Alışveriş sonunda verilmeye değer görülmeyen ya da çoğunlukla alınmayan 5-10 kuruş altı tutarlardan, kart ödemeleri sayesinde 1 yıl içinde 71 milyon lira vatandaşın cebine kaldı. BKM’ye göre, tüm harcamalar kartla yapılırsa tutar 178 milyon TL’ye çıkar.
2005 yılı başlarında Türk Lirası’ndan 6 sıfır atılmasıyla kuruş yeniden hayatımıza girerken, son yıllarda özellikle 5 ve 10 kuruş altındaki tutarların etiketlerde olup, para üstü olarak pek kullanılmaması tartışma konusuydu.
Gazete Habertürk'ün haberine göre, Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) yaptığı son çalışma günlük hayatımızda para üstü olarak pek almadığımız ya da bize verilmeyen 5-10 kuruş altı tutarların aslında toplamda ne kadar büyük bir tutar olduğunu gözler önüne seriyor.
BKM’nin yaptığı çalışmaya göre, önemsiz gibi görünen kuruşları alt alta topladığımızda son 1 yılda 71 milyon TL’nin kartlı ödemeler sayesinde kullanıcıların cebinde kaldığı görülüyor. Çünkü, kartlı ödemelerde tutar müşteriye kuruşu kuruşuna yansıtılıyor ve para üstü sıkıntısı da yaşanmıyor.
Kart ile kuruşu kuruşuna ödeme yapılıyor
BKM’den yapılan yazılı açıklamada, perakendede özellikle temel gıda ürünlerinin fiyatlamasında kuruşun yoğun olarak kullanıldığına, buna karşın ise pratikte 5 ve 1 kuruş madeni paraların hayatımızdan yavaş yavaş çıkmış durumda olduğuna dikkat çekiliyor.
Hal böyleyken etiket fiyatlarındaki 10 kuruş altındaki fiyat baremlerinde para üstü sıkıntısı yaşandığına dikkat çekilen açıklamada, çoğu zaman maddi değeri çok yüksek olmayan kuruşların hizmet, ürün alımı sonrası satıcıdan istenmediği, diğer taraftan kartla yapılan alışverişlerde ise fişte yazan gerçek tutarın ödendiği değerlendirilmesinde buluyor.
178 milyon liraya çıkabilir
Kartlı ödemelerin toplam içindeki payı yüzde 40. Tüm ödemeler kartlarla yapılsaydı kalan tutar 178 milyon TL’ye kadar çıkabilirdi.
Önemsiz gibi görünen kuruşları alt alta topladığımızda son 1 yılda 71 milyon TL’nin kartlı ödemeler sayesinde kullanıcıların cebinde kaldığı görülüyor. Bugün 71 milyon TL ile 8 derslikli 20 ilköğretim okulu, 12 derslikli 16 ilköğretim okulu, 16 derslikli 12 ilköğretim okulu, 24 derslikli 10 ilköğretim okulu, 32 derslikli 9 ilköğretim okulu ya da 40 derslikli 8 ilköğretim okulu yapılabileceği gibi 100 kişilik 20 tane öğrenci pansiyonu, 200 kişilik 14 tane öğrenci pansiyonu veya 300 kişilik 10 tane öğrenci pansiyonu yapılıp hizmete sunulabilir.
Üstelik hanehalkı tüketimi içinde kartlı ödemelerin yaklaşık yüzde 40 paya sahip olduğu düşünüldüğünde, tüm ödemelerimizi kartlarla yapsaydık cebimizde kalan tutar 178 milyon TL’ye kadar çıkabilirdi. Bu tutar da 24 derslikli 24 ilköğretim okuluna ya da 100 kişi kapasiteli 51 tane öğrenci pansiyonunun maliyetine eşdeğer.
