Referandum için saflar netleşti

T24 - Seçim hazırlığını başlatan AKP tepkili olsa da sıkıntılı görünmüyor. Nitekim Çiçek karar için 'olumlu' dedi. Beklediğini alamayan CHP 'hayır'dan vazgeçmedi * MHP 'hayır'cı mitingler için program yaptı bile. SP ve BBP de 'evet'çi. DP ve DSP kararsız, BDP boykotçu. İki cephenin de yüzde 50'ye yakın oy potansiyeli var



AKP karara kızgın ama seçim meydanına hazır

AKP kurmaylarının büyük bölümü Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararını eleştirse de 12 Eylül’de yapılacak referandum için hazırlıklar şimdiden başladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, kararın ardından parti kurmaylarıyla bir araya gelerek referandum için yol haritası belirleme çalışmalarına başladı. AKP, ‘evet’ oylarını artırmak için bu değişikliğe neden ihtiyaç duyduklarını kamuoyuna anlatacak. Bunun için kitapçık hazırlayacak olan AKP, bakanlar, parti yöneticileri ve milletvekillerinden oluşan ekipler oluşturacak. Bu ekipler yedi bölgeye dağılarak sahada propaganda yapacak.


‘Seçim tarihi değişmeyecek’

AKP’de Anayasa Mahkemesi’nin kararına yönelik eleştirilerse dün de devam etti.

AKP Grup Başkanvekili Suat Kılıç: Anayasa Mahkemesi hukuku ihlal etti, Anayasa’yı çiğneyip geçti. Mahkemenin Anayasa’nın 148. maddesine göre,  esastan denetim yapma yetkisi yoktur. Mahkeme onaylanması mümkün olmayan yanlış bir kararın altına imzasını koydu. Halk adına halkçılık yaptığı iddiasında olanların, halka demokrasi ve özgürlük vaat eden bir anayasa paketi karşısında ‘hayır’ oylarıyla çıkmak gibi bir tercihte bulunmaları, kendileri açısından çok ağır bir bunalım yaratacaktır. Referandum, ‘AK Parti’ye evet, hayır’ referandumu olmayacak; çetelerle birlikte yaşamaya ‘evet’ mi, ‘hayır’ mı referandumu olacak. Bu referandum, erken seçim getirmeyecektir.


‘Mahkeme şansı kaçırdı’

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün: Anayasa Mahkemesi’nin şekil dışında denetim yapamayacağı Anayasa’da kesin çizgilerle belirtilmiştir. Mahkeme ise bu düzenlemenin dışına çıktı. Değiştirilmesi teklif edilemez maddelerdenetim yapılmaya çalışılmıştır. Anayasa’da böyle bir denetim öngörülmüyor. Parlamentonun değiştirilmesi teklif edilemez maddeler konusunda hassasiyet gösterdiği ve göstereceği zaten Anayasa’da peşinen kabul edilmiştir. Parlamentonun bu konuda yanlış yapabileceği var sayılmamıştır. 550 kişinin yanlış yapma ihtimali 10-11 kişinin yanlış yapma ihtimalinden daha fazla değildir. Dolayısıyla ‘Parlamento yanlış yapar, 550 kişi, 4-5 siyasi parti grubu kamuoyu önünde bu kadar açık yapılan tartışmalar yanlışa yol açar, sonra 10 kişi gelir bu yanlışı düzeltir’ diye bir kabul olmamıştır. Anayasa Mahkemesi önceden yapılmış olan bazı yanlışları düzeltme fırsatına, şansına sahipti bu şansı iyi kullanamadı diye düşünüyorum.

Devlet Bakanı Faruk Çelik: “Karar maalesef kuvvetler ayrılığı sisteminin üzerinde oldu. Siyasi olarak baktığımızda ise kötünün iyisi bir karar bizim için.”

AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik: Hukukun üstünlüğü kavramının öncelikle Anayasa Mahkemesi tarafından gözetilmesi gerekir. Anayasa Mahkemesi’nin üzerinde başka bir mahkeme yok, temyize gidilmesi söz konusu değil. Anayasa Mahkemesi’nin üzerinde olan bir mahkeme var. O da halkın vicdan mahkemesidir. O mahkemeye şimdi müracaat zamanıdır ve o mahkeme de ümit ediyorum ki gereken kararı verecektir.


‘Yeni mahkeme’ önerisi

AKP Ankara Milletvekili Haluk Özdalga: Anayasa’yı ihlal etmekte ısrar eden bir Anayasa Mahkemesi var. Anayasa Mahkemesi’nin bu tuhaf ve çelişkili tutumu, hukuki anlamda ciddiye alınacak hiçbir yönü bulunmayan hükümler tesis etmesine de neden olmaktadır. Anayasa Mahkemesi’nin bu yaklaşımı, hukuk devleti ilkelerinin değil, ideolojik bağnazlığın sonucudur. Bu noktada TBMM’ye de önemli görevler düşmektedir. TBMM’nin, ihtiyaç duyulduğunda, yeterli oyçokluğu ile yapacağı bir Anayasa değişikliği ile tamamen yeni bir Anayasa Mahkemesi yapısı oluşturmak ve yasanın Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla, mevcut Anayasa Mahkemesi’ni feshetmek yetkisine sahip olduğu unutulmamalıdır.


