ABD'li Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA), İstanbul’da yapılacak Uzay Araştırmaları Komitesi (COSPAR) Konferansı’na temsilci yollamama kararı aldığı ortaya çıktı. Gerekçe olarak da ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Türkiye’ye yönelik seyahat uyarısı gösterildi.
Hürriyet'in haberine göre, NASA’nın 30 Temmuz-7 Ağustos tarihleri arasında İstanbul’da yapılacak Uzay Araştırmaları Komitesi (COSPAR) Konferansı’na güvenlik nedeniyle temsilci göndermiyor. NASA’nın Uluslararası ve Ajanslar Arası İlişkileri’nden sorumlu yöneticisi Al Condes’in 21 Haziran’da yayınladığı duyuruda, yönetimin COSPAR’a gitmeye planlayan bilim adamı ve personele sponsor olmayacağı belirtildi.
"Terör ödüllendiriliyor"
Gerekçe olarak da ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Türkiye’ye yönelik seyahat uyarısı