İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, OHAL’in ilan edildiği günden bu yana geçen bir buçuk yılda en az 3 bin 20 işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini açıkladı. Buna göre, OHAL ile geçen 18 ayda en çok iş cinayeti sendikalaşma oranının düşük olduğu inşaat, tarım, taşımacılık ve ticaret/büro işkollarında yaşandı. Madencilik, metal, enerji gibi sendikalaşma oranının diğer iş kollarına göre daha yüksek olduğu sanayi iş kollarında yaşanan ölümlerde yüzde 50’ye yakın artış gerçekleşti.
İlk üç yine değişmedi ama…
İSİG Meclisi, 2017 yılında yaşanan iş cinayetlerine ilişkin sosyal medya üzerinden bazı veriler paylaştı. Buna göre, OHAL döneminde en çok iş cinayeti yaşanan ilk üç işkolu yine değişmedi. Bu bir buçuk yıllık süre zarfında neredeyse her 4 iş cinayetinden biri (yüzde 23) inşaat işkolunda, her 5 iş cinayetinden biri ise (yüzde 19) tarım/orman işkolunda yaşandı. İnşaat ve tarımın ardından en çok iş cinayetinin yaşandığı sektör ise taşımacılık (yüzde 14) oldu.
İSİG Meclisi’nden Murat Çakır’ın verdiği bilgilere göre, OHAL’den önce iş cinayetlerinin yüzde 75’i bu üç işkolunda yaşanıyordu. Bir başka deyişle iş cinayetlerinde yaşamını yitiren her dört işçiden üçü, bu işkollarında (inşaat-tarım-taşımacılık) çalışıyordu. Şimdi bu üçlünün toplam iş cinayetleri içindeki payı yüzde 63’e inmiş durumda. Yüzde 12’lik pay ise sendikalaşmanın diğer iş kollarına göre daha yüksek olduğu sanayi iş kollarına kaydı.
OHAL döneminde madencilik, metal ve enerji gibi sanayi işkollarında yaşanan iş cinayetlerinde yüzde 50’ye yakın artış yaşandı. Çakır’ın verdiği bilgilere göre, örneğin metal işkolunda 2015’te 61 olan iş cinayeti sayısı, 2016’da 96’ya, 2017’de ise 116’ya yükseldi. Enerji işkolunda 2016 yılında 44 işçi yaşamını yitirirken, 2017’de bu sayı 65’e çıktı.
Madencilik işkolunda ise 2015’te 61 iş cinayeti yaşanırken, 2016’da 77, 2017’de ise 93 iş cinayeti yaşandı.
‘İşçiler haklarını savunamaz hale geldi’
İSİG Meclisi’nden Murat Çakır, BirGün’e yaptığı açıklamada, sendikalaşma oranının görece yüksek olduğu sanayi iş kollarında OHAL’in ilanından sonra yaşanan bu artışı şöyle yorumladı: “Bu işkollarındaki işçiler ‘mavi yaka’ dediğimiz, örgütlenmeye en açık, sınıf bilinci daha yüksek olan işçiler. OHAL’in ilanından sonra bu işçiler, Anayasa’da ya da İş Kanunu’nda var olan haklarını savunamaz duruma getirildi. Bu işçiler sınırlı da olsa fabrikalarda ‘bu işi yapmıyorum’ diyebiliyor, itiraz edebiliyorken, işini kaybetme korkusuyla itirazda bulunamaz, sesini çıkaramaz oldu. Bunun yanında Petkim’de gördüğümüz gibi işçilerin FETÖ’cü, PKK’li, DHKP-C’li vb. olarak yaftalanma korkusuyla da sindirildiğini ve tüm bunların iş cinayetlerinde yaşanan artışta etkili olduğunu düşünüyorum.”