Çiçek kararı çok beğendi

Anayasa Mahkemesi’nin kararı konusunda AKP’den tek sıradışı değerlendirme Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’ten geldi. Nijerya’daki D-8 zirvesine katılan Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e eşlik eden  Çiçek, başkent Abuja’da gazetecilerin soruları üzerine Anayasa Mahkemesi’nin kararını son derece olumlu bulduğunu söyledi. Çiçek, Anayasa değişikliğini en iyi şekliyle TBMM’den çıkardıklarını savunarak “Kararı fevkalade olumlu buluyorum. Anayasa değişikliği paketi bu haliyle de çok iyi” diye konuştu. Çiçek, referandumun 12 Eylül’de yapılacağını hatırlatarak, “Ben de gidip ‘evet’ oyu kullanacağım” dedi. (dha)


Kılıçdaroğlu ‘Hayırda hayır var’ diye yola çıktı

Anayasa Mahkemesi’nin anayasa paketindeki kritik bazı düzenlemeleri iptal etmesi CHP’nin tavrında bir değişikliğe yol açmadı. “Verilen karar Anayasa Mahkemesi’nin geçmişte vermiş olduğu kararların bir izdüşümüdür” diyen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu referandumdaki tavırlarını “Hayırda hayır vardır” diyerek açıkladı.

Kılıçdaroğlu, şu mesajları verdi:

KARARLARIN İZDÜŞÜMÜ: Verilen karar Anayasa Mahkemesi’nin geçmişte vermiş olduğu kararların bir izdüşümüdür. Anayasa Mahkemesi geçmişteki içtihatlarına bağlı kalarak bir karar vermiştir. İkinci önemli nokta, karar pek çok çevrede doğal olarak tartışılmıştır, tartışılmaya da devam edecektir. Biz Anayasa Mahkemesi’nin kararlarının bağlayıcılığına inanan bir siyasal partiyiz. Ve bu tartışmaların da demokrasi kültürümüze, hukuk kültürümüze önemli katkılar yaptığına inanan bir siyasal partiyiz.

YARGIÇ HAKKINI VERMELİ: Anayasa Mahkemesi’nin aldığı kararlara saygı göstereceğiz, onlara inanacağız. Ama Mahkeme’nin almış olduğu kararın demokratik hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü ilkesine dayanarak aldığının da altının özenle çizilmesi gerekiyor. Yani Anayasa’nın değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek maddelerine aykırılık nedeniyle bu kararı aldığının altı da özenle çizilmeli.

KARAR TATMİN ETMEDİ: Biz Anayasa Mahkemesi kararının bizi tatmin etmediğini biliyoruz. Bugün için iptal kararından sonra bile yargıç güvencesinin ve güçler ayrılığı ilkesinin tehlikede olduğunu biliyoruz.Yargının siyasallaşması toplumun ayrışmasına, toplum vicdanının kanamasına yol açar. Yapılan Anayasa değişikliği, savcıyı Adalet Bakanı’nın emrine soktu. Bu değişiklikleri uygun bulmuyoruz. O nedenle 12 Eylül’de 12 Eylül değişikliklerinin bir uzantısı olarak gördüğümüz bu Anayasa değişikliklerine ‘Hayır’ diyeceğiz. Herkesi referandumda ‘Hayır’ demeye çağırıyoruz. Halk arasında dendiği gibi ‘Hayırda hayır vardır.’


‘AKP için güvenoyu’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Hakkı Suha Okay “Bu referandum Anayasa değişlikleri referandumu olmayacak, bu referandum hükümetin güven oylaması olacaktır” dedi. (Radikal)


Bahçeli ‘Karar şaibeli’ dedi ama fikri değişmedi: Hayır

Yüksek Mahkeme’nin kararı MHP’nin tavrını değiştirmedi. Referandumu hükümet için güvenoylamasına dönüştürmeyi amaçlayan MHP, ‘Hayır Mitingleri’ne yakında başlayacak.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli her hafta iki ayrı merkezde miting yapmayı planlıyor.

Anayasa Mahkemesi’nin Anayasa değişiklik paketindeki kısmi iptal kararının ardından dün yazılı bir açıklama yapan  Bahçeli, ‘Toplumsal mutabakatı olmayan, uzlaşma ile yapılmayan Anayasa değişikliği konusunda tavrımız’ bellidir” dedi. AKP’nin şahsi ikbal hesaplarıyla Anayasa değişikliğini zorladığını savunan Bahçeli, şunları söyledi: “AKP’nin siyasi ve ahlaki meşruiyeti ne kadar tartışmaya açıksa, Anayasa Mahkemesi’nin son kararı da hukuki açıdan o kadar tartışmalıdır. Anayasa Mahkemesi de Anayasa’da belirlenen çerçevenin dışına çıkarak Anayasa değişikliklerinin özüne ve esasına girmiş, yetkisini aşan siyasi bir karar vermiştir. Yürütmenin siyasi ve ahlaki meşruiyet sınırlarını ayaklar altına alması da, Anayasal yargının yetki gaspı yapması da kabul edilebilir değildir.”

