. Bunlardan yüzde 67'si Vladimir Putin'i tercih etmiş. Gençlerin devlet başkanına güvenleri oldukça fazla. Sadece Rus Ordusu, güven sıralamasında Putin'in üstünde yer alıyor. En az güven duyulanlar arasında ise medya ve Rus Ortodoks Kilisesi başı çekiyor.
Protestolar: Bilgi çok, ilgi az
Sosyologların elde ettiği ilginç bir veri de protestolar hakkında: Katılımcıların yüzde 60'ı, son yıllardaki protesto hareketleri hakkında bilgi sahibi olduğunu belirtmiş. Ancak gösterilere bizzat katıldığını söyleyen gençlerin oranı yüzde 5'te kalıyor.
DW'ye konuşan sosyolog Felix Krawatzek, çelişki gibi görünen bu durumu şöyle açıklıyor: "Bu veriler pek şaşırtıcı değil. Zira başka araştırmalarda da benzer sonuçlarla karşılaştık. Bu tür protestolara katılmanın bedeli ağır olabiliyor. Hapse atılabileceğini ve güvenlik güçlerinin oldukça acımasızca davranabildiğini herkes biliyor. Bu da gözlerini korkutuyor.”
Öncelikli beklenti: Yaşam kalitesinin artması
Siyasi konular henüz gençlerin öncelikleri arasında değil. Felix Krawatzek, en önemli beklentinin yaşam kalitesinin artması olduğunu söylüyor. Katılımcıların yüzde 56'sının en öncelikli, yüzde 20'sinin de ikinci öncelikli konusu bu. Ancak Alman sosyolog şu saptamayı da yapıyor: "Avrupa'da da gençlerin beklentilerinin hemen hemen aynı şekilde olduğunu görüyoruz.”
Haber kaynakları sosyal medya ve televizyon
Tüm dünyada olduğu gibi Rusya'da da gençlerin en önemli haber kaynaklarından birini yüzde 30'la sosyal medya teşkil ediyor. Ancak Facebook (yüzde 1,5) ve Twitter (yüzde 1.4) Rusya'da pek popüler değil. Facebook'un Rus muadili Vkontakte yüzde 19'la başı çekiyor. Yüzde 23'lük kesim ise sıcak gelişmeleri internet haber portallarından takip ediyor. Gençler için gazeteler tarihe karışmış durumda. Televizyon ise hâlâ ağırlığını koruyor ve gençlerin yaklaşık üçte biri için öncelikli haber kaynağını oluşturuyor
Devlet propagandası ilkokulda başlıyor
Rus devleti gençlik faaliyetlerini son derece etkin bir şekilde yürütüyor. Özellikle 2004 yılında komşu ülke Ukrayna'daki turuncu devrim hareketinden sonra, genç Rusları Kremlin'in dümen suyuna çekmek için çok sayıda örgüt ve dernek kuruldu. Ancak bunlar pek etkili olmayınca kendiliğinden ortadan kayboldu. Sosyolog Felix Krawatzek, devlet propagandasının günümüzdeki şeklini şöyle açıklıyor: "Gençleri etkileme çabası şimdi biraz daha farklı. Gençlik örgütlerine doğrudan eleman kazanmaya yönelik aktif ve atak bir politika yerine daha yumuşak ve dolayı yöntemler uygulanıyor. Buradaki en önemli unsur ise ilkokulda başlayan ideolojik propaganda.”
Avrupa ile farklılıklar ve benzerlikler
Sosyologlar, genellemeler yapmanın pek doğru olmadığını, çünkü gençlerin homojen değil, heterojen bir yapıya sahip olduğunu belirtiyor. Yine de Doğu Avrupa ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi'nin gençlik araştırmasından bazı çıkarımlar yapmak mümkün. Örneğin Rus gençleri arasında bölünmüşlük söz konusu. Bir tarafta rejime sadık olan ve "Millet” kavramına büyük önem veren muhafazakâr bir kesim var. Diğer tarafta ise dünyaya daha açık olan ve fırsat eşitliğini savunan liberal bir tabaka mevcut.
Elde mukayese edilebilecek benzer veriler olmamasına rağmen yine de bazı öngörülerde bulunulabileceğini belirten sosyolog Felix Krawatzek, "Anketimize katılan gençlerin, Batı'daki yaşıtlarına oranla çokkültürlü bir toplum yapısına olan desteğinin daha düşük, ulusal değerlere desteğinin ise daha fazla olduğunu söyleyebiliriz.”
Ancak ayrıntıya girildiğinde Batılı gençlerle bazı ortak noktaların olduğu da görülüyor. Bunun özellikle de fırsat eşitli ve yerel yönetimlerde daha fazla söz hakkı konusunda daha belirgin olduğunu kaydeden Krawatzek sözlerini şöyle noktalıyor: "Bu alanlar geleneksel olarak liberal ideolojinin parçaları olarak biliniyor. Bu değerlerde Batılı gençlerle benzerlikler söz konusu.”
Pavel Los, Mikhail Bushuev
© Deutsche Welle Türkçe
