Petrol fiyatları, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasının küresel enerji arzında aksaklıklara yol açacağı kaygıları nedeniyle hızla yükseldi. Brent petrolün varil başına fiyatı 105 doları geçerek Rusya'nın Kırım Yarımadası'nı ilhak ettiği 2014 yılından bu yana en yüksek seviyeye fırladı.
Amerika ve Avrupa ülkeleri, Ukrayna saldırısına karşılık olarak Rusya'ya en katı yaptırımların uygulanacağı sözü verdi.
VOA Türkçe'nin haberine göre merkezi Frankfurt'ta bulunan Alman Commerzbank'tan uzman Carsten Fritsch, "Yaptırımların ödeme işlemlerini etkilemesi durumunda Rus bankaları ve büyük olasılıkla Rus petrol ve doğalgaz teslimatlarını kapsayan sigortalar bundan etkilenir. Tedarikte sıkıntı yaşanması olasılığı kaçınılmaz hale gelir" dedi.
"Rusya dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi ve ikinci petrol ihracatçısı"
Mali hizmetler firması UBS'den uzman Giovanni Staunovo, "Rusya dünyanın en büyük üçüncü petrol üreticisi ve ikinci petrol ihracatçısı. Petrol envanterinin düşük olduğu ve kapasitenin düştüğü göz önünde bulundurulduğunda petrol piyasasının arzda büyük çaplı aksaklıkları kaldıracak durumda olmadığı görülüyor" dedi. Staunovo ayrıca petrol arzına ilişkin kaygıların petrol stoklama faaliyetlerini de tetikleyeceğini, bu durumun fiyatları daha da yükselteceğini söyledi.
Rusya, Avrupa'nın doğalgaz ihtiyacının yüzde 35'ini karşılıyor
Avrupa'ya en çok doğalgaz tedarik eden ülke olan Rusya, Avrupa'nın doğalgaz ihtiyacının yüzde 35'ini karşılıyor.
Öte yandan İngiltere ve müttefiklerinin Rusya'ya karşı dev yaptırım paketini devreye sokma sözü veren İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Batılı ülkelerin Rus petrol ve doğalgazına olan bağımlılığa son vermesi gerektiğini vurguladı.
Çin de gerginliklerin enerji piyasasının istikrarı üzerindeki etkilerine ilişkin uyarıda bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan bir sözcü, "Sorumlu olan tüm ülkeler küresel enerji güvenliğini korumak için ortak adımlar atmalı" dedi.
Enerjiye olan talep, Koronavirüs pandemisi nedeniyle azalmıştı. Şimdiyse ekonomilerin toparlanmaya başlamasıyla birlikte küresel petrol arzının kısıtlı olduğu görülüyor.
"Petrol fiyatları büyük olasılıkla çalkantılı ve yüksek seyretmeye devam edecek"
Bankacılık şirketi ING'nin emtia araştırmaları birimi başkanı Warren Patterson, "Petrol piyasasının zaten sıkışık olduğu bir dönemde enerjiyle ilgili belirsizliklerin artması, sektörü savunmasız hale getiriyor. Petrol fiyatları büyük olasılıkla çalkantılı ve yüksek seyretmeye devam edecek" şeklinde konuştu.
Uzmanlar, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Amerikan kaya petrolü ya da İran'dan petrol tedarikinde alternatifler ortaya çıkmadığı sürece Brent petrolün fiyatının 100 doların üzerinde seyretmeye devam edeceği görüşünde.
Amerika ve İran, Avusturya'nın başkenti Viyana'da dolaylı nükleer görüşmeler yürütüyor. Bu görüşmelerden İran'ın petrol satışı üzerindeki ambargonun kaldırılması kararı çıkabilir.
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, müzakerelerde somut ilerleme kaydedilmesi sonrasında Batılı güçlerle iyi bir nükleer anlaşmaya varılabileceğinin mümkün olduğunu söyledi.
