Ekonomi

Piyasalara 'Merkez' el koydu

ABD, Avrupa, İngiltere, Japonya, İsviçre Merkez Bankaları krize ortak müdahalede bulundular ve piyasayı paraya boğdular.

18 Eylül 2008 03:00

Piyasalardaki sıra dışı duruma karşı likidite artırıcı ortak önlemler almaya karar veren merkez bankaları, piyasalara 100-200 milyar dolar arasında fon sağlayacak.

ABD Merkez Bankası (FED), Kanada Merkez Bankası, başta İsviçre Merkez Bankası olmak üzere Avrupa'nın en büyük merkez bankaları ve Japonya Merkez Bankası (BOJ), piyasadaki tansiyonu düşürmek için beraber hareket etme kararı aldı. Yapılan ortak açıklamada, "Bu adım, piyasalarda artan lidite sıkışıklığını gidermek için atıldı" denildi.

Merkez bankalarının ortak önlemleri, piyasadaki ABD Doları sıkışıklığını gidermek ve dolayısıyla nakit sıkıntısı içindeki piyasalara likidite sağlayarak rahatlatmayı amaçlıyor.

180 milyar dolarlık geçici döviz takası (farklı para birimlerinden oluşan iki ayrı anaparanın, vade tarihinde, orijinal birimleri ve önceden üzerinde anlaşılmış bir kur üzerinden geri ödenmek üzere birbirleriyle değiştirilmesi) şeklinde likidite sağlama yetkisi bulunan FED, bu ortak hareketle piyasalara daha çok dolar sürebilecek.

Avrupa Merkez Bankası, ABD Doları açığını gidermek için BOJ ile koordineli fonlama yapacak. Avrupa Merkez Bankasının 110 milyar dolarlık döviz takas yetkisi bulunuyor.

İngiltere Merkez Bankası 40 milyar dolarlık bir repo ihalesi açarken, BOJ FED ile birlikte piyasaya 60 milyar dolar verecek, FED Kanada Merkez Bankasıyla da 10 milyar dolara kadar geçici döviz takas anlaşması yaptı. Rusya Merkez Bankası da repo ihalesi ile piyasaya 7.3 milyar dolar vereceğini açıkladı.

BOJ son üç gün içerisinde piyasaya 76.2 milyar dolar vermiş ancak piyasadaki paniğini önleyememişti.

FED, yapmış olduğu geçici döviz takas anlaşmalarının 30 Ocak 2009'a kadar geçerli olacağını da bildirdi.

Merkez bankalarının işbirliği doları yükseltti

Merkez bankalarının açıkladığı önlem paketinin ardından dolar Japon Yeni ve Euro karşısında değer kazandı. Dolar yen karşısında 104.46'dan 105.08'e, Euro karşısında da 1.4368'den 1.4305'e tırmandı.

Dolar içeride sakin

İçeride ise dolar sabah bankalararası piyasada 1.30 sınırına kadar yükseldikten sonra gelen satışlarla gevşedi. Öğle saatleri yaklaşırken düne göre yüzde 0.3 artışla 1.2840 YTL'den el değiştien dolar son 4.5 ayın zirvesinde bulunuyor.

İMKB birinci seansta 1,71 değer yitirdi

İMKB Bileşik Endeksi birinci seansta, dün ikinci seans kapanışına göre 559,66 puan düşerek 32.167,91 puandan kapandı. Hisse senetleri ortalama yüzde 1,71 değer yitirdi.

Piyasanın güvene ihtiyacı var

Unicorn Capital Genel Müdür Yardımcısı Alim Telci, bütün merkez bankalarının ellerinden geleni yaptıklarını ama yaşananın bir likidite krizi değil güven krizi olduğunu belirtti.

Telci, " Ne yaparlarsa yapsınlar piyasanın düzelmesi zaman alacak. Şu an için doğru yaptıklarını söyleyebiliriz. Sistemik riski azaltıp para musluklarını açıyorlar. Bunun etkilerini bir miktar görebiliriz ama dediğim gibi bu bir güven krizi. Çok ciddi bir yukarı hareket beklenmemesi gerekir."

Müdahalenin devamı gelecek gibi

Yapı Kredi Bankası Kıdemli Ekonomistlerinden Yelda Yücel, şu anda çok karışık bir dönemden geçildiğini bu nedenle geçtiğimiz hafta sonundan itibaren başlayan süreci anlamaktan henüz çok uzak olunduğunu söyledi.

Krizin henüz bitmediğinin altını çizen Yücel şöyle devam etti:
"Merkez bankalarının sıkışmış sisteme likidite pompalaması piyasaları biraz rahatlattı. Bu noktadan sonra dünyadaki finansal sistemin yeni bir düzene doğru gittiğini düşünüyorum. Ancak bu kontrollü bir şekilde mi, yoksa tam bir kaos ortamında mı gidiyor bunu zaman gösterecek. Ya bir zaman sonra FED'i ayakta alkışlayacağız, ya da o dönemde FED'in bir politikası yokmuş diyeceğiz. Ama içindeyken bunu göremiyoruz.

Son müdahale biraz rahatlama sağlayacaktır. Ama daha bunun arkası var gibi... Daha birçok finansal kuruluşun zarar göreceği, birçok şirketin zarar açıklayacağını ve bunun reel sektöre zarar vereceğini göreceğiz."