Hızlı ve plansız büyüyen özel hastanelerin borcu 3 milyar dolara dayanmış durumda. Üstelik bu borcun 1 milyar dolarının kısa sürede ödenmesi gerekiyor. Ancak küresel kriz nedeniyle bu zor gözüküyor. Kapatma, satma ya da birleşmeler kaçınılmaz gözüküyor...
Sağlık Bakanlığı'nın getirdiği fark sınırıyla darboğaza giren özel hastanelerde küresel krizle beraber bıçak kemiğe dayandı. 2000'den bu yana her yıl yüzde 10 civarında büyüyen sektör yeni yatırımlar için alınan kredileri ödeyemez hale geldi. 10 ila 100 milyon dolar arasında değişen hastane yatırımları için kredilere sarılan hastanelerin toplam borcu 3 milyar doları buldu.
Bu borçların 1 milyar dolarının acilen ödenmesi gerektiğini aktaran Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Başkanı Reşat Bahat, "Özel hastanelerin yüzde 60'ı zor durumda. Borçlarını ödeyemeyecek duruma gelenler var. Eğer hizmet fiyatlarında düzenleme yapılmazsa birçok hastane kapanacak" dedi.
Kriz nedeniyle sağlık harcamalarında bile tasarruf eğiliminin başladığını belirten Medicana Group Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bozkurt da pek çok hastanenin zor durumda olduğunu ve yatırımları durduğunu açıkladı.
Hızlı büyüme fişi çekti
Sağlık sektöründe baş gösteren sıkıntının üç farklı nedeni var: Hızlı büyüme, fark sınırlaması ve küresel kriz...
2006'da revize edilen sağlık politikaları ile Sosyal Güvenlik Kurumlu (SGK) hasta kabulüne başlayan özel hastaneler, 2007'de Türkiye genelindeki toplam hasta sayısının yüzde 6'sına denk gelen payını yüzde 9'a çıkardı.
Özel hastanelere artan talep yeni yatırımları da beraberinde getirdi. 2006'da yüzde 80'i İstanbul'da olmak üzere 250 özel hastane bulunuyorken ertesi yıl bu sayı 308'e, 2008'de ise 375'e yükseldi. Bazı hastaneler zincirleşirken, sektör dışından yatırımcılar da sağlıkçı oldu. Sektörün büyüsüne kapılan 120 hastane de 2009 için ruhsat kuyruğuna girdi. Ancak Genel Sağlık Sigortası'nın adının geçmeye başladığı ilk günlerden itibaren fark sınırı da gündemdeydi. Her ne kadar sektör bu sorunun aşılacağına inansa da 15 Şubat 2008'de yayımlanan yönetmelik özel hastanelerin devlet fiyatlarının ancak yüzde 30'u kadar fark alabileceğini duyurdu.
15 Şubat' ta yayımlanan yüzde 30 fark alım yönetmeliğine kadar büyümeye devam eden Medicana Group'un Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Bozkurt kriz nedeniyle sektörde sıkıntının katlandığını belirtti. "Şu an bankalarla bir sorunumuz yok. Ama yarını bilemiyoruz. İnsanlar kriz nedeniyle zor durumda kalmadıkça hastaneye gelmemeye başladı" diyen Bozkurt, mevcut sistem ve kriz karşısında yeni yatırımları dondurduklarını belirtti. Bozkurt şöyle devam etti:
"Son olarak Ankara Medicana hastanemizi açtık. Ancak bu 4 yıllık geçmişi olan bir projeydi. Şimdi gelen satın alım ve yeni inşaat taleplerini askıya aldık. Sağlık sektörünün geleceğini ve dünyadaki konjonktürü görmek istiyoruz."
Bozkurt sektördeki pek çok hastanenin yatırımlarını yarıda bıraktığını da ekledi. "Hak kazanmalarına rağmen inşaatı başlamamış hastaneler var. Pek çok hastanenin zor durumda olduğunu duyuyoruz" diyen Bozkurt, 15 Şubat öncesi şartlara göre projelendirilmiş hastanelerin yarıda bırakıldığını söyledi.
Hastanelerin 5'te biri kapanabilir
Yüzde 30'la sınırlanan fark alımlarının özellikle büyüme stratejisini izleyen hastane gruplarının tehdit altına aldığını vurgulayan Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Başkanı Reşat Bahat da, 400'e yakın özel hastanenin 5'te birinin kapanmaya doğru gittiğini söyledi. Bahat, "Sağlık diğer sektörlere benzemiyor. Hastaneler bir defa kapanırsa tekrar açılamaz" dedi. Bahat, sektördeki sıkıntının giderilmesi için branş anlaşmalarının yapılması ve fark sınırının yüzde 100'e çıkarılması gerektiğini söyledi.
Sağlık Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ekim ayında radyasyon onkolojisi, medikal onkoloji, kalp-damar cerrahisi, organ nakli ve kardiyoloji branşlarında anlaşma yapacağını açıkladığını hatırlatan Bahat, şöyle devam etti:
"Yılbaşına kadar hastane hizmet fiyatlarının ayarlanmasını ve anlaşmaların yapılmasını bekliyoruz. Şu anda zararına hizmet veriyoruz. 200 YTL'lik yumurtalık testleri için SGK 24 YTL ödüyor. Yoğun bakımlarda ise tamamen zararına hizmet veriyoruz. Krizi aşmamız için 25 YTL'lik yatış ücretlerinde de sınırın kalkması gerekiyor."
Özel hastane sayısı iki yılda 250'den 375'e çıktı
- 2000'den bu yana her yıl yüzde 10 büyüyen sektörün 2008'in ilk çeyrek büyümesi yüzde 11 oldu.
- 2003'te 142 olan özel hastane sayısı, 2006'da 250'ye, 2007'de 308'e, 2008'de 375'e çıktı.
- 2009'da özel hastane sayısının 500'e çıkması bekleniyordu.
- Tüm hastanelerin SGK'ya açılması, geçen yıl SSK'nın ilaç harcamalarını yüzde 51, tedavi harcamalarını yüzde 61 artırdı.
- 2007'de sevklerin kaldırılması, özel hastanelerin toplam hasta sayısının yüzde 6'sına denk gelen payını yüzde 9'a çıkardı.
- 2007'de devlet hastanelerine giden hasta sayısı yüzde 12 azaldı.
