T24- 1980’lerde özellikle hapishane korkusu, kötü muameleye tabi tutulma ve insan haklarından yeterince yararlanamama gibi nedenlerle başta İskandinavya ülkeleri olmak üzere umutlarını Avrupa’ya bağlayan Türk sığınmacılar, yeni rotaları arasına Japonya’yı da aldı.
OECD’nin son göç raporuna göre Japonya’ya en fazla sığınmacı başvurusunun geldiği ülkeler, Myanmar, Türkiye ve Sri Lanka olarak sıralandı. Göçmen rotası üzerinde bulunan, başta dış Türkler ve Ermeniler olmak üzere birçok değişik uyruklu kişinin kaçak göçmen olarak çalıştığı, insan kaçakçılığı vakalarının sık görüldüğü Türkiye’de göç ile ilgili sağlam veri bulunmadığı belirtildi.
Türkiye’nin bavul ticaretinden 6.2 milyar dolar döviz geliri sağladığı kaydedilirken, ülke sınırları içinde 13 bin sığınmacı bulunduğu bildirildi. Rapora göre, 2008’de 7 bin dolayında Türk Avrupa’ya sığınma başvurusunda bulundu, oturma iznine sahip göçmen sayısı ise 2006’da 191 bine yükselmişken, 2008’de 175 bine düştü.
OECD’nin “2010 Uluslararası Göç Raporu (International Migration Report)” açıklandı. Raporun Türkiye bölümünde, Türkiye’de göç istatistikleri hakkında kıt bilgi bulunduğu belirtildi, “Ülkeye giriş çıkışlarla ilgili doğrudan ve güvenilir veri kaynağı bulunmuyor” denildi.
Norveç’in fiyortlarından Fujiyama dağına: Türk sığınmacıların yeni rotası
Raporda, 2007-2008 itibarıyla OECD ülkelerinin hangi ülkelerden en fazla sığınmacı talebi aldıklarına ilişkin bir tablo da yer aldı. Buna göre Japonya’ya en fazla sığınmacı başvurusu sırasıyla Myanmar, Türkiye ve Sri Lanka’dan yapılıyor. Verilere göre 2008 yılında 979 Myanmarlı, 156 Türk, 90 Sri Lankalı Japonya’ya sığınma başvurusunda bulundu. Japonya’ya sığınmacı gönderen diğer ülkeler şöyle: Etyopya, İran, Pakistan, Bengladeş, Kamerun, Nepal, Çin, Hindistan, Uganda, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Nijerya ve Kolombiya. Japonya’ya 2008’de 1599 kişi sığınmacı olarak başvurdu. Türk sığınmacıların Japonya ilgisi 2000 yılında patladı. 2000 yılında 40, 2001’de 123 sığınmacı rotasını Japonya’ya çevirdi.
Çek Cumhuriyeti’ne sığınmak isteyen ilk üç halk da sırasıyla, Ukraynalılar, Türkler ve Moğollar oldu. Almanya’ya en fazla sığınmacı başvurusunun yapıldığı ülkeler de Irak, Sırbistan ve Türkiye olarak sıralandı. Türkiye’ye en fazla sığınmacı başvurusu gelen ülkeler ise, Irak, Afganistan, İran.
Türk işçileri Orta Doğu ve BDT’ye gidiyor
Raporda şu bilgiler yer aldı:-Resmi devlet kanalları aracılığıyla gerçekleşen işçi göçüne ilişkin bilgi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca sağlandı. Türkiye İş Kurumu tarafından 2008’de dışarıya gönderilen geçici sözleşmeli işçi sayısı, önceki iki yıldaki 75 ve 80 bin rakamlarından 57 bin’e geriledi. İki ana işçi kabul bölgesi Orta Doğu (25 bin) ve Bağımsız Devletler Topluluğu (19 bin 500) oldu. Rakamlar aile birleşmesi, evlilik ve sığınmacılık gibi gerekçelerle çıkışları kapsamıyor.
-2008’de Türkiye’de oturma iznine sahip göçmen sayısı yaklaşık 175 bin idi. Rakamlar 2003’te 147 bin, 2004’te 148 bin, 2005’te 169 bin, 2006’da 191 bin, 2007’de 174 bin şeklinde ölçüldü. 2006 rakamındaki ciddi düşüş dikkati çekti.
-Türkiye’de oturma izni bulunan göçmenlerin köken ülkelerine göre dağılımları 2008’de şöyle: Bulgar (26 bin 200), Azerbaycan (15 bin 900), Rusya Federasyonu (11 bin 400), Almanya (9 bin 900), Irak 8 bin 900, İngiltere (8 bin 300), Afganistan (6 bin 600), Kazakistan (6 bin 200), ABD (6 bin), Yunanistan 5 bin 400), İran (5 bin 400), Ukrayna (4 bin 400), Çin (3 bin 800), Türkmenistan (3 bin 600), Moldova (3 bin 400), diğer ülkeler (49 bin 500), toplam (175 bin).