Uzmanlar, petrol fiyatlarının varil başına 100 doların üzerinde kalmasının küresel ekonomi üzerindeki enflasyon baskısını arttırabileceği, bu etkinin özellikle enerji ihtiyacının büyük çoğunluğunu ithal eden Uzakdoğu ülkelerinde hissedileceği uyarısında bulunuyor.
HSBC'den ekonomi uzmanı Frederic Neumann, "Uzakdoğu'nun en zayıf noktası enerji talebini karşılamak için büyük miktarda enerji ithal etmesi gerekmesi. Artan petrol fiyatlarının önümüzdeki yol bu ülkelerin geliri ve büyüme süreci üzerinde olumsuz etkileri olacak" şeklinde konuştu.
Altın ve paladyum fiyatları arttı
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra altın ve paladyum fiyatları fırladı.
Nadir bulunan, yakıt hücresi imalatında, elektronik ve tıp dahil birçok alanda kullanılan metallerden biri olan paladyumun fiyatı son 7 ayın, altının fiyatı da son 18 ayın zirvesine çıktı.
Paladyumun fiyatı yüzde 5,7 artarak onz başına 2 bin 695 doların üzerine çıktı. Bu, geçtiğimiz Ağustos ayından bu yana kaydedilen en yüksek fiyat seviyesi.
Commerzbank'tan Carsten Fritsch, "Rusya'nın tedarik ettiği paladyum arzının sekteye uğramasından korkuluyor" dedi.
Amerika'nın getirmeyi planladığı yaptırımlar nedeniyle otokatalizör imalatında kullanılan ve bir başka değerli metal olan platinle birçok benzer özellik taşıyan paladyum arzının düşme olasılığı, kaygı yaratıyor.
Rus nikel ve paladyum madenciliği firması Nornickel, dünyanın en büyük paladyum tedarikçisi. Firma, küresel paladyum madenciliğinde yüzde 40'lık, platin madenciliğinde de yüzde 10'luk paya sahip.
Paladyum fiyatları bu yıl yaklaşık yüzde 40 arttı. Altının fiyatıysa aynı süre içinde yüzde 7 yükseldi.
Borsalar düşüşte
Mali piyasalar, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi üzerine beklenen tepkileri vermekte gecikmedi. Avrupa borsaları yaklaşık yüzde 4 değer kaybederken yatırımcılar, hükümet tahvilleri, dolar, İsviçre Frangı, Japon Yeni ve altın gibi güvenli yatırım araçlarına yöneldi.
Rus ve Ukrayna piyasalarıysa serbest düşüşe geçti.
Rus Rublesi yüzde 7 değer kaybederek dolar başına 86,98'e geriledi. Moskova Borsası'nda kayıplar yüzde 30 oranına çıkarken, Ukrayna'da borsalarda Ukrayna para birimiyle yapılan işlemler, tahvillerin hızla gerilemesi üzerine durduruldu.
Alman DAX endeksi, Almanya'nın enerji arzında büyük ölçüde Rusya'ya bağlı olması ve Rusya'yla iş yapan firmaların sayısının yüksekliği nedeniyle yatırımcıların hisseleri elden çıkarmaya çalışması üzerine yüzde 4,7 oranında düştü.
Amerikan borsaları da güne düşüşle başladı. Teknoloji firmalarının hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq 100 endeksinde hisse değerleri düşerken Dow Jones endeksi de geriledi.
Nasdaq 100 endeksindeki kayıplar yüzde 20'ye varabilir. Nasdaq, Corona virüsü pandemisinin başlangıcından bu yana ilk gez geçtiğimiz Kasım ayında rekor seviyeden kapanmıştı.
Bank of America, Citigroup, Wells Fargo ve Goldman Sachs piyasalar açılmadan önceki işlemlerde yüzde 4'ten fazla değer kaybederken Tesla'nın kaybı yüzde 7,7 seviyesinde.
Avrupa'daki savaşın küresel enerji arzını sekteye uğratabileceği korkularının artmasıyla birlikte Amerikan petrol, doğalgaz ve enerji şirketi Exxon Mobil yüzde 3,5, Chevron da yüzde 2 oranında değer kazandı.
