ABD Savunma Bakanlığı ve Kongre’nin raporları, NATO füze kalkanı sisteminin Avrupa’yı doğudan gelecek saldırılara karşı koruyamayacağını ortaya koydu. Raporda Malatya’daki radarının da menzilinin kısa kaldığı belirtildi.
NATO’nun son yıllarda hayata geçirdiği en büyük proje olan ve radarı Türkiye’de bulunan füze kalkanı sisteminin Avrupa’yı başta İran olmak üzere doğudan gelecek saldırılardan koruyamayacağını gösteren iki ayrı rapor yayınlandı. ABD Savunma Bakanlığı ve Kongre müfettişlerinin hazırladığı raporlara göre projede ciddi maliyet sorunları ve kritik teknolojik sorunlar yaşanıyor. Associated Press haber ajansının incelediği raporlarda füze önleme uçaklarının üretiminde aksaklıklar yaşandığı, sistemdeki radarların yetersiz olduğu ve sensörlerin savaş başlıklarıyla diğer objeler arasındaki farkı bile ayırt edemediği belirtiliyor.
Test etmeden yerleştirdiler
Savunma Bakanlığı’na danışmanlık yapan Savunma Bilim Kurulu’nun raporunda ayrıntıları verilen eksiklikler şöyle:
- Gemilere yerleştirilen Aegis radarlarının menzili gemideki füze önleyicilerin hedefleri vurabilmesi için yeterli zaman sağlayamayacak kadar kısa. Bu da kalkanın Avrupa’yı bir saldırı karşısında koruyamayacağı anlamına geliyor.
- Malatya’da bulunan radarın menzilinin de Avrupa’yı hedef alan bir füzeyi fark edebilmesi, izleyebilmesi ve zamanında uyarı verebilmesi için çok daha geniş olması gerekiyor. Raporda radarın menzilinin nasıl genişletileceğinin bilinmediği belirtiliyor.
- Sistemin sensörleri savaş başlığı ile parçalanmış bir roket gibi herhangi başka objeyi ayırt edemiyor. Raporda “Eğer sistem sınırlı sayıdaki füze önleyicisini çöplere ya da sahte hedeflere harcarsa sonuçlar dramatik ve felaket olur” deniliyor.
Kongre bünyesindeki tarafsız Hükümet Hesap Verebilirlik Dairesi ise Savunma Bakanlığı’na uyarı niteliğindeki raporunda füze kalkanı sisteminde yer alan teknolojilerin test edilmeden uygulamaya konulduğunu; performans düşüklüğü, beklenmeyen maliyet artışı, faaliyet göstermede problemler gibi sorunların kapıda olduğunu belirtiyor. Rapora göre, ABD Başkanı Barack Obama’nın kalkanın ikinci aşamasına 2015’e kadar geçilmesi konusundaki ısrarı nedeniyle Savunma Bakanlığı çalışıp çalışmayacağı test edilmemiş olmasına rağmen onlarca füze önleyici sipariş etti. Raporda Romanya’ya da radarın test edilmeden yerleştirilmesinin planlandığı belirtiliyor.
Bu radarın Romanya’nın cep telefonu, televizyon ve radyo yayınını engelleyebileceği uyarısında bulunuluyor.
Pentagon’un eski silah deneme uzmanı olan ve kısa süre öncesine kadar Obama’nın bilim danışmanlığını yapan Philip Coyle, raporda belirtilen sorunların kapsamlı ve maliyetli değişiklikler gerektireceğini söyledi.
‘9 yılda düzelteceğiz’
Obama yönetimi ise sürecin planlandığı gibi gittiğini savunuyor. ABD Füze Savunma Dairesi Sözcüsü Rick Lehner, raporlardaki bulguları redderken radarların füzeleri tespit edebilecek kadar güçlü olduğunu söyledi. Lehner, ABD’nin önümüzdeki dokuz yılda bir dizi uyduyla radarın tespit kapasitesini artıracağını belirtti. Savaş başlıklarının tespiti sorunuyla ilgili olarak da Lehner, bu cisimlerin tespitinin zor olduğunu ancak eldeki teknolojinin ‘şeytani ülkeler’den gelen tehdidi durdurmaya yeterli olduğunu ve geliştiğini söyledi.
180 milyar dolar
NATO füze kalkanı projesinde ABD’nin sistemi kullanılıyor. Ulusal sistemleri birbirine bağlayacak komuta-kontrol ağının kurulması için 28 üye ülkenin her biri yaklaşık 200 milyon euro ödeyecek. Radar ve füze sistemi ile füzelerinin maliyeti buna dahil değil. Uzmanlar, sisteminin toplamda 180 milyar dolara mal olabileceğini söylüyor.
