T24 Dış haberler
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden (MIT) Prof. Daron Acemoğlu, ABD'de Demokrat Parti'nin 2020 başkanlık seçiminde Donald Trump'ın karşısına çıkacak aday için yapılan ön seçimlerinde öne çıkan Vermont Senatörü Bernie Sanders'ın politikalarını değerlendirdi. Sanders'ın demokratik sosyalizm temelli kampanyasının yakın markaja alındığını yazan Acemoğlu, ABD'de varolan ekonomik sıkıntılara Sanders'ın serbest piyasayı kenarda bırakacak politikaları yerine piyasaya düzenleme getirecek sosyal demokrasi yoluyla çözüm bulunabileceğini belirtti.
Acemoğlu, Project Sydicate'de yayımlanan yazısında, ABD tarihi için kendini sosyalist olarak tanımlayan bir başkan adayının sürpriz olduğunu yazdı. Sanders'ın ön seçimlerde öne çıkmasını değerlendiren Acemoğlu, Sanders'ın demokratik sosyalizmiyle sosyal demokrasiyi karşılaştırdı.
ABD ekonomisi ne durumda?
ABD ekonomisinin son yıllarını değerlendiren Acemoğlu, üretimde büyümenin durduğunu, ekonomik büyümenin yavaşladığını ve kazancın gittikçe artan bir bölümünün sermaye sahipleri ve yüksek eğitimlilerin elinde olduğunu yazdı. Acemoğlu, lise mezunu işçi maaşlarının giderek düştüğünü belirtti.
Demokratik sosyalizm mi sosyal demokrasi mi?
Acemoğlu, Sanders'ın demokratik sosyalizm anlayışının piyasa ekonomisine 'adaletsiz' olarak baktığını ve amacının sistemin temelindeki üretim araçlarının özel mülkiyetinin kaldırılması olduğunu hatırlattı. Öteyandan şirketlerin ve üretim araçlarının küçük bir grup elinde olacağı sistem yerine demokratik sosyalistlerin 'ekonomik demokrasi'yi tercih ettiğini ve bu sistemde şirketlerin ya kendi çalışanları ya da hükümete bağlı bir kurum tarafından kontrol edileceğini belirtti.
ABD'deki Sanders gibi demokratik sosyalistlerin genel olarak Nordik ülkelerde görülen sosyal demokrasiye atıfta bulunduğunu söyleyen Acemoğlu, bu sistemin piyasa ekonomisindeki fazlalıkları kontrol ettiğini, adaletsizliği azalttığını ve belli bir grup için de olsa yaşam şartlarını iyileştirdiğini yazdı.
Acemoğlu, ABD'deki 'demokratik sosyalist'ler sosyal demokrasiye atıfta bulunsa da iki sistem arasında temel bir fark bulunduğunu belirtti. Acemoğlu aradaki farkı şöyle ifade etti: "Avrupa sosyal demokrasisi piyasayı düzenlemek üzere varolan bir sistem, üzerini kapatmak değil." Acemoğlu, ABD ekonomisinin de ihtiyacının sosyal demokrasi olduğunu vurguladı.
