Ekonomi

Akkuyu Nükleer Santrali'nin inşaatında son durum ne; çalışmalar durduruldu mu?

Reuters, santral yapımının askıya alındığını duyurdu; AA ise çalışmaların devam ettiğini bildirdi

09 Aralık 2015 18:00

Reuters, Akkuyu Nükleer Enerji Santrali yapımının askıya alındığını duyurdu. Ancak Enerji Bakanlığı'na ulaşan CNN Türk, projenin askıya alınmasının söz konusu olmadığını bildirdi. Anadolu Ajansı ise Rus resmi haber ajansı Ria Novosti'nin resmi kaynaklara dayandırdığı haberinde, Akkuyu NGS çalışmalarının devam ettiğinin söylendiğini belirtti.

Rus haber ajansı Ria Novosti, Türkiye Enerji Bakanlığı'ndaki bir kaynaktan aldıklarını vurguladıkları açıklamayı okuyucuları ile paylaştığı haberinde, "Akkuyu inşaatında Rusya ile işbirliğimizi bitirmeyi planlamıyoruz. Hiç şüphesiz ki, iki ülke arasındaki zor durumda farklı seçenekler göz önünde bulunduruluyor. Bugün Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş da bu konuda konuştu. Fakat bunlar Rusya'nın projeden vazgeçmesi halinde gerçekleştirilecek. İki ülke arasındaki krizin Akkuyu'nun inşaatını, hatta enerji sektörünü hiçbir şekilde etkilememesini umuyoruz. Çünkü söz konusu Rusya'nın uluslararası prestiji" ifadelerine yer verildi.

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, bugün katıldığı bir televizyon kanalında, "Rusların da Akkuyu'dan kolay kolay vazgeçeceklerini zannetmiyorum. Nasıl ticarette çaresiz, tek kapıya muhtaç değilsek, Türkiye'nin nükleer santraller konusunda da tek bir ülkeye, tek bir ülkenin teknolojisine mahkum olmadığını açıkça ifade etmemiz lazım. Türkiye'nin bu taleplerini karşılamaya hazır da dünyada çok sayıda ülke, çok sayıda şirket olduğunu biliyoruz. Ben Akkuyu için konuşmanın erken olduğu kanaatindeyim" şeklinde konuşmuştu.

On Dokuz Mayıs Üniversitesi'nde çalışan Dr. Azime Telli de CNN Türk'ten Mirgün Cabas'a yaptığı değerlendirmede, "Sözleşmede fesih ve tazminat maddesi olmadığını, tek taraflı fesih için somut bir tazminat maddesinin anlaşmada yer almadığını" belirtti. Projede takvimsel olarak geriye düşüldüğünü hatırlatan Telli, "İnşaatta resmi anlamda durdurma olmasa bile fiilen inşaat devam etmiyor. Rusya, Türkiye'nin inşaat ruhsatı konusunda nasıl adım atacağını görmek için böyle bir karar almış olabilir " dedi.

Üst düzey kaynakların, iki ülke arasındaki uluslararası anlaşmada yer alan ağır tazminat hükümleri nedeniyle Rusya'nın anlaşmayı fesihten kaçındığını belirttiği söyleniyordu.

Türkiye ile Rusya arasındaki mutabakat kapsamında Rusya, dört üniteden oluşacak toplam 4,800 MW kurulu güce sahip Akkuyu Nükleer Santralini 20 milyar dolarlık yatırımla yapacak.

 

Türkiye'nin ilk nükleer santrali

 

Akkuyu, Türkiye'nin ilk nükleer santrali olacak.

Hürriyet’te yer alan habere göre; konu hakkında bilgi sahibi üst düzey bir yetkili, "Rus jetinin düşürülmesinden sonra proje büyük bir belirsizliğe girdi. Ancak Rus şirket projeye şu ana kadar 3.5 milyar dolar civarında bir yatırım yaptı. Sözleşme hükümlerinde tek taraflı fesihte ağır tazminat koşulları var. O nedenle Ruslar şu anda fesih konusunda adım atamıyor" dedi.

Projeye yakın bir kaynak, "Projedeki belirsizlik nedeniyle inşaat sahasında herhangi bir faaliyet yürütülemiyor. Ağır tazminat koşulları da proje sözleşmesinin feshinin önünde büyük engel" dedi.

Yetkililer ve kaynaklar, sözleşmedeki fesih hükümlerinin ne kadarlık bir tazminatı içerdiğine dair herhangi bir bilgi vermedi.

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, "Yaşanan olaydan sonra mevcut tüm projeler yakından incelenecektir" demiş ancak Akkuyu Projesi'ne özel bir değerlendirme yapamayacağını açıklamıştı.

Projenin belirsizliğe girdiğini ve beklenen gecikmenin artık daha da ileri bir tarihi kapsayabileceğini kaydeden üst düzey bir yetkili, "Kriz ne kadar sürer bilemiyoruz. Rusya projeden çekilmek de isteyebilir. Ama 2022'de santralin devreye alınması artık kolay olmayabilir" dedi.

Kasım ayı ortasında Antalya'daki G20 Zirvesi'nde Reuters'ın sorularını yanıtlayan Enerji Bakanı Ali Rıza Alaboyun, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in gerçekleştirdiği görüşmede Akkuyu Santrali'nin yapımı konusunda kararlılığın karşılıklı olarak beyan edildiğini ve santralin 2022 yılında devreye gireceğini düşündüğünü söylemişti.

 

"Rusya seçenek olmaktan uzaklaşıyor"

 

"Rusya projeye devam edemezse diğer seçenekler değerlendirilir. Bu projeyi isteyen ve dünyanın önde gelen başka aday ülkeleri var" diyen aynı yetkili, "Türkiye'nin üçüncü nükleer santral için çalışmaları sürüyor. Bu ortam elbette bu konuda ısrarlı olan Rusya'yı artık seçenek olmaktan uzaklaştırıyor" dedi.

Türkiye'nin ikinci nükleer santralini Japonya-Fransa konsorsiyumu 22 milyar dolar yatırımla Sinop'a yapıyor.

Üçüncü nükleer santral için çalışmalar devam ederken ABD, Japonya, Güney Kore, Çin ve Rusya bu projeyi yapmak isteyen ülkeler arasında sayılıyor.