Gündem

Özel kanallarda Kürtçe yayına Türkçe barajı

24 saat Kürtçe yayın yapacak özel radyo ve televizyonlar,haber bülteni ve haber programlarını Türkçe altyazıyla yayınlayacak.

03 Ekim 2009 03:00

Özel televizyonlar yayına başlıyor ama Türkçe alt yazı şartıyla. RTÜK'ün ‘demokratik açılım’ çalışmaları çerçevesinde hazırladığı, 24 saat Kürtçe yayın hakkı için hazırlanan taslağa göre, izin verilen özel radyo ve televizyonlar haber bülteni ve haber programlarını Türkçe alt yazı şartıyla yayınlayacak.

Farklı dil ve lehçelerde’ yayın yapılması için yönetmelik değişikliği taslağı hazırlayan RTÜK metni görüşü alınmak üzere ilgili kişi ve kurumlara gönderdi. Hükümetin yönetmelik değişikliğinin 24 saat Kürtçe yayın için yeterli olmayacağı görüşünü de dikkate alarak yasa tasarısı hazırlığı da belirtiliyor.

Türkiye’de televizyon ekranları ilk olarak 2004 yılında Kürtçe ile tanıştı. TRT, Avrupa Birliği’ne uyum için yapılan düzenlemeler çerçevesinde, RTÜK’ün çıkardığı ‘Yerel Dil ve Lehçeler Yönetmeliği’yle TRT 3’de, haftada toplam 2.5 saati aşmamak üzere, hafta içi her gün yarım saat, Kürtçe, Zazaca, Boşnakça, Arapça ve Çerkezce yayına başladı. Bu yılın başında da TRT 6 tam gün Kürtçe yayın yapmaya başladı.
2006’da çıkarılan ve halen yürürlükte olan yönetmeliğe göre özel kanallar, günde 45 dakika yerel dilde yayın yapabiliyor. Bu yayınlar da müzik, haber ve kültürel programlarla sınırlı. Ancak 359 sayılı Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Yasası’nda yapılan değişiklik sonrası 2 Ocak 2009 tarihinde TRT 6, 24 saat Kürtçe yayın yapmaya başladı. TRT’nin Kürtçe yayınlarının ardından özel televizyonların da 24 saat yayın yapma talepleri gündeme geldi.

RTÜK, hükümetin demokratik açılım çalışmaları çerçevesinde özel televizyonların Kürtçe yayın yapması için mevzuattaki süre ve içerik sınırlamalarını kaldırmaya yönelik çalışmalarına hız verdi. Bu çerçevede RTÜK içerisinde bir komisyon kuruldu. Komisyonun hazırladığı, ‘Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve Lehçelerde Yapılacak Radyo ve Televizyon Yayınları Hakkında Yönetmelik Taslağı' , 3 Eylül’de ilgili kişi ve kurumlara görüşü alınmak üzere gönderildi. İlgili kuruluşların görüşlerini de 8 Eylül’e kadar kuruma iletilmesi istendi. Ancak, ilgili kuruluşlardan belirlenen tarihe kadar görüş gelmedi. Bunun üzerine RTÜK, ilgili kuruluşlardan görüş alınmasına ilişkin süreyi uzattı. Bu görüşler geldikten sonra taslağa son şekli verilecek.

Türkçe altyazılı Kürtçe yayın

Hazırlanan yönetmelik taslağına göre Kürtçe yayın yapmak isteyen özel kanallar RTÜK’e müracaat edecek. Müracaatta, yayın yapmak istedikleri dil ve lehçeyi, bu dil ve lehçede yayımlanacak program türleri, bu programın günlük yayın akışı içindeki yerleşimi gibi bilgilere de yer verilecek. Üst kurul taleplere, teknik imkânlar ve talep edilen dil ve lehçede yayın yapan diğer kuruluşları da göz önünde bulundurarak yanıt verecek. İzin verilen kanallar, yayın dilinin öğretilmesine yönelik yayın yapamayacak.

Bu kuruluşlar, haber bültenleri ve haber programlarını Türkçe altyazıyla vermekle ve yayının ardından içerik açısından birebir olmak kaydıyla Türkçe yayımlamakla, radyo yayını yapan kuruluşlar ise programın yayımlamasını takiben Türkçe tercümesini yayımlamakla yükümlü olacak.