Yeni eğitim-öğretim dönemine sayılı günler kala hemen hemen bütün büyükşehirlerde okul servis ücretleriyle ilgili veli-okul-servisçi üçgeninde “fahiş ücret” tartışmaları yaşanıyor. Bazı özel okulların servis fiyatları taksi ücretleriyle yarışır hale gelirken servisçi esnafı, birçok okulda yöneticilerin komisyon ve bağış adı altında taleplerde bulunduğunu, fiyatların bu yüzden yükseldiğini iddia ediyor. Veli dernekleri, Milli Eğitim Bakanlığı'nı (MEB) sürece müdahil olmaya çağırırken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, sorunun çözümü için yeni bir hazırlık içinde olduklarını, yakında velilere duyuracaklarını açıkladı.
Eğitim-öğretim döneminin başlamasına günler kala servis ücretlerindeki fahiş zamlar büyük bir tartışma konusu oldu. Servisçilerin, Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME) belirlediği tarifelerin 3-4 katı fazla ücretler talep etmesi velileri isyan ettirirken bazı okulların servis ücretleri yıllık 100 bin TL’ye kadar ulaştı. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir olmak üzere birçok büyükşehirde veliler, okul yönetimi ve servisçilerle karşı karşıya gelirken, T24 yaşanan soruna tüm taraflarıyla mercek tuttu.
“Tur firmalarıyla özel anlaşmalar yapılıyor”
Servis fiyatlarındaki artışın akaryakıt zamlarından kaynaklandığı iddiaları gündeme gelse de servis işletmecileri başka bir iddiayı daha gündeme getiriyor. Ankara Servis Aracı İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Tuncay Elmadağlı, sorunun özel okulların tur firmalarıyla özel anlaşmalar yapmasından kaynaklandığını iddia etti. Ankara’da bu yıl en kısa mesafe olan 0-3 kilometre için 11 bin TL’lik bir taleplerinin olduğunu belirten Elmadağlı, “Özel okulların anlaşma yaptığı tur firmaları 25 bin TL istiyor. Dönüp sonra işi bize yaptırıyorlar” dedi. Özel okul yönetimlerinin kendi taleplerini servis ücretlerine dahil ettiklerini iddia eden Elmadağlı, “Servis firmalarından bağış alıyorlar, komisyon istiyorlar. Bu bedeller de servis ücreti adı altında veliye yansıtılıyor. Vali ben karışmam diyor, UKOME bunlara tarife vermiyor. Vatandaş mağdur oluyor” diye konuştu.
"Şikayetleri inceleyip yaptırım uyguluyoruz"
Birçok okulun kendi servis ihalesini yaptığını ve fiyat farklılıklarının bazı ihalelerde servislerle ilgili özel koşul ve standartların belirlenmesinden kaynaklandığını ifade eden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Gökçe, T24’e şunları söyledi:
“Örneğin, ‘servis akşama kadar okul bahçesinde bekleyecek’, ‘servis içerisinde ilave kamera olacak’, ‘özel servis görevlisi bulundurulacak’ gibi. Yani okul, kendine göre bir hizmet ve buna bağlı tarife belirliyor ve bu standartlarda servis hizmeti alınıyor. Servis taşımacıları velilerle yaptıkları tek tip sözleşmeyi belediyemize bildirmek durumunda. Ancak UKOME kararları gereği yapılan sözleşmeye ilave bahsettiğimiz özel şartları içeren sözleşmeler de velilere dayatılmakta. Velilerle imzalanan sözleşme içerisine servis hizmeti de dahil edildiğinde aradaki özel anlaşma ile, UKOME’nin belirlemiş olduğu standartın dışına çıkılmış oluyor. Bu durumda UKOME’nin belirlediği fiyatın üstünde ücretler talep edilebiliyor.
“Ayrıca bir hazırlık içerisindeyiz, yakında açıklayacağız”
Ortada hukuki özel bir sözleşme varsa ve veli tarafından imzalandıysa belediyenin bu özel sözleşmedeki fiyatlara müdahale yetkisi bulunmuyor. Ancak, bu şartları sağlamadan veliden fahiş ücretler talep eden okullar da oluyor. Böyle olduğunda bize gelen şikayetleri bu şekilde inceleyip yaptırım uyguluyoruz aynı zamanda velilere yol gösteriyoruz.”
Gökçe, İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak sorunun çözümü için ayrıca bir hazırlık içinde olduklarını belirterek, UKOME’ye sunulacak öneriler şeklinde yakında velilere bu konuda bir açıklama yapacaklarını da açıkladı.
"Devlet denetim mekanizmasını kaçırmış durumda"
Veli dernekleri ise MEB'i sürece dahil olmaya çağırdı. Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) Başkanı Ömer Yılmaz, önceki yıllarda da servislerle ilgili sorunlar yaşandığını, ancak bu yıl sorunun çok daha büyük olduğunu söyledi. Yılmaz, şu ifadeleri kullandı:
“Devlet denetim mekanizmasını kaçırmış durumda. Büyük bir denetimsizlik var. UKOME eskiden kriterdi aslında. Özel okullar şimdi bu servis ücretlerini kendilerine gelir kapısı haline getirmiş durumda. Milli Eğitim Bakanı, karma eğitimi tartışmaya açmak, okullara imam atamak gibi meseleleri bırakıp bu soruna eğilmeli. Bu sene inanılmaz şeyler oluyor. Bu bir eğitim hakkı meselesidir ama bakanlık bunu umursamıyor. Veliler bu sene artık kendi servislerini kendileri yapacak hale gelecekler. Yoksulluğun bu kadar derinleştiği bir süreçte bu soruna kamusal bir çözüm yaratılmalı.”
"Hakem Heyeti'ne ya da bakanlığa başvurun"
Servislerden bağış istenmesi, komisyon istenmesi gibi iddiaları kendilerinin de duyduklarını dile getiren Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Sekreteri Ergün Kılıç ise,, “Eğer bu iddialar doğruysa ipin ucu kaçmış demektir” dedi. Bu şekilde uygulamaların hukuka da adalete de uygun olmadığını kaydeden Kılıç, şunları söyledi:
“Servis ücreti UKOME tarafından belirtilen ücretlerin üzerinde olan okullarda veliler, hakem heyetlerine müracaat edebilirler. Ayrıca bu konu Ticaret Bakanlığının Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nun da ilgi alanına girer. Veliler; İl Ticaret Hakem Heyeti, Tüketici Hakem Heyeti ve Ticaret Bakanlığı gibi kurumlara başvuru yaparak, ödedikleri fazla ücretleri geri alabilirler.”