Referandum sandığında ‘sekiz yıllık yıkım ve tahribatın, işsizliğin, yoksulluğun, terörle mücadelenin zafiyete uğratılmasının, PKK’nın ve etnik bölücülüğün siyasallaştırılmasının, cumhuriyetin temel değerlerinin yıkılmasını, yolsuzluk, vurgun, talanın hesabının sorulacağını iddia eden Bahçeli, sözlerini şöyle sürdürdü: “Anayasa Mahkemesi’nin hukuken şaibeli son kararının referandum sürecini sekteye uğratmayarak bu tarihi hesaplaşmayı etkilememesi bu bakımdan hayırlı olmuştur. Çok maskeli siyaset yapan Başbakan Erdoğan bu durumda sahte mağduriyet rolü oynamayacak, mazlum maskesi takarak milli iradeyi bir kere daha dolandıramayacaktır. Altmış altı gün sonra egemenliğin sahibi büyük Türk milleti konuşacak ve ülkesinin kaderine sahip çıkacaktır. Referandumda hayır sonucu çıkması AKP’nin seçim sandığı yoluyla tasfiyesini hızlandıracak, Türkiye’de yeni ve aydınlık bir dönem başlayacaktır. MHP’nin tüm kadroları bugünden itibaren Türk milletini aydınlatmak için AKP’nin gizli emellerine hayır kampanyası başlatmaktadır.”


‘Ayrı oylansın’ teklifi

Saadet Partisi (SP) Genel Başkanı Numan Kurtulmuş referandumda partisinin ‘evet’ oyu vereceğini açıkladı. Kurtulmuş, “Anayasalar bilgelikle, milletin ihtiyacı doğrultusunda yapılır. Gerginliği önlemek için bu yasa tasarısını halka hap gibi vermeyelim. Ola ki millet bu yasalardan bir kısmını beğenebilir. Bir kısmını beğenmeyebilir. Biz Anayasa değişikliğini yedi bölüme ayırabilir ve bu şekilde oy pusulası halinde halka referandumda sunulabiliriz” dedi.


BBP ‘evet’ cephesinde

MHP’nin ‘büyük çatı altında buluşma projesi’ içinde yer alması beklenen Büyük Birlik Partisi (BBP) Anayasa değişikliği için yapılacak referandumda MHP’yle yol ayrımına düştü. BBP Genel Başkanı Yalçın Topçu, Anayasa Mahkemesi’nin referanduma ‘balans ayarı’ yaptığını söyledi. Topçu, referandumde ‘AKP’nin değil, 12 Eylül cuntasının oylanacağı’nı savunarak partisinin de ‘evet’ oyu vereceğini açıkladı.


BDP ‘boykot’ta kararlı

Anayasa değişikliği paketinin Meclis gündemine gelmesinden önce hükümete öneri sunan BDP ise önerilerinin kabul görmemesi üzerine, değişikliğe destek vermedi. BDP, referandumda ‘Türkiye’nin en büyük seçim boykotunu gerçekleştireceğini’ iddia ediyor. Referandumda seçmenlere ‘sandığa gitmeyin’ çağrısı yapmaya hazırlanan BDP, “Güneydoğu seçmeni sandığa gitmezse ‘evet’ diyecek oylar düşer” görüşünde. Dün Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararının ardından yaşanacak süreçte partilerinin tavrının ne olacağı sorulan BDP Grup Başkanvekili Bengi Yıldız, “Bütün olarak paketin kendisine karşıyız. Bu paket bizim taleplerimizi içermediği gibi sivil bir anayasa talebini de öteliyor. Meydanlara çıkacağız, kapalı salon toplantıları yapacağız ve buralarda, ‘AKP’nin Kürt sorununa karşı ikiyüzlülüğünü’ anlatacağız” dedi.


DP: Referandum yapılmasın

Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı Hüsamettin Cindoruk referandumdan vazgeçilmesini istedi. Cindoruk’un görüşü şöyle: “Yeni metnin referanduma sunulması için yeni bir anayasa kararı daha gereklidir. Referandum çok zor bir süreçtir. Referandum sürecinde çıkacak tartışmalar halk gerginlikleri terörle mücadele için engeller teşkil edebilir. Hükümet referandumdan vazgeçmelidir. Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla yetinilmelidir.”


DSP kararını haftaya verecek

DSP değişiklik paketinin Anayasa Mahkemesi’ne gitmesi için imza vermesine rağmen, referandumda alacağı tavrı belirleyemedi. DSP Genel Sekreteri Hasan Erçelebi, “Karmakarışık bir sonuç çıktı. O nedenle ilgili kurullarımıza sunduk ve görüş bekliyoruz. Genel Başkanımız da yurtdışında. Önümüzdeki hafta Başkanlık Kurulu toplantımız var. Ardından Parti Meclisi toplantısı yaparak referandumda alacağımız tavrı belirleyeceğiz” dedi.