Amerikan New York Times (NYT) gazetesine konuşan uzmanlar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'deki ABD askerlerini çekme kararını yorumladı. Gazete kararın, "Kürtlere ihanet, IŞİD içinse nimet olarak görüldüğünü" yazdı.
Başkan Trump, Suriye stratejisinde büyük bir değişikliğe giderek bölgedeki askerlerini çekme kararı aldığını çarşamba günü açıklamıştı. Suriye'deki 2 bine yakın Amerikan askerinin ülkelerine dönüşünün başladığı duyurulmuştu.
NYT'deki Rod Nordland imzalı haberde, bu duyurunun yapıldığı gün Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün Rakka'da bombalı saldırı düzenleyerek bir Kürt savaşçıyı öldürdüğünü iddia ettiği ve bunun, grubun Suriye'de değişen durumu kullanacağının göstergesi olduğu vurgulanıyor.
Uzmanların çekilmeyi, ABD'nin Suriye'deki baş müttefiki olan ve Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) kendi haline terk edilmesi ve ülkenin güneydoğusunda hala belli bölgeleri kontrol eden ve hala binlerce üyesi olduğuna inanılan IŞİD için de bir nimet olarak gördüğü belirtiliyor.
SDG'nin omurgasını Kürt Demokratik Birlik Partisi'nin (PYD) silahlı kanadı Halk Koruma Birlikleri (YPG) oluşturuyor.
"Arada kalan Kürt azınlık oldu"
NYT'deki haber şöyle sürüyor:
"ABD'nin çekilmesi ayrıca Türkiye'ye Suriye'nin kuzeydoğusunu işgal etme tehdidi için yeşil ışık anlamına geliyor. Bu durum güneydoğuda IŞİD'e karşı savaşan Kürt güçlerini bölgeye çekecektir.
"Irak ve Suriye'de kontrol ettiği topraklardan sürülen IŞİD yeniden toparlanabilir mi sorusu bir yana, şu an için arada kalan Kürt azınlık oldu...
"Kamışlı'daki Kürt gazeteci Alan Hassan, Kürtlerin bu gelişmeyi hayretle karşıladığını söyledi. 'Şoke olduk' diye yazmıştı Hassan e-postada. 'Burada atmosfer çok negatif' diyordu."
"Kürtler rüzgarda savrulmaya bırakılacak"
Haberde görüşlerine başvurulan Uluslararası Kriz Grubu Orta Doğu ve Kuzey Afrika Programı Direktörü Joost Hiltermann da Amerika'nın kararının Kürtler açısından "bir felaket" olduğunu, Amerikan desteği olmadan Kürtlerin "rüzgârda savrulmaya bırakılacağını" söylüyor.
NYT'deki haberde Amerikalı yetkililerin Ocak ayında, Suriye'nin kuzeydoğusunda ABD'nin desteğiyle ve Kürtlerin önderliğinde 30 bin kişilik bir sınır gücü kurmayı önerdiği, Türkiye'nin bu gücü "terör ordusu" olarak gördüğü hatırlatılıyor. Plandan daha sonra sessizce vazgeçildiği de belirtiliyor:
"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cuma günü Suriye'nin kuzeydoğusunda ABD'nin desteklediği Kürt güçlere saldırmak için başka bir baskın yapma tehdidinde bulundu. Sınıra komando birlikleri gönderip Amerikan askerleri ile karşı karşıya gelme ihtimalini artırdı.
"Türkiye her ne kadar Suriye topraklarına sadece 10 mil (yaklaşık 16 kilometre) gireceğini söylese de, SDG'yi destekleyen Kürt nüfusun çoğu Kamışlı ve Kobani gibi kentlerde, Türk sınırına yakın dar bir şeritte yaşıyor.
"Aynı gün Erdoğan, Başkan Trump ile telefonda görüştü ve Beyaz Saray iki liderin 'Suriye'de güvenlik hedeflerimizi gerçekleştirmek üzere koordineli çalışmaya devam etme konusunda anlaştığını' açıkladı."
"Erdoğan'a pazarlık gücü verecek"
Görüşüne başvurulan Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü Türkiye Araştırmaları Programı Direktörü Soner Çağaptay ise Türkiye'nin hedefini, "Temel amaç YPG'yi ezmek" şeklinde açıklıyor.
Çağaptay, Suriye topraklarının bir kısmını kontrol altına almanın Erdoğan'a, savaşı sona erdirmeye yönelik müzakerelerde pazarlık gücü de vereceği görüşünde:
"Türkiye barış masasında olmak istiyor… Suriye içinde 3-4 milyon Suriyeliyi kontrol eden güç olmadan, bu ülkenin geleceğini tartışamazsınız."
NYT'deki haberde, ABD'nin kararı Kürtler açısından ise durum şu şekilde özetleniyor:
"Kürtler için kalan tek potansiyel müttefik Şam. Kürtler zaten Suriye hükümeti ile müzakere halindeydi ve kendi bölgelerinde belli bir özerklik karşılığında hükümete destek sunmayı öneriyorlardı. Suriyeliler Kürtleri sınırlarındaki Türk gücüne karşı potansiyel tampon olarak görüyorlar. IŞİD'in çıkarıldığı, şimdi SDG'nin hakimiyetinde olan bölgelerde önemli petrol yatakları da var.
"ABD açısından bu sorun değilse bile, IŞİD sorun ve ne onlara karşı savaşan SDG ne de Amerikalılar bu savaşın bittiğine inanıyor."
"IŞİD günde 75 saldırı düzenliyor"
Haberde, IŞİD'in Suriye'nin güneydoğusunda küçük bazı bölgeleri hala kontrol ettiği, ABD'nin başını çektiği koalisyon güçlerinin sözcülerinden Albay Sean J. Ryan'ın tahminlerine göre örgütün Hajin kasabası civarında 2000 ila 2500 kadar savaşçısı olduğu belirtiliyor. Uzmanlar Suriye ve Irak'ta çoğu yer altına çekilmiş olsa da örgütün hala 20-30 bin savaşçısı olduğunu tahmin ediyor.
Washington'daki Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi'nde araştırmacı Maxwell B. Markusen ise IŞİD'in hala günde 75 saldırı düzenlediğini söylüyor.
Markusen geçen ayki bir raporunda, "ABD ve Iraklı politikacılar 'yenildi' veya 'ortadan kaldırıldı' gibi terimler kullanarak gruba karşı zafer ilan etmede aceleci davrandılar. IŞİD yok edilmiş değil" diye yazmıştı.
NYT'nin haberinde ise ABD'nin IŞİD'le Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk'un geçen hafta bir brifingde bu savaşın sona ermekten uzak olduğuna dair sözleri hatırlatılıyor.
"Yıllar içinde öğrendiğimiz bir şey varsa o da bu tür bir grubun yenilgisinin daimi olması için onları fiziksel alanda yenilgiye uğratıp sonra oraları bırakamayacağınızdır. Bu kazanımların sürmesi için içeride güvenlik güçlerinin oturmuş olmasını sağlamanız gerekir."
