Yıldız Yazıcıoğlu - T24 / Washington
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ABD Başkanı Barack Obama arasında yarım saat olarak planlanan görüşme yaklaşık iki saat sürdü. Obama görüşmeden sonra "İran ile nükleer krizin aşılmasında Türkiye önemli oyuncu. Türkiye ile birlikte teröre karşı mücadelemiz sürecek" dedi. Erdoğan da, "İran'la ilgili olarak aktif rol almaya hazırız" dedi. "Kürt azınlık" ifadesini kullanan Obama, "etnik ve dini azınlıkları siyasi süreçlere katma çabasından dolayı" Erdoğan'ı kutladı. ABD Başkanı, Ermenistan'la normalleşme yolunda atılan adımlar nedeniyle kutladığı Erdoğan'ı bu yolda "cesaretlendireceği" ifadesini kullandı. Teröre karşı mücadelede Türkiye ile işbirliği yapacaklarını vurgulayan Obama'nın Tokat'ta 7 askeri şehit eden saldırganların yakalanması için ABD'nin destek vereceği yolundaki sözleri dikkat çekti. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri geliştirmek üzere bir kurul oluşturulmasının kararlaştırıldığını da açıklayan Obama, "Dostum Türkiye, arkadaşım Erdoğan" ifadesini kullandı.
GÖRÜŞME ÖNCESİ YOĞUN GÜVENLİK ÖNLEMLERİ ALINDI - GALERİİki liderin görüşmesinin ardından yapılan ortak basın toplantısında ABD Başkanı Obama'nın yaptığı açıklama aynen şöyle:
Türkiye ile en iyi ilişkilere hazırım
- Türkiye'yi ziyaretim sırasında TBMM konuşmasında da söylediğim gibi, Türkiye ile ABD arasında kurulabilecek ilişkilerin en iyisini kurma adına her şeyi yapmaya hazırım. Türkiye bir NATO müttefikidir. Yani ikimiz birbirimizi savunma taahhüdünde bulunmuş durumdayız. Ve ABD'de yerleşik Türk-Amerikan camiası sayesinde de çok güçlü ilişkilerimiz var. Türkiye'nin G-20 üyesi olması sıfatıyla son mali kriz döneminde de birlikte çalışma fırsatı bulduk. Türkiye'nin laik, demokratik ve hukukun üstünlüğüne saygı duyan ve çoğunluğu Müslüman bir ülke olması dünya barışına yapacağı etkilerin de çok büyük olacağını gösteriyor bize.
Afganistan desteği için Türkiye'ye teşekkür
- Buradaki konuşmalarımız sırasında hem ABD'nin, hem Türkiye'nin önem verdiği pek çok konuyu ele alma fırsatı bulduk. Ve Afganistan'a istikrarın getirilmesi konusunda desteği nedeniyle gerek Türk halkına, gerek sayın Erdoğan'a teşekkürlerimi ilettim.
Irak'ta güvenliği konuştuk
- Hafta sonunda yapılan seçimlerden de sonra Irak'ta barış ve güvenliğin sağlanması için yapılan anlaşma konusunu da gündeme getirdik.
Nükleer İran'a karşı Türkiye önem taşıyor
- İran'ın nükleer kapasitisini de gündeme getirdik. Bu anlamda İran'ın nükleer kapasitesini barışçı amaçlı kullanması için Türkiye'nin bölgedeki ağırlığı önem arz ediyor. Bu anlamda Türkiye'nin oynayacağı rolden bahsettik.
Türkiye'ye füze savunma sistemi
- Türkiye'nin NATO müttefiki olarak NATO'daki pozisyonunun güçlendirilmesi ve füze savunma sistemiyle ilgili yapılabilecekler konusunu da konuştuk.
'Ermenistan konusunda Erdoğan'ı cesaretlendirmeye çalıştım'
- Sayın Başbakan'a Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesi yolunda atmış olduğu cesur adımlardan dolayı da tebrik ettim. Bu yolda ilerlemesi için kendisini cesaretlendirmeye çalıştım.
