TAYSAD küresel mali krizin Türkiye'de öncelikle otomotiv sanayisinde hissedildiğini, ağırlaşan şartlar konusunda önlem alınmazsa sipariş iptalleriyle birlikte bazı firmaların kapanabileceğini bildirildi.
Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Burhanoğlu, yaptığı açıklamada, otomotiv yan sanayinin bugün 13,5 milyar dolar iş hacmi gerçekleştirdiğini, bunun 8,5 milyar dolarını ihraç ettiğini ve 200 bini aşkın istihdam sağladığını belirtti.
Türkiye'nin, 350'si küresel olmak üzere binin üzerindeki yan sanayi firmasıyla gelişmiş bir tedarikçi üssü durumunda olduğunu ifade eden Burhanoğlu, coğrafi konumu ve yüksek ihracat potansiyeliyle otomotiv yan sanayindeki yabancı yatırımcıların ilgisini çektiğini vurguladı.
Burhanoğlu, dünyanın önde gelen yan sanayicilerinin Türkiye'de üretim üssü kurarak yatırım yapmaya başladığını, bu girişimler sonucunda Türk otomotiv yan sanayinin yapısının önemli ölçüde değiştiğini ve uluslararası pazarda teknolojik düzeyi yüksek yan sanayi mamullerinin üretildiği bir konuma geldiğini kaydetti.
Kriz öncelikle otomotiv sanayisinde hissedildi
ABD'de başlayıp Batı Avrupa ülkelerine, daha sonra da Türkiye'ye sıçrayan mali krizin öncelikle otomotiv sanayinde hissedildiğinin altını çizen Burhanoğlu, şunları söyledi:
"Özellikle haziran ayından itibaren başlayan sipariş iptalleri hem araç hem de parça üreticilerimizin tüm programlarını alt üst etmiştir. Sanayimizin ihracat odaklı çalışması ve Batı Avrupa sevkıyatlarının ihracattaki payının yüzde 70 oranında olması da bu olumsuz etkiyi artırmıştır.
2008 yılının başında 1 milyon 300 bin araç üretim hedefi ile yola çıkan sanayimiz maalesef yıl sonu tahminlerini revize ederek bu sayıyı 1 milyon 150 bin araca düşürmek zorunda kalmıştır. 150 bin adetlik bu daralma sadece yurt içi üretimi için geçerlidir. Yurt dışı üretim düşüşleri yüzde 25-30, yurt içi üretim düşüşleri yüzde 15-20 olmuştur."
Sektör daraldı hedefler tutmadı
Burhanoğlu, otomotiv ihracatının odak noktası olan Batı Avrupa ülkelerinden Almanya'da yüzde 10, Fransa'da yüzde 14, İspanya'da yüzde 42 oranında düşüş yaşandığını, bu durum zincirleme geliştiği için de önlemler alınıncaya dek stokta birikmeler, ani sipariş dalgalanmalarından doğan ek lojistik maliyetler, işçileri izine çıkarma ya da vardiya azaltma gibi durumlarla karşı karşıya kalındığını belirtti.
Otomotiv sanayinin 2008 yılı hedefinin 1,3 milyon araç üretimi, 1 milyonun üzerine araç ihracatı ve 8,5 milyar doları yan sanayi payı olmak üzere toplamda 26 milyar dolarlık ihracat olduğunu dile getiren Burhanoğlu, ancak kriz nedeniyle toplam araç üretimin 1 milyon 150 bin ve 7,5 milyar dolar doğrudan yan sanayi olmak üzere toplam ihracatın 23 milyar dolar olacağının tahmin edildiğini bildirdi.
Nakit akışı sıkıntılı
Sektörün en büyük sorunlarından birinin nakit akışını dengelemek olduğunu vurgulayan Burhanoğlu, şöyle davam etti:
"Büyümeye devam eden sanayimizde parça üreticilerimiz de yatırımlarına devam etmişlerdir. Ancak kriz öncesinde yapılan ya da siparişi verilen bu yatırımların tamamının öz kaynak ile yapılması mümkün değildir. Bu nedenle de sanayimiz bu krize kredi borcuyla yakalanmıştır. 2009 yılında bugünkü koşulların sürmesi herhalde beklenilen duruma göre tercih edilir olurdu, çünkü 2009 yılında daralma devam edecek. Krizin ve etkilerinin 2010 yılı sonuna dek süreceğini düşünmekteyiz. Eğer arka arkaya gelen zamlar devam eder ve sanayinin en azından kriz dönemini daha az hasarla atlatması için sunduğumuz çözüm önerileri devreye alınamazsa maalesef bazı yan sanayi firmalarımızı kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırız."
Hükümetten beklentiler
Son doğal gaz zammının sanayicilerin toplamaya çalıştığı moralini olumsuz etkilediğini öne süren Burhanoğlu, şunları kaydetti:
"Biz acil eylem planı talep ederken zamların devam ediyor olması sanayimiz açısından daha zor günler yaşanmasına neden oluyor.
Hükümetten kısa vadede beklentilerimiz, ek maliyet yaratan bir takım vergilerin kaldırılması, girdi maliyetlerimizi etkileyecek zamların 2009 yılı süresince yapılmaması, kredilerin yeniden yapılandırılması için destek olunması, çalışma barışını destekleyecek mevzuatın oluşturulması ve tabii ki iç pazarın hurda indirimi desteği ile canlandırılması."
Krizin ancak sanayi, hükümet ve paydaşların işbirliği ile ortak hareket ederek aşılabileceğini savunan Burhanoğlu, "Aksi takdirde zaten bizi zorlamakta olan rakiplerimiz rolümüzü kapmakta gecikmeyeceklerdir. Ülkemiz ekonomisine hem ihracat, hem yatırım hem de istihdam olarak maksimum fayda sağlayan sanayimizin desteklenerek, 2012 yılındaki 2 milyon araç üretimi, 50 milyar dolar ihracat ve 500 bin istihdam hedefinden uzaklaştırılmaması gerekmektedir" diye konuştu.
Burhanoğlu, TAYSAD olarak, mali kriz ile ilgili hükümet, odalar ve bankalarla birliği, sendikalar ve paydaşlarıyla görüşmelerinin devam ettiğini, her birine çözüm paketlerini, acil eylem planlarını sunduklarını kaydetti.
