T24 - Amerika Birleşik Devletleri'nde tarihi önemdeki sağlık reformu yasa tasarısı bugün Kongre'nin üst kanadı Senato'da onaylandı.
Senatörler 1895'ten bu yana ilk kez Noel arifesinde toplandı
Sağlık sigortası olmayan 31 milyon Amerikalının sigorta kapsamına sokulmasını amaçlayan yasa, Amerikan sağlık sisteminde onyıllardır yapılan en büyük reform olmaya aday.
Tasarı 39 ret oyuna karşı 60 kabul oyuyla geçti.
Senato'da çoğunluk olan Demokratların lideri Harry Reid, "Bu Amerikan halkı için bir zafer" dedi.
Kongre'nin alt kanadı Temsilciler Meclisi de geçen ayın başında aynı amaçlı tasarıyı onaylamıştı.
Ancak iki tasarı bazı açılardan farklı unsurlar içeriyor, örneğin Temsilciler Meclisi'ndeki metin daha yüksek finansman gerektiren adımlar öngörüyor.
Bu nedenle şimdi iki tasarı arasındaki farkların giderilip ortak bir metne dönüştürülmesi ve yeniden onaylanması gerekiyor.
Başkan Obama kendisi ve danışmanlarının Kongre tatilden dönmeden tasarının uzlaştırılması için çalışmalarını sürdüreceklerini söyledi.
Bugünkü kilit oylama için Senato 100 yılı aşkın süredir ilk kez bir Noel arifesinde oturum düzenledi.
Obama'nın iç politika önceliği
Senato'daki tasarı milyonlarca Amerikalının daha sağlık sigortası kapsamına girmesi anlamına geliyor.
Sigorta yaptırmayanlar ise özel bir vergi ödeyecekler.
Özel sigorta şirketlerinin, halihazırda hastalıkları olan kişileri sigortalamayı reddetmesi veya anlaşmayı iptal etmesi de yasaklanıyor.
Muhalefetteki Cumhuriyetçi Partililer Senato'daki sağlık reformu tasarısının 'pahalı, otoriter ve kişisel özgürlüklere tehdit' oluşturduğunu söylüyor.
Sağlık reformu Obama yönetiminin başlıca iç politika hedeflerinden biriydi. Ancak yasa tasarısına son halini vermek uzun ve karmaşık bir süreç oldu.
Obama kısa sürede tasarıyı yasalaştırmakta kararlı olduğunu söyledi.
Obama oylama öncesi Amerikan PBS televizyonuna yaptığı açıklamada, 'Şu anda sağlık sigortası olmayan aileler var ve bu nedenle birilerinin hastalanması aileleri iflasa sürüklüyor' dedi.
Farklı içerik
Obama tasarının Senato'dan geçmesini sağlamak için tavizler vermek zorunda kaldı.
Ancak Obama tasarıda istediklerinin yüzde 95'ini elde ettiğini söyleyerek önemli tavizler verdiğini reddetti.
Bu tavizlerden en önemlisi, 'kamu seçeneği' olarak bilinen federal hükümet yönetiminde bir sigorta sisteminden vazgeçmesi oldu. Bu uygulama herkesin asgari bir sigortası olmasını hedefliyor.
Temsilciler Meclisi ise 'kamu seçeneği' uygulamasını kendi geçirdikleri önergeye dahil etmişti.
Kongre Bütçe Ofisi bu nedenle Temsilciler Meclisi'ndeki önergenin 36, Senato'nun önergesinin yaklaşık 31 milyon kişiye sağlık hizmeti sağlayacağını açıkladı.
Temsilciler Meclisi'ndeki önergenin daha pahalı olmasının nedeni de bu sistemin oluşturulmasına gereken kaynak.
Sağlık reformu Obama'nın başlıca iç politika önceliği
Kürtaj konusunda da Temsilciler Meclisi devlet teşviği alanların kürtajı kapsayan bir sigorta satın alamayacaklarına karar vermişti, Senato ise kürtajı pakete dahil ediyor ancak bunun için ayrı prim ödenmesini öngörüyor.
Ayrıca sağlık reformunun nasıl finanse edileceği konusunda da Senato'daki tasarıdan farklı düzenlemeler içeriyor.
Senato onayı ardından her iki Kongre kanadından temsilcileri içeren bir komisyon iki ayrı tasarıyı tek metinde birleştirmeye çalışacak.
Daha sonra her iki kanat da ortaya çıkan uzlaşma tasarısını yeniden oylayacak. Onay alınırsa, tasarı Başkan'ın imzası ardından yürürlüğe girecek.
Demokratlar bu süreci Obama'nın Ocak ayı sonlarındaki ulusa sesleniş konuşmasından önce tamamlamayı hedefliyor.
Cumhuriyetçilerin Senato'daki lideri Mitch McConnell ise "Bu kavga daha bitmedi. Arkadaşlarım ve ben bu tasarının yasalaşmasını engellemek için çalışmaya devam edeceğiz" dedi.
Varolan sistem
Halihazırda 65 yaş üzerindeki Amerikalılar Medicare, düşük gelirli anne babalar, çocukları ve belirli şekilerde özürlü olanlar Medicaid programı altında belirli sigorta haklarından yararlanıyor.
Ordu mensupları da ayrı bir bakım sisteminden yararlanıyor.
Geri kalan herkes ise kendisi için bireysel düzenlemelerini yapmak durumunda.
Ancak sağlık masrafları hızla artıyor; şirketlerin çalışanlarına sunduğu sigorta paketlerinde de prim ödemeleri maaş ödemelerinden dört kat hızlı artıyor.
Çalışanlar şimdi 9 yıl öncekinin iki katı prim ödüyorlar.
Sigortası olmayan, ya da kapsamı dar olan bir kişinin hastalanması ise mali yıkıma yol açabiliyor.
ABD'deki iflasların yarısının kısmen de olsa sağlık harcamalarından kaynaklandığı düşünülüyor.
ABD 2007'de sağlığa 2 trilyon 200 milyar dolar harcadı. Gayrı safi yurtiçi hasılanın yüzde 16,2'si olan bu tutar, diğer OECD ülkeleri ortalamasının iki katı.
Cumhuriyetçiler ise herkesin sigortalanmasını hedefleyen sistemin şahsi tercihe uygun sigorta olanaklarını kapatacağını savunuyor. Ayrıca maliyeti için yüklü yeni vergiler gerekeceğini öne sürüyor.