'Tokat faillerinin yakalanması için destek vereceğiz'
- Terörist faaliyetlere karşı savaşma anlamında dünyanın neresinde olursa olsun birlikte yapmış olduğumuz taahhüdü bir kez daha tekrarladım. Türk halkına son terörist saldırıda verdikleri şehitler nedeniyle başsağlığı dileklerimi ilettim ve falillerin yakalanması için ABD'nin vereceği destekten de bahsettim.
'Dini ve etnik azınlıklar için Erdoğan'ı tebrik ettim'
- Ve son olarak da, çok da kolay olmayan dini ve etnik azınlıkları Türkiye'deki siyasi sürece dahil etme yolunda Başbakan'ı, göstermiş olduğu başarıdan dolayı da tebrik ettim.
'Heybeliada'nın açılması için destek vereceğiz'
- Türkiye'de Heybeliada Ruhban Okulu'nun tekrar açılması konusundaki çabalar ve bu süreçte kendilerine vereceğimiz destekten de bahsettim.
Türkiye ve ABD arasında ekonomik kurul
- Özetle Türkiye ile ABD arasındaki bağların güçlenmesine son derece ümitli bir şekilde bakıyorum. Bu sadece NATO bağlamında, askeri-stratejik ilişkiler bağlamında olmayacak. Ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesiyle de sağlanacak. Daha önce Sayın Erdoğan ve Sayın Gül ile temaslarda da dile getirdiğim gibi, ekonomik konuları ele almak amacıyla bir kurul oluşturulacak. ABD Ticaret Bakanı ve Ticaret Temsilcimiz de buna dahil olacak. ABD ve Türkiye arasında ticaret konusunda alınabilecek çok büyük yollar olduğuna inanıyorum.
'Dostum Türkiye, arkadaşım Erdoğan'
- Türkiye çok büyük bir ülke ve çevresindeki ülkeleri de etkileyibilen bir ülke. Bu nedenle Türkiye'ye "dostum" demekten, Sayın Erdoğan'a da "Arkadaşım" demekten çok mutluyum.
ERDOĞAN'IN AÇIKLAMASI
Obama'nın ardından görüşmeyle ilgili bilgi veren Başbakan Erdoğan da İran'la nükleer kriz sürecinde Türkiye'nin üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu söyledi. Ermenistan ile normalleşme protokollerinin hayata geçmesi için Azerbaycan'ın beklentileri doğrultusunda Erivan'ın adım atması gerektiğini vurgulayan Erdoğan, Minsk grubunun bu yönde baskı yapması yolundaki Türkiye'nin beklentisini de dile getirdi. Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:
Ekonomik kurula Babacan ve Çağlayan
- Sayın Başkan'ın ilk ziyaretini Türkiye'ye yapması ve aramızdaki dostluğu "model ortaklık" olarak ifade etmesi gerçekten önemli. Artık model ortaklıkta ikili ilişkilerimizin içeriğinin nasıl doldurulacağı konusunda da önemli adımlar atılmaya başlandı.Bu ilişkinin ekonomik boyutu var, bilim, sanat, teknoloji, askeri ve siyaset alanında birçok boyutu var. Bu süreci bizim tarafımızdan da takip edecek iki arkadaşımızı bizler de tayin ettik. Başbakan Yardımcım Ali Babacan ve ekonomiden sorumlu Devlet Bakanım Zafer Çağlayan. Çok yakından bu süreci takip etmek üzere inanıyorum ki ilişkileri geleceğe çok daha farklı bir şekilde taşıyacaklardır.
Türkiye Afganistan'da komutayı üçüncü kez üstlendi
- Tabii bölgesel-müşterek attığımız adımlar var. Ortadoğu çerçevesinde Irak'ta, İran nükleer programı çerçevesinde, Afganistan'da müşterek çalışmalarımız sürüyor. Afganistan'da iki ay kadar önce oradaki komutayı TSK üçüncü kez almış durumda. Eğitim çalışmalarına vereceğimiz destekler, şu ana kadar attığımız adımlar, bundan sonra atacağımız adımlar, bunları görüşme fırsatımız oldu.