-Türkiye’ye gelen göçmenlerin önemli bölümünü komşu ülkelerin Türkçe konuşan halkları oluşturuyor. Ayrıca önemli sayıda kayıt dışı çalışan, transit göçmenler ve sığınma talepleri reddedilmiş kişilerin oluşturduğu kural dışı göçmen akışı bulunuyor. Türkiye’ye gelen transit göçmenlerin ana kaynağı Orta Doğu (İran, Irak, Afganistan) ve Asya ile Afrika. 2008’de Türkiye’de bulunmaları kural dışı olan yaklaşık 66 bin göçmen yakalandı.”
Avrupa’ya gitmek isteyen sığınmacıların sayısı artmaya devam etti
OECD Göç Raporu’nda 2008’de Türkiye’den Avrupa’ya gitmek isteyen sığınmacı sayısının artmaya devam ettiği belirtilirken “Avrupa’ya sığınma amaçlı gitmek isteyen Türklerin sayısı bir önceki yıl ile aynı olsa bile (7 bin’in altında) üçüncü ülke uyrukluların başvurularının sayısı (çoğunlukla Irak, İran ve Afganistan) arttı. Türkiye’de sığınmacıların başvuruları 12 bin 891’e ulaştı. 2 bin 642 sığınma başvurusunun yapıldığı Afganistan ve 647 başvurunun yapıldığı Somali’nin yanı sıra, Irak kaynaklı sığınmacı başvurusu sayılarında da önemli bir artış görüldü” denildi. Irak’tan yapılan sığınma başvurularının toplam sayının yarısını oluşturduğu belirtildi.
Habur’a Schengen standardı
Raporda, “Türkiye sığınmacılık rejimini AB müktesebatına uygun hale getirmek için adımlar atıyor. Sınır geçiş noktalarını Schengen standartları doğrultusunda modernize ediyor” denildi. Rapordaki bir başka saptamaya göre de özellikle Türkiye’den göçedenler ve onların çocukları arasında Alman vatandaşlığı edinenlerin sayısı son yıllarda devamlı olarak düştü.
Türkiye bavul ticaretinden 6.2 milyar dolar kazandı
Raporda “bavul ticareti”ne de değinilerek “Dışarıda çalışanların Türkiye’ye gönderdikleri para 2008’de yeniden yüzde 10 dolayında artarak 1.32 milyar dolara ulaştı. Ek olarak Türkiye’ye gelen göçmenlerin yaptıkları ‘bavul ticareti’, 6.2 milyar dolarla önemli bir döviz akışı olmaya devam etti” denildi.
Göçmenlik Dairesi ve Sığınmacı Danışmanlığı’nın kurulması bir ilerleme
İçişleri Bakanlığı bünyesinde 2008 yılında Göçmenlik Dairesi ve Sığınmacı Danışmanlığı kurulduğu belirtilen raporda “Kurum kısıtlı kaynaklara sahip olsa da uygulama, Türkiye’nin AB bazlı uluslararası göç ve sığınmacı rejimlerine entegrasyonu bağlamında yabancılar ve sığınmacılar yasalarıyla ilgili bir ilerleme anlamı taşıyor” denildi.
Raporda Türkiye’ye ilişkin derlenen kıt göç istatistiklerinden bazıları şöyle:
“-Avrupa’da sığınmacılık 2000 yılından bu yana en fazla, kıtanın çeperindeki, Yunanistan, İtalya, Polonya ve Türkiye gibi ülkelerde arttı.
-Türkiye’ye gelen yabancı göçmen sayısında artış yaşandı. 1995’te Türkiye’de bin kişide 1.3 olarak saptanan yabancı göçmen sayısı 2000 ve 2007 yıllarında binde 2.4, 2008’de ise binde 2.3 olarak ölçüldü. 1997-2002 ortalaması binde 2.2, 2003-2008 ortalaması ise binde 2.3 olarak saptandı.
-2008 itibarıyla Türkiye’ye en fazla yabancı uyruklu göçmen gönderen en üstteki 10 ülke şöyle sıralandı: Bulgaristan, Azerbaycan, Rusya Federasyonu, Almanya, Irak, İngiltere, Afganistan, Kazakistan, ABD, Yunanistan.
-Türkiye’de 2008 itibarıyla 12 bin 981 sığınmacı bulunduğu saptandı. Sığınmacıların bin kişiye oranları 1995’te 0.1 iken oran 2007’ye değin aynı kaldı. 2008’de sığınmacı oranının bin kişide 0.2 olduğu kaydedildi.
