İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ekonomideki kötü gidişat ve artan hayat pahalılığı konularında ifade vermek üzere mecliste milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Ruhani'nin açıklamalarından tatmin olmayan milletvekilleri, ekonomi yönetiminde "yasa ihlali" yapılıp yapılmadığını tespit etmek üzere konunun yargıya taşınmasına karar verdi.
İslami Şura Meclisi'ndeki ifadesinde kabinesinin performansını savunan Ruhani, ekonomik sıkıntıların Amerika Birleşik Devletleri'nin yeni yaptırımlar uygulamaya başlamasıyla birlikte ortaya çıktığını belirtti.
Cumhurbaşkanı, ekonomik gidişattan dolayı ülkede bu yılın Ocak ayında başlayan protestoların ABD Başkanı Donald Trump'ı, selefi Barack Obama döneminde imzalanan ve kamuoyunda İran nükleer anlaşması olarak bilinen uzlaşıdan çekilme konusunda cesaretlendirdiğini ileri sürdü. Trump, anlaşmadan çekilmenin ardından İran'a karşı bir dizi yeni yaptırım uygulama kararı almış ve Ağustos ayında İran'ın altın ve diğer değerli madenler ile yaptığı ticaretini hedef alan önlemleri yürürlüğe koymuştu.
Kasım ayında da İran'ın petrol ticaretini hedef alan yeni yaptırımların yürürlüğe girecek olması ışığında kötü gidişattan dolayı ABD'yi suçlayan Ruhani, "İran milletini temin ederim ki ABD'nin İslam Cumhuriyeti'ne karşı komplolarına izin vermeyeceğiz" ifadesini kullandı. 2013 yılında iktidara gelmesinden beri ilk kez meclis önünde ifade veren Ruhani, "Amerika'dan ya da ekonomideki sorunlardan korkmuyoruz. Sıkıntıların üstesinden geleceğiz" dedi.
"Halk inancını kaybetti"
Cumhurbaşkanı İran'da televizyondan canlı yayınlanan oturumda ekonomik sorunların kritik düzeyde olduğunu kabul etti, ancak bir uyarıda bulundu. Ülkedeki ılımlı siyasi kanadı temsil eden lider, "Daha önemlisi birçok insan İslam Cumhuriyeti'nin geleceğine inancını kaybetti ve gücünden şüphe ediyor" ifadesini kullandı.
Ruhani'ye yöneltilen beş sorunun dördünden tatmin olmayan milletvekilleri, ekonomi yönetiminde "yasa ihlali" yapılıp yapılmadığını tespit etmek üzere konuyu yargıya taşımaya karar verdi. Ruhani'nin meclis önünde verebildiği tek tatmin edici yanıt bankacılık sistemi ile ilgili olan soruya ilişkin oldu. Ancak özellikle finans sektöründe ve döviz piyasaları pazarında neden reform gerçekleştirmediği ve nükleer anlaşmanın üzerinden iki yıl geçmiş olmasına karşın İran bankalarının küresel finansal hizmetlere erişiminde niçin yeterli seviyeye ulaşılmadığına dair sorulara verilen yanıtlar milletvekillerini tatmin etmedi.
Ekonomi Bakanı azledilmişti
İran'da meclisin Cumhurbaşkanını azletme yetkisi bulunuyor, ancak şu aşamada bu seçenek gündemde bulunmuyor.
Ülkedeki kötü ekonomik gidişattan dolayı Ekonomi ve Maliye Bakanı Mesud Kerbasiyan geçen hafta mecliste düzenlenen bir gensoru ile azledilmişti. Ruhani'nin kabinesinde 8 Ağustos'ta da Çalışma Bakanı Ali Rebii gensoru oylamasıyla azledilmişti. Cumhurbaşkanı ayrıca Temmuz ayında İran Merkez Bankası'nın başkanını görevden almıştı.
Zor günler geçirmesine rağmen Ruhani'nin koltuğunda bir değişiklik beklenmiyor. İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Cumhurbaşkanının görevden alınmasının "düşmanın elini güçlendireceğini" söyleyerek bu seçeneği rafa kaldırmıştı. İran'da artan hayat pahalılığı ve ekonomik sıkıntılar dolayısıyla başlayan ve 80 kente ve kasaba merkezine yayılan protesto gösterilerinde şu ana kadar 25 kişi hayatını kaybetti.
