* ABD’nin 700 milyar dolarlık kurtarma paketine endekslenen piyasalar, Temsilciler Meclisi’nin yarınki oturumunu bekliyor. Pazartesi günkü ‘ret’ kararıyla çöken borsalar, dün Bush’la moral buldu.
* Bush’u hayal kırıklığına uğratarak Temsilciler Meclisi’nden geçmeyen 700 milyar dolarlık paketin mali piyasalara bir günlük faturası da ağır oldu. Amerikan sermaye piyasasındaki kayıp pazartesi günü 1.1 trilyon doları buldu. Finans şirketleri çakılırken, bazı bankaların hisseleri yüzde 72 eridi. Salı günü tepki alımları, Wall Street’e biraz toparladı.
Küresel krizin kaynayan kazanı ABD’de 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin kabul edilip edilmeyeceği, tüm dünya piyasalarının ortak tasası oldu. Önceki gün, ABD Temsilciler Meclisi’nde 205 evet oyuna karşılık 228 hayır oyu alarak reddedilen plan, yarın yeniden
görüşülecek. Önceki gün planın reddedilmesiyle çöken borsalar, adeta nefesini tutarak ABD Temsilciler Meclisi’nden yarın çıkacak kararı bekliyor.
Pazartesi günkü oylamanın ardından ABD borsaları yüksek oranda değer kaybetmişti. 777 puan birden düşen Dow Jones endeksi, 11 Eylül saldırılarındakinden bile fazla kayıp yaşadı. Pazartesi günü Dow Jones yüzde 7, Nasdaq yüzde 9, S&P 500 endeksi ise yüzde 8 düştü.
Bush konuştu, borsa çıktı
Piyasalar, paketin akıbetinin ne olacağını beklerken ABD’li yetkililerin paket için hâlâ çaba harcadıkları yönündeki açıklamaları dün yüksek oranlı kayıpların devamını engelledi.
ABD Başkanı George Bush, 700 milyar dolarlık kurtarma paketine ilişkin yasama sürecinin devam ettiğini söyledi. Bush’un konuşmasının ardından açılan ABD borsaları, güne alımlarla başladı.
Paulson: Uğraşıyoruz
Milliyet gazetesinin derlemesine göre ABD Hazine Bakanı Henry Paulson, ülkenin finansal sistemini kurtarmaya yönelik bir planın “acilen çıkarılması gerektiğini” belirtti ve bunun için “Kongre ile çalışma yapacağını” söyledi. ABD Başkanı George W. Bush ile görüşmesinin ardından gazetecilere bir açıklama yapan Paulson, planın çıkarılması için çok çaba gösterdiklerini belirtti.
Temsilciler Meclisi çoğunluk lideri Demokrat Partili Steny Hoyer da Temsilciler Meclisi azınlık lider yardımcısı Cumhuriyetçi Roy Blunt ile bir telefon görüşmesi yaptığını, “bir uzlaşma için çalışmaya devam edilmesi üzerinde mutabakata vardıklarını” belirtti. Hoyer, görüşmelerin telefonla süreceğini, ilerleme halinde bir araya geleceklerini kaydetti. Hoyer, “Elbette ki sorumluluğumuzu unutmayacağız” dedi. Almanya Başbakanı Angela Merkel de Almanya’nın, ABD Temsilciler Meclisi’nde reddedilen 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin bu hafta onaylanmasını beklediğini söyledi. Merkel, piyasalarda bozulan güvenin yeniden tesisinde, bu
paketin bir ön şart niteliğinde olduğunu kaydetti.
Borsalardaki kayıp, umut ve ‘fırsat’ alımlarıyla durdu
ABD’de 700 milyar dolarlık kurtarma paketinin ABD Temsilciler Meclisi’nden dönmesi, tüm dünyada etkisini hissettirdi. Avrupa borsaları dalgalı bir seyir izledi, Asya borsaları ise düşüş kaydetti. Uzmanlar, “Piyasalar ABD’de olup bitenler karşısında hayal kırıklığına uğradı. Hatta şoke oldu. Ancak hâlâ anlaşmaya yönelik beklenti var” diyor.
Borsalardaki düşüşün durmasında, hisse fiyatlarının alım için çok cazip hale geldiğini düşünen yatırımcıların tavrı da etkili oldu.
Lokomotif İrlanda
İrlanda’da ise hükümet ülkenin başlıca 6 kredi sağlayan kuruluşunda tüm mevduat ve borçlanmaları garanti altına aldığını açıkladı. Haber üzerine İrlanda borsası ilk etapta yaklaşık yüzde 25 yükseldi.
Asya’da birçok borsa, ABD’deki gelişmelerin etkisiyle açılışta keskin düşüşler kaydetti. Ancak ABD Başkanı Bush’un gün içinde bir açıklama yapacağı haberleri üzerine toparlanma gösteren endeksler arasında Hong Kong borsası yüzde 0.76 yükselişle kapandı. Japon Nikkei 225 endeksi, açıklanan işsizlik rakamlarının da etkisiyle günü yüzde 4.12 düşüşle kapattı.
Moskova yine kapalı
Moskova Menkul Kıymetler Borsası’ndaki işlemler geçici olarak durduruldu. İşlemlerin, yerel saatle 12.30’a kadar durdurulduğu kaydedildi. Moskova borsası, bundan önce de birkaç kez kapatılmıştı.
ABD’de ‘sosyalizm’ tartışması çıkaran pakette neler var?
700 milyar dolarlık kurtarma paketi ABD Hazinesi’nin, bankalar ve diğer yatırımcıların elindeki hacizli ipotek alacağı ve konut kredisi destekli menkul kıymetleri satın almasını, daha sonra da bu hacizli ipotek alacaklarını, en iyi fiyattan satmasını içeriyor.
Ellerindeki hacizli ipotek alacaklarından kurtulan sıkıntıdaki bankalar ve yatırım kurumları, yeni krediler oluşturarak, hem yeni finansman imkânı bulabilecekler, hem de piyasaya yeni kredi imkânı sunabilecekler. Yeni pakete göre, iflas etmiş ya da zor duruma düşmüş mali kurumların üst yöneticileri ile işten çıkartılan yöneticilere, sınırlı bir kıdem tazminatı paketi sunulacak.
Hükümet kurtarma paketi karşılığında, yardımda bulunduğu şirketlerden hisse senedi satın alarak, vergi mükelleflerine, bu şirketlerin gelecekteki kârlarını paylaşma imkânı getiriyor. ABD Kongresi’nin bazı üyeleri paketi ‘bir çeşit sosyalizm’ olarak niteliyor.
