Nisan ayı enflasyonu beklentileri alt üst etti

Krizle birlikte daralan talep nedeniyle düşüş eğilimin giren enflasyon nisanda beklentileri alt üst etti. Talep daralması nedeniyle yaşanan dezenflasyon (Enflasyon beklenti ve belirtilerinin önlenmesi yoluyla ekonomik istikrarın korunması) süreci nisanda da sürdü. Aylık yüzde 0,72 artış yönünde olan beklentilere karşın nisanda tüketici fiyatları sadece yüzde 0,02 arttı. Yıllık enflasyon ise yüzde 6,13 ile Merkez Bankası'nın yeni yıl sonu tahmini olan yüzde 6'ya dördüncü aydan yaklaştı. 

Enflasyon Nisan'da yüzde 0.02 arttı

MB: Enflasyon, hedeflenenin altına inecek

Referans gazetesinin haberine göre enflasyondaki bu beklentilerin altındaki düşüşte en büyük etkiyi gıda fiyatlarındaki sürpriz gerileme yaptı. Ayrıca vergi indirimlerinin etkisi de enflasyonda kendini gösterdi. Otomobil başta olmak üzere mobilya ve beyaz eşyada uygulanan vergi indirimleriyle fiyatlar geriledi.

Türkiye İstatistik Enstitüsü (TÜİK) dün nisan ayı enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre aylık enflasyon yüzde 0,02, yıllık enflasyon yüzde 6,13 oldu. Üretici fiyatlarında ise aylık yüzde 0,65 artış yaşanırken yıllık enflasyon yüzde -0,35 oldu. Üretici fiyatlarında 2004 yılından beri ilk kez yıllıkda eksi enflasyonla karşı karşıya kalındı. Tüketici fiyatlarında da yüzde 6,13 yıllık enflasyon kaydedilen en düşük seviye.

Gıdada sürpriz düşüş

Enflasyonda en yüksek artış yeni sezonla birlikte giyim ve ayakkabı grubunda yaşandı. Gıdadaki sürpriz fiyat düşüşü talepteki daralmayla da büyük ölçüde ilgili. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda nisanda yazlık sebze ve meyvelerin yeni çıkması nedeniyle az da olsa fiyat artışı yaşanırdı. Ancak bu yıl turfanda ürünler bile krize yenik düştü ve talep olmaması yüzünden gıda grubunda fiyatlar yüzde 0,35 azaldı.

Giyim ve ayakkabı grubunda ise yeni sezona uygun olarak fiyat artışı gözlendi. Bu grupta geçen aya göre fiyatlar yüzde 10,95 artış gösterdi ve aylık enflasyona 0.12 puan artırıcı etki yaptı.
Konut grubunda elektrikte 1 Nisan'da yapılan yüzde 1,5-2'lik oldukça düşük indirim bile etkili oldu ki enflasyon yüzde 1,04 geriledi. Bu grupta ayrıca tüpgaz fiyatlarındaki düşüş de enflasyonu azaltıcı yönde katkıda bulundu.

Vergi indirimleri yaradı

Ev eşyası grubu ise yüzde 2,31'lik fiyat gerilemesiyle vergi indirimlerinin tam anlamıyla hakkını veren grup oldu. Mobilyada, beyaz eşyada yaşanan vergi indirimleri bu sektörde fiyatların da gerilemesine yol açtı. Vergi indirimi hem sektöre hem de enflasyona yaradı.

Ulaştırma grubu da vergi indiriminden nasibini alan harcama grubu. Otomotiv fiyatlarındaki düşüş bu grupta yüzde 1,70'lik fiyat gerilemesine yol açtı. Ancak haziranda her iki grupta vergi indirimlerinin bitecek olması bu etkilerin geçici olduğunu da gösteriyor. Önümüzdeki iki ay daha otomobil ve ev eşyası nedeniyle enflasyonu düşürücü etkisi görülecek.

Faiz indirimi sürecek

Tüm bunların yanı sıra talep daralması hem genel enflasyonda hem de çekirdek enflasyonda kendini gösteriyor. Çekirdek enflasyon nisanda yıllık bazda işlenmiş gıda ve enerji hariç yüzde 4,64'e, Merkez Bankası'nın faiz indirimleri için takip ettiği çekirdek enflasyon da yüzde 4,14'e geriledi. Ve piyasalarda toparlanma başlayıncaya kadar da enflasyondaki düşüşün devam etmesi bekleniyor. Mayısda ise yüzde 0 artış bekleniyor ve yıllık enflasyonun yüzde 5,5 civarında olması öngörülüyor.

Merkez Bankası'nın bu sürpriz enflasyon oranından sonra 14 Mayıs'ta yapacağı toplantıda faiz indirimi yapmasına da kesin gözüyle bakılıyor. Merkez'in faizleri yüzde 9,25 seviyesine düşürmesi bekleniyor.

ÜFE'de eksi enflasyon

Nisanda üretici fiyatları yüzde 0,65 artsa da yıllık enflasyon yüzde -0,35'e geriledi. Sektörler bazında sanayide artış yüzde 0,08, tarımda yüzde 3,27 oldu. İmalat sanayiinde fiyatlar yüzde 0,48 artış gösterdi. Madencilik yüzde 0,75 artarken, elektrik, faz ve su yüzde 4,25 düşüş gösterdi.

Nisan ayının zam şampiyonu gazete

Tüketici fiyatları endeksi kapsamındaki mal ve hizmetler içinde nisan ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 23,35 ile gazetede görüldü. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) tüketici fiyat endeksine (TÜFE) göre, Nisan ayında en yüksek fiyat artışı gösteren gazeteyi yüzde 18,89 ile bayan gömleği, yüzde 14,73 ile bayan ayakkabısı izledi. En fazla fiyat düşüşü ise yüzde 47,41 ile patlıcanda görüldü. Üretici Fiyatı Endeksi (ÜFE) kapsamında ise en çok fiyat artışı yüzde 23,8 ile ham petrolde görüldü. En fazla fiyat düşüşü ise yüzde 24,65 ile LPG'de yaşandı. 

İstanbul'da enflasyon rekor kırdı

İTO ile TÜİK bulgularında büyük fark

İstanbul Ticaret Odası (İTO) 1 Mayıs günü yaptığı açıklamada, İstanbul'da tüketici fiyatlarının aylık yüzde 3,06 arttığını açıkladı. İTO'dan farklı yöntem kullanan TÜİK'e göre aynı dönemde Türkiye genelinde TÜFE ise yalnızca yüzde 0,02 düzeyinde kaldı; bu oran, krize bağlı durgunluğun yıkıcı etkisinin sürmekte olduğunu göstermesi açısından önemli sayılır. Ancak, iki endeksin ana başlıklarına bakıldığında çok ciddi farklar da göze çarpıyorb Örneğin TÜİK, göre mevsimliklerin vitrinlere çıktığı bugünlerde giyim eşyası fiyatlarında yalnızca yüzde 10,95 artış belirlerken, İTO'nun buguları yüzde 28,31 gibi oldukça yüksek çıkıyor. Yine, canlanan bir diğer piyasa olan kültür-eğlencedeki fiyat artışı da TÜİK'e göre yalnızca yüzde 1,10 düzeyinde kalırken, İTO'nun bulguları yüzde 7,72'yi buluyor. 

	İTO	TÜİK
Gıda	1,67	-0,40
Konut	-0,60	-1,04
Ev eşy.	4,26	-2.31
Giyim	28,31	10,95
Sağlık	1,66	2,20
Ulaştırma	0,16	-1,70
Kültür	7,72	1,10