1.5 milyar işlemde kuruş baremi 10'un altında
BKM’nin açıkladığı veriler, kartlarla yapılan ödemeler sayesinde para üstü sıkıntısı yaşamadan kuruşlardan ne kadar kâr ettiğimizi de ortaya koyuyor. Yerli kartlarla Temmuz 2016 – Haziran 2017 dönemini içeren son 1 yılda yurtiçinde yaklaşık 4.4 milyar adet kartlı ödeme işlemi gerçekleşirken, bu işlemlerin yüzde 35’inde yani 1.5 milyar adedinde ödeme tutarının kuruş bareminin 10 kuruş altında gerçekleşmesi dikkat çekiyor.
Kuruşlu ödemelerde en fazla işlem adedinin 336 milyon adet işlem ve yüzde 22 pay ile 91-99 kuruş aralığında olduğu görülüyor. 198 milyon adet işlem ve yüzde 13 pay ile 71-79 arası aralığı kuruşlu ödemeler içinde ikinci sırada yer alırken, 181 milyon adet işlem ve yüzde 12 pay ile 21-29 arası kuruşlu ödemeler ise en fazla kuruşlu ödemenin yapıldığı üçüncü aralık olarak ön plana çıkıyor.
Kredi borcuna en sadık il Ağrı, en tepkili ise Ankara'da
BDDK verilerine göre, kişi başına takipteki kredi tutarında Ankara bin 566 lira ile ilk sırada yer alırken, Ankara’yı bin 342 lirayla İstanbul izledi. Kişi başına takipteki alacak miktarının en düşük olduğu il 44 lira ile Ağrı oldu Kredi borcuna en sadık il Ağrı, en fazla takip ise Ankara’da İstanbul, 2017 ikinci çeyrek sonu itibarıyla kişi başına 51 bin 587 lira nakdi kredi kullanımıyla en yüksek kredi kullanan il oldu. Böylece 2016’nın haziran sonunda 42 bin 784 lira düzeyinde olan şehirdeki kişi başına nakdi kredi kullanımı yüzde 20.6 arttı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, kişi başına nakdi kredi kullanımı en çok olan ikinci il 46 bin 189 lira ile Ankara olurken, bu ili 31 bin 713 lirayla Denizli izledi.
Mevduatta lider İstanbul
Aynı dönemde kişi başına kredi kullanımının en düşük olduğu iller sırasıyla 3 bin 615 lirayla Hakkâri, 3 bin 745 lirayla Şırnak ve 3 bin 880 lirayla Muş oldu. Öte yandan haziran sonu itibarıyla kişi başına takipteki alacak miktarında Ankara bin 566 liralık takipteki kredi tutarıyla ilk sırada yer alırken, Ankara’yı bin 342 lirayla İstanbul izledi. Ankara’da son bir yılda kişi başına takipteki alacak tutarı yüzde 12.4, İstanbul’da yüzde 13.8 artış gösterdi. Kişi başına takipteki alacak miktarının en düşük olduğu il 44 lira ile Ağrı oldu. İstanbul, kişi başına düşen 45 bin 888 liralık toplam mevduatla 2014 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren Ankara’dan devraldığı liderliği bırakmıyor. Ankara’da ise rakam 42 bin 328 lira.
Bin 986 lira ile Muş son sırada
Kişi başına düşen mevduat hacminde İstanbul ve Ankara’nın ardından, 19 bin 641 lirayla İzmir, 18 bin 260 lirayla Muğla, 16 bin 639 lirayla Kocaeli, 15 bin 404 lirayla Antalya geliyor. Bu yılın haziran sonu itibarıyla kişi başına düşen mevduat hacminde son sırada yer alan il Muş oldu. Muş’ta kişi başına düşen mevduat bin 986 lira düzeyinde gerçekleşti. Kişi başına düşen mevduatta Muş’tan sonra son beş sırada ise; 2 bin 178 lirayla Şanlıurfa, 2 bin 237 lirayla Ağrı, 2 bin 554 lirayla Van ve 2 bin 593 lirayla Bitlis yer aldı.
