ABD Başkanı Barack Obama görev süresinin 6'ncı ziyaretinde bulunmak üzere çarşamba akşamı Almanya'nın başkenti Berlin'e gelecek. Ziyaret, ABD'nin Avrupa'daki en önemli müttefiki Almanya'nın artan öneminin ve Obama ile Başbakan Angela Merkel arasındaki sıkı siyasi dostluğun vurgulanması anlamına geliyor.
Başkan Obama Avrupa'ya hareketinden önce, perşembe günü özel bir görüşme yapacağı Almanya Başbakanı Angela Merkel'in ‘görev süresindeki en sıkı uluslararası müttefiki olduğunu' söylemişti Son 8 yılda Merkel ile Obama bazı pürüzlere rağmen dünya politikasının ‘önemli ikilisi' olarak tanınmıştı. Obama 2008 seçim kampanyası sırasında Berlin'e geldiğinde Almanya Başbakanı Demokrat adayın tarihi Brandenburg Kapısı'nda konuşma yapmasına izin vermemişti.
İstihbarat krizi uzun sürmedi
2011 ve 2012 yıllarında ABD Başkanı Almanya'nın Euro krizi ile mücadelesini kuşkuyla izlemişti. Almanya'nın izlediği sıkı tasarruf politikasını yanlış bulan Obama Yunanistan'ın devlet iflası ilan etmesinin ABD'yi de etkilemesinden ve yeniden seçilmesini tehlikeye sokmasından endişe etmişti. 2013 yılında Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı NSA'nın Almanya Başbakanının telefonlarını dinlediğinin ortaya çıkmasına Merkel, ‘dostlar arasında böyle şey olmaz' diyerek tepki göstermişti.
Amerikalı ekonomistlerin korktuklarının aksine Euro Bölgesi dağılmadı. NSA skandalı da manşetlerden düştü. Almanya'daki tepki azaldıktan sonra taraflar arasında özel bilgilerin korunması konulu diyalog başlatıldı. Alman dış istihbarat servisinin dinleme faaliyetlerinde NSA'ya yardımcı olduğunun ortaya çıkması Almanya'nın ‘ahlaki üstünlük' kozunu elinden aldı. Aynı zamanda İslamcı terör de Almanya'nın Amerikan istihbaratının elindeki bilgilere ne kadar muhtaç olduğunu gösterdi.
Dünya politikasında sıkı işbirliği
Almanya ekonomik konularda olduğu kadar uluslararası krizlerle mücadelede de ABD'nin güvenilir ortağı konumuna geldi. İran ile nükleer anlaşmaya varılmasında Alman diplomasisi önemli rol oynadı. Barack Obama Ukrayna krizine görüşmelerle çözüm arama görevini Başbakan Merkel'e devretti.
Obama yönetimi Almanya'nın artan öneminin güvenlik politikasında da kendini göstermesi gerektiğini düşünüyordu. Washington yönetimi NATO'lu müttefikinden savunrma harcamalarını, Gayrı Safi Hasılasının yüzde 2'sinnin üzerine çıkarmasını istiyordu.
Obama ve Merkel serbest ticaretin yaygınlaştırılması ve Avrupa Birliği ile ABD arasında ticaret ve yatırım anlaşması (TTIP) imzalanması için çalıştılar. Obama 2001 yılında ABD'nin en üstün liyakat madalyasını taktığı Angela Merkel'in insan hakları ve insan onurunun ‘belagatli sesi' olduğunu söylüyordu.
Obama kendini aratacak
Angela Merkel'in mülteci politikası ABD Başkanı'nın sözlerini doğrular nitelikteydi. Obama 2016 baharındaki Hannover ziyareti sırasında Ortadoğu'nun savaş bölgelerinden kaçanlara Almanya'nın kapılarını açan Angela Merkel'in ‘tarihin doğru yakasında' yer aldığını söyledi.
Obama'nın halefi Donald Trump'ın başkanlık döneminde iki ülke arasındaki ahengin korunması kolay olmayacağı benziyor. Sağ popülist işadamı seçim kampanyası sırasında Almanya'nın mülteci politikasını ‘çılgınlık' olarak nitelemiş ve ABD'nin Kuzey Atlantik İttifakı NATO'ya bağlılığı konusunda kuşkulara yol açmıştı. Obama son günlerde Avrupalıların endişelerini dağıtmaya çalıştıysa da görevdeki ABD Başkanının daha uzun süre kendini aratacağı anlaşılıyor.
© Deutsche Welle Türkçe
DW, afp/AG, BÖ
