ABD’nin en hızlı büyüyen gıda şirketlerinden, Hamdi Ulukaya’nın sahibi olduğu Chobani, şirketin hisselerinin bir bölümünü işçilere dağıtma kararı aldı. ABD’de örneği olmayan modeli anlatan Ulukaya, “ABD’de şirketler bu tür faydaları sadece tepe yöneticilerine sağlar, ama biz işçiler olmazsa kimsenin pay almamasına karar verdik” dedi.
Hürriyet’ten Tolga Tanış’ın haberine göre, bundan 11 yıl önce New York’un kuzeyinde işler halde olmayan bir yoğurt fabrikasını satın alarak Chobani’yi kuran ve bugün en az 4 milyar dolarlık piyasa değeri bulunan bir şirketin sahibi olan Hamdi Ulukaya (44), mültecilere yardım ve gelişmekte olan ülkelerde girişimcilik gibi birçok sosyal sorumluluk projesine destek verdikten sonra şimdi de şirketinin yüzde 10’unu işçilerine devrediyor. Ulukaya’nın Chobani’nin New York’taki fabrikasında yaptığı açıklamanın ardından şimdi 2 bin işçiye hisse paylaşımı yapılacak.
Adı Chobani hisseleri
Amerika’nın en hızlı büyüyen gıda firmalarından olan Chobani’de işçilerin şirkete ortak olmaları için üretilen modele Chobani Hisseleri adı verildi. Buna göre şirkette tam zamanlı çalışan herkese Chobani’nin büyümesinde pay sahibi olma imkânı sunulacak. 8 milyar dolarlık yoğurt piyasasında yaklaşık yüzde 20 pazar payına sahip olan şirket, büyümeye bağlı çalışanlara hisse aktarımı yapacak.
Başka bir örneği yok
Şimdiye kadar başka hiçbir şirket tarafından uygulanmayan model sayesinde işçiler, hisselerinin tümüne en fazla 4 sene içerisinde ulaşacak. Herkese eşit hisse paylaşımı yapılmayacak. Daha fazla hisse sahibi olacak yöneticiler için dört sene boyunca koyulacak büyüme hedefleri kriter kabul edilecek. İşçilerin hisselerinde ise herhangibir büyüme hedefi olmayacak. Herkese eşit hisse paylaşımı yapıldığında kişi başı 200 bin dolar gibi bir hisse sahipliğine denk gelen modelin asıl çarpıcı yanı ise Chobani’nin satılması ya da halka açılması halinde işçiler kendilerine ayrılan hisseleri dört senelik dönemin sona ermesini beklemeden belirlenen şirket değeri üzerinden satabilecek.
Anlaşmanın parçası
New York’taki fabrikaya ek olarak 2013’de Idaho’da başka bir fabrikayı daha işletmeye başlayan ancak hızlı büyümenin etkisiyle üretimde yapılan hataların da sonucu olarak finansal sıkıntı içine giren Chobani, 2014’te bu yüzden TPG fonuyla anlaşma yapmıştı. Ve TPG, yapılacak değerlemeye bağlı olarak herhangi bir halka açılma operasyonunda şirketin yüzde 20 hissedarı olma opsiyonunu elde ederek Chobani’ye 750 milyon dolar kredi vermişti. Ulukaya, işçilere yapılacak hisse devrini TPG’nin nasıl kabul ettiği sorusuna “Bu onlarla yaptığımız anlaşmanın bir parçasıydı” yanıtını verdi.
İşadamlarına kızarak büyüdüm
Yıllardır aldığı bu kararın hayalini kurduğunu anlatan Ulukaya, şöyle devam etti: “Ben bunun hayalini yıllardır kuruyordum. İşadamlarına kızarak, dünyada yaşanan sorunların bir nedeninin de iş dünyası olduğunu düşünerek büyümüş biriyim ben. O yüzden de bir gün kurduğum şirketi işçilerle paylaşma fikri hep vardı. Yasal bazı engeller çıktı. Çünkü Chobani şahıs firması ve 500 kişinin üzerinde böyle bir hisse devri bazı yasal zorunluluklar getiriyordu. Araştırdık. TPG’ye de bunun en baştan söyledik. Ve şimdi bu hayalimizi gerçekleştiriyoruz. ABD’de şirketler bu tür faydaları sadece tepe yöneticilerine sağlar, ama biz işçiler olmazsa kimsenin pay almamasına karar verdik.”
Kendilerine ev alabilecekler
Hamdi Ulukaya, yapılacak hisse devrinin şirketin büyümesine paralel ilerleyeceğini belirterek, bu operasyonun Chobani’ye ilave bir mali yük getirmeyeceğini söyledi. Devredilecek yüzde 10 hissenin tam olarak ne kadarlık bir meblağa işaret ettiğinin ise Chobani’nin satılması ya da halka açılması durumunda bilineceğini aktardı. Ulukaya, “Finansal sıkıntıları geride bıraktık. En son yıllık yüzde 15 büyüme oranı yakaladık. Bu planla işçiler bu şirketin sahibi olacaklar ve kendi geleceklerini de güvence altına alacaklar. Kendilerine bir ev alabilecekler. Halka açılma halinde kişi başı 500 bin dolara kadar çıkabilecek bir hisse devri bu” dedi.
