T24- 28 NATO ülkesinin büyükelçilerinin Brüksel’deki Libya zirvesine, uçuşa yasak bölgenin sınırlandırılmasını isteyen Türkiye’nin itirazı damga vurdu. Türkiye’den itiraz geldi. Türkiye’nin bu tutumu nedeniyle mutabakat sağlanamadığı için, NATO Genel Sekreteri Rasmussen de öngördüğü açıklamayı gerçekleştiremedi.
Libya’ya uygulanacak silah ambargosunu NATO’nun denetlemesi ve hava sahasının tamamen uçuşa yasak bölge ilan edilmesi konularının görüşüldüğü, 28 ülke büyükelçilerinin katılımıyla gerçekleştirilen NATO zirvesi Türkiye saati ile 16.00’da başladı. Ancak Türkiye’nin çekinceleri nedeniyle toplantıya bir süre ara verildi.
Ankara’nın, uçuşa yasak bölge için yapılacak NATO operasyonu planlarının koalisyon güçlerinin müdahalesinden önce yapıldığı ve bu nedenle yeniden gözden geçirilmesi gerektiği ve uçuşa yasak bölge alanının da daraltılması yönündeki talepleri açıklandı. Türkiye'nin bu tutumu nedeniyle, NATO'nun Libya'ya müdahalesinde mutabakat sağalanamadı. Bu yüzden Genel Sekreter Rasmussen öngördüğü açıklamayı gerçekleştiremedi. Başbakan Erdoğan başkanlığında bugün Ankara'da yapılacak toplantıda, Türkiye'nin konuya yönelik yaklaşımı netlik kazanacak, Libya'ya müdahalenin kim tarafından yapılacağı da bu karar doğrultusunda şekillenecek.
Zirvede yalnızca silah ambargosuna yönelik görüş birliği sağlanırken, üye ülkeler Ankara’nın tavrını anlamsız ve kabul edilemez olarak nitelendirdi. Son bir aydır yapılan çalışmaların her aşamasında Türkiye’nin yer aldığı, planın Türkiye ile birlikte şekillendirildiği ve son dakikada 'hayır' denmesinin kabul edilemez olduğu dile getirildi.
Bununla birlikte, TSİ bugün 10.00’dan itibaren AB’ye üye ülkeler olağanüstü toplantı gerçekleştirecek ve şayet NATO’da yarın bir mutabakat sağlanamaz ise, koalisyon güçlerinin komuta kontrol ve buna yönelik eşgüdüm çalışmaları AB tarafından üstlenilecek. Ayrıca, hava sahası konusunda da mutabak olmazsa, bu da NATO yerine İngiltere ve Fransa tarafından gerçekleştirecek.
Ankara’nın Libya’ya bakışındaki son durum şöyle;
Türkiye, sivillerin de öldürüldüğü hava operasyonlarına katılmayacak.
Ancak bir Dışişleri yetkilisinin deyimiyle, “Türkiye uluslararası toplumun saygın bir üyesi olması nedeniyle, BM kararının uygulanmasına destek verecek”.
BM kararında üç unsur yer alıyordu;
* Libya üzerinde uçuşa yasak bölge oluşturulması
* Libya’ya silah ambargosu uygulanması
* Libya halkına insani her tür yardım ulaştırılması.
Türkiye, bu çerçevede yine sivil ölümlerini gerekçe göstererek, NATO’nun da Libya’da uçuşa yasak bölge oluşturma çabalarına katılmasına karşı çıkıyor. Ancak NATO'nun insani yardım ve ambargo uygulanması konusunda çalışmasına sıcak bakılıyor. Hatta bu iki operasyonda Türkiye’nin de, NATO şemsiyesi altında fiilen katkıda bulunabileceği belirtiliyor.
Türkiye toplantıda iki noktayı gündeme getirdi:
Birincisi başta Fransa olmak üzere operasyona katılan ülkelerden açıklama istendi. İkincisi, Türkiye, NATO'nun itibarının söz konusu olduğnu belirterek bundan sonra atılması gereken adımların gündeme getirilmesini talep etti.
ANKARA'DA KRİTİK TOPLANDI
NATO Büyükelçisi Haydar Berk Başbakan Erdoğan başkanlığında bugün Ankara’da yapılacak toplantıda, Türkiye’nin son durumu ve konuya yönelik yaklaşımı netlik kazanacak. TSİ 16.0’da da, NATO konseyi büyükelçiler düzeyinde toplanacak ve sonuç alınamazsa operasyonların AB’ye devredilmesi öngörülüyor.
Türkiye’nin müttefiki ABD, İngiltere, İtalya ve İspanya gibi ülkeler, Türkiye’nin tutumunu gözden geçirmesi gerektiğini, eğer NATO operasyonlara dahil olmaz ise, Türkiye’nin koalisyon güçlerinin operasyonu hakkında bilgi alamayacağını, aynı zamanda harekat sonrası Libya’da da söz sahibi olmaya hak kazanmayacağını dile getiriyorlar.
Bugün TSİ 16.00’da yapılacak olan NATO toplantısı, bunun hemen öncesinde Başbakan Erdoğan başkanlığında Türkiye’nin gerçekleştirileceği durum değerlendirmesi ve buradan çıkacak netice kritik önem taşıyor.
'TÜRKİYE SÜRECİ DEĞERLENDİRİYOR'
Öte yandan, NATO’nun Türkiye’den asker, üs veya liman talebi bulunmazken, Pentagon’dan operasyonlarla ilgili yapılan açıklamada, "Türkiye katılım konusunda hala süreci değerlendiriyor" dendi.
Pentagon adına açıklama yapan ABD Donanması'ndan Koramiral Bill Gortney'e, "İncirlik'i kullandınız mı?" sorusu da yöneltildi ve cevap, "Bu tür açıklamaları ilgili ülkelerin yapmasını isteriz" oldu.
