Henri J. Barkey, PKK'nın tasfiyesi ve Kürt sorununun çözümüne ilişkin Obama yönetimine yol haritası niteliğinde öneriler sundu.
ABD'de Lehigh Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı Henri J. Barkey, "Preventing Conflict Over Kurdistan-Kürdistan Üzerinde Çatışmayı Önleme" başlıklı raporunda PKK'nın tasfiyesi ve Kürt sorununun çözümüne ilişkin Obama yönetimine yol haritası niteliğinde öneriler sundu. ABD Dışişleri Bakanlığı bünyesinde politika planlama çalışmalarında da bulunan Ortadoğu uzmanı Barkey'in Washington'daki düşünce kuruluşu Carnegie Endowment için hazırladığı raporda yeni Amerikan yönetiminin Türkiye, İran, Suriye ve Kuzey Irak'ı içine alan Kürt sorunuyla ilgili özel bir temsilci ataması istendi.
İlk öncelik Kerkük
Obama yönetiminin ilk önceliğinin Kerkük ve eşzamanlı olarak Türkiye ile Bölgesel Kürt Yönetimi arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi olduğunu ileri süren Barkey, raporda bu konuda ilk olarak ABD, Türkiye ve Bölgesel Kürt Yönetimi arasında üçlü bir diyalog kanalının açılması gerektiğini savundu.
Rapora göre PKK'nın tasfiyesine hizmet edecek olan bu üçlü mekanizma, Ankara'nın Bölgesel Kürt Yönetimi'ni tanımasını, Erbil'de konsolosluk açmasını hedefleyecek.
Ankara-Erbil arasındaki ilişkilerin gelişmesine paralel olarak ABD yönetiminin Barzani ve Talabani üzerinde PKK'ya tavır almaları yönünde baskıyı artırmasının kolaylaşacağını düşünen Barkey, örgütün tasfiye sürecini 5 etaba ayırıyor:
1- Ankara-Erbil ilişkilerinin geliştirilmesi; böylelikleolanaklıtüm yollarlaPKK saflarından kaçışı hızlandıracak şekilde örgüt üzerindeki baskının artırılması
2- Türkiye'nin PKK'lılara soruşturmaya uğrama kaygısı olmadan Türkiye'ye dönmelerini ya da Kuzey Irak'ta kalmalarını sağlayacak şekilde af çıkarması
3- Erbil'in ve Washington'ın askeri yetkililerinin silah bırakan PKK'lılara geleceklerini garanti etmesi; Irak'taki ABD'li yetkililerin silah bırakma sürecini gözetecek bir mekanizma kurması ve PKK'lıların silahlarını Türk subaylarının gözetiminde ve medya tarafından izlenecek şekilde ABD'li subaylara teslim etmesi
4- Bu adımlar atıldığında Bölgesel Kürt Yönetimi'nin Kuzey Irak'ta kalan silahlı PKK'lılara artık izin vermeyeceğini ilan etmesi ve Hakurk, Zap, Kandil kamplarını kuşatarak hareketlerini ve ikmal sağlamalarını engellemesi
5- PKK'nın büyük kısmı silahsızlandırıldığında örgütten geriye kalanlara karşı ABD'nin kendi hava kuvvetlerini kullanması
Kürt sorununun çözümü
ABD yönetiminin PKK'nın silahsızlandırılmasına paralel olarak Türkiye'ye Kürt sorununu çözmesi için baskı yapmasını öneren Barkey, çözümün ihmal edilmesi halinde Kuzey Irak'ta yeniden PKK'lıların boy göstereceğini ileri sürüyor. Küreselleşme çağında etnik azınlıkların kimliklerinden ve kültürel haklarından baskı altında olsalar bile vazgeçmeyeceklerini vurgulayan Barkey, Kürt sorununu demokratik şekilde çözmeyen bir Türkiye'nin AB'ye üye olamayacağını belirtiyor. Raporda; Washington'ın, Kürt sorununun çözümü için AB üyeliğini bir manivela olarak kullanması öneriliyor. Obama yönetiminin AB gibi Kürtlerin yaşadığı yerlerde kalkınmaya yönelik yardımlarda bulunması gerektiği ifade edilen raporda, Washington'ın eski tavrını değiştirerek Türkiye'de şiddeti reddeden Kürt liderlerle ilişkiye geçmesi ve onları ABD'ye davet etmesi gerektiği salık veriliyor.
Barkey: Raporu Obama yönetimi için yazdım
Henri Barkey, Referans'a dün yaptığı açıklamada raporunu yeni işbaşına gelen Obama yönetimi için hazırladığını söyledi. Geçen yıl eylül sonunda bitirdiği rapor için Türkiye'de de resmi kurumlarla görüştüğünü söyleyen Barkey, "Sürekli olarak Türkiye'ye gelip gidiyorum. Rapor sadece bir masa başı çalışması değil. Senelerin birikimi. 1995'ten beri bu konuyu işliyorum. Bundan sonra artık bir şey yazmayacağım" dedi.
Raporun Carnegie Endowment tarafından Obama yönetimine de gönderildiğini söyleyen Barkey, "Yönetimin içinde de insanlar bu rapordan haberdardı. Onlarla da görüşmüştüm. Raporun sunuluşuna ilgi çoktu" diye konuştu.
Raporu yeni yönetime konuyla ilgili farklı bir bakış açısı sunmak için kaleme aldığının altını çizen Barkey, "Rapor yazarsınız ama aynen kelimesi kelimesine uygulanacak diye bir şey yok. Amaç fikirleri etkilemeye çalışmak. Amerikan yönetimi böyle çalışır. Bir yol haritası olmasını isterim ama bilemiyorum tabii" dedi.
ABD yönetiminde yeni politika üretecek kişilerin yerli yerine oturmasının nisan-mayıs aylarını bulacağını söyleyen Barkey, Kürt sorununun çözümü ve PKK'nın silah bırakması konusunun ondan sonra ele alınacağını düşündüğünü dile getirdi.
PKK'nın silah bırakması için koşulların da oluşturulması gerektiğinin altını çizen Barkey şunları söyledi: "Güneydoğu'da halk savaştan bıkmış. Kürt sorununda siyasi açılım istiyor. PKK'lıları çocuğu gibi görenler var. Şimdi bunları bir şekilde topluma kazandırmak lazım. Af yasası denilince insanlar sinirleniyor ama af demeyin başka şey deyin. Dağdaki her kişi yirmi-otuz kişiyi etkiliyor." Referans