Ermenistan'a işgal koşulu
- Tabii bir diğer önemli adım özellikle enerji konusu. Enerjide Türkiye transit bir ülke. Ve Nabucco anlaşması imzalandı, ciddi adımları şu anda atmaya hazırız. Azerbaycan'la görüşmelerimiz devam ediyor, bu konuda önemli mesafeler alınacağına inanıyorum. Tabii Azerbaycan'da BP, Total gibi önemli şirketlerin durumu var. Azerbaycan, Türkiye Ermenistan ilişkilerini ilgilendirmesi açısından önemli. Minsk üçlüsünden burada çok daha ivmeyi yükselterek farklı bir sürecin sürdürülmesini kendileriyle görüştük. Bunun süreci çok çok önemli etkileyebileceğini söyleyebilirim. Tabii Türkiye Ermenistan arasındaki normalizasyon süreci bununla çok çok ilgili. Tabii Türkiye olarak yönetim açısından bizler bu konuda kararlıyız.
'Terör ortak düşmanımız'
- Bir diğer önemli adım yine Türkiye'de terörle ilgili süreç. 5 Kasım 2007'de yine bu odada yapılan açıklama çok önemliydi. Bölücü terör örgütünü burada Amerika-Türkiye ve Irak'ın ortak düşmanı olarak ilan etmiştik. Çünkü terör tüm insanlığın ortak düşmanı. Burada çifte kuleler vurulduğu zaman terör karşısındaki hassasiyetimiz ne olduysa, her ülkedeki hassasiyetimiz budur. Çünkü terörün dini, milleti, ırkı, vatanı yok.
'İran'la diplomatik çözüm için üzerimize düşeni yaparız'
- Yine özellikle bölgede Türkiye olarak nükleer programa yönelik müşterek yapabileceğimiz çalışmaları müzakere etme fırsatı bulduk. Bu sürecin dipomatik yollarla çözümü yolunda üzerimize ne düşüyorsa yapmaya hazırız.
'Küresel barış için ABD'ye destek vermeliyiz'
- İsrail-Filistin, İsrail-Suriye bütün bu ilişkilerde üstümüze ne düşüyorsa bunları yapmaya hazırız. Çünkü küresel barışın sağlanması yolunda başta ABD üzerinde büyük görevler olduğuna inanıyorum. Bu konuda tabii ki elimizden gelen bütün desteği bulunduğumuz bölgede, farklı bölgelerde vermek durumundayız. Çünkü zaman düşman kazanma zamanı değil, dost kazanma zamanı. Ve bu konuda elele aydınlık yarınların dünyasına yürümeliyiz.
Obama: PKK'ya karşı yakın işbirliğine karar verdik
Obama, ortak açıklamadan sonra yöneltilen bir soru üzerine ternörle mücadele konusunda salt askeri önlemlerin yeterli olmayacağını" vurguladı ve şu görüşleri dile getirdi:
"Evet, Sayın Başbakan ve ben şöyle bir tartışmada bulunduk. Yakın bir işbirliği yürütmeye karar verdik, özellikle PKK sorunu bakımından. ABD PKK'yı zaten terörist bir örgüt olarak kabul ediyor. Yalnızca Türkiye'de değil, Irak'ta çok ciddi sorunlara yol açan bir konu. Zaten NATO müttefikleri olarak biz savunmamıza yardım etmeliyiz. Terörle ilgili olarak her neresi olursa olsun birbirimizi desteklememiz gerekiyor., Sayın Başbakan'ın Türkiye'deki Kürt azınlığı siyasi sürece dahil etme adımları çok önemli. Terörün sadece askeri olarak değil, sosyal yönleri de var.
Irak'taki Kürt nüfusu Bağdat'taki yönetimde kendisini ifade etmiş bulunuyor. Bu da sorunları daha kolay konuşmamızı sağlıyor. Çatışmaları siyasi yollarla çözebileceklerini fark edeceklerini düşünüyorum."