Küresel kriz çok sayıda şirketi derinden sarstı. Çalışma Bakanı Faruk Çelik, aralarında bir otomotiv devinin de bulunduğu 17 firmanın kısa çalışma ödeneğinden yararlanmak için İŞKUR'a başvurduğunu açıkladı.
Bakan Çelik krizden etkilerek üretimine ara veren veya azaltan firmalardaki maaşları "kısa çalışma ödeneği" adı altında 3 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacağını söyledi. Çelik bu imkandan yararlanmak için toplam 17 firmanın 6 bini aşkın çalışanı için şu ana kadar başvuruda bulunduğunu bildirdi.
Bakan Çelik, açıklanması öngörülen yeni ekonomik paket kapsamında yer alması istenen SSK prim erteleme veya taksitlendirilmelerine sıcak bakmadığını açıkladı. "Emekli maaşlarını öteleyemezken, prim ödemelerini nasıl öteleyeceksin" diyen Çelik, böyle bir düzenlemenin çok büyük bir hata olacağını söyledi.
2007 yılı rakamlarıyla 42 milyar YTL'lik prim geliri varken 53 milyar YTL'lik emekli maaşı ödemesi olduğuna dikkat çeken Çelik, arada zaten 11 milyar YTL'lik açığın bulunduğunu söyledi. Sigorta primlerinin de ötelenmesi durumunda borçlanma gereğinin artacağını ve bunun faizleri yükselteceğini belirten Çelik, "Bu tür uygulamalar daha büyük sıkıntılar doğurur" diye konuştu.
İşsizlik Sigortası Fonu'ndan uzlaşma olması halinde 2-3 milyar YTL'lik bir kaynağın reel sektöre kullandırılabileceğini belirten Çelik, bunun için istihdam şartı gerektiğini söyledi. Böyle bir durumda fondan aktarılacak kaynağın bankaya verileceğini belirten Çelik, "İstihdam koruma şartı olacak ve belli bir süre sonra geri ödenmesi koşulu getirilecek" dedi.
17 firma kısa çalışma ödeneği için geldi
Çelik, kriz döneminde üretimini durduran veya azaltan tesisler için kısa çalışma ödeneği altında bir hizmet sunduklarını hatırlattı. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan bu kapsama giren işyerlerinde çalışanların 3 ay süreyle asgari ücrete kadar varan miktarda maaşlarının ödendiğine dikkat çeken Çelik, şu ana kadar 17 firmanın 6 bin 69 çalışanı için başvurduğunu belirtti. Çelik, "Bu ödeneğin süresini uzatabiliriz veya ücretleri değiştirebiliriz. Ancak daha uygulamanın çok başlangıç noktasındayız" dedi.
Çelik, bu tür önlemlerin yanı sıra işletmelerin yeni pazarlar bulması veya stoğa üretim yapmasını sağlayacak çözümler gerektiğini belirtti. Öte yandan İŞKUR'un verilerine göre kısa çalışma ödeneğinden 2005'te 21 kişiye 10 bin 566 YTL, 2006'da 217 kişiye 64 bin 398 YTL, 2007'da ise 40 kişiye 22 bin 51 YTL ödeme yapıldı.
2009 ekimde sıkıntı biter
Paniği körüklememek gerektiğini belirten Çelik, gelecek yıl eylül-ekim ayı gibi sıkıntıların biteceğini belirtti. Şu dönemde işverenlerin iş akdini feshetmeyi ilk yol olarak görmemesi gerektiğini vurgulayan Çelik, kriz derinleşirse sendikaların da yılda 4 ikramiye gibi taleplerden vazgeçmesi durumunun oluşabileceğini söyledi. Sendikaların taşın altına elini sokmaları gerektiğini belirten Çelik, "Fabrikalar açık tutulmalı, bunun için de finansman kanalları açık tutulmalı. Can siparene bir biçimde önümüzdeki 1 yıllık süreyi birlikte göğüsleyeceğiz" diye konuştu.
Kısa çalışma ödeneğinden nasıl yararlanılıyor
* Kısa çalışma ödeneği, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan işverenlere ve çalışanlara verilen bir hak.
* Firmalar ödenekten başvurusunu ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya kısmen durdurulması durumunda yapabiliyor.
* Bakanlığa yapılan müracaatın kabul görmesi durumunda, çalışana en fazla asgari ücret düzeyinde ödeme yapılıyor. Ödenek en az 255 en çok 510 YTL olabiliyor.
* Ancak ödeme 3 aylık süreyi geçemiyor. Ödemeler yapıldığında kısa çalışma ödeneği, Türk mevzuatına girdiğinden bu yana ilk kez kitlesel olarak kullanılmış olacak. (Referans)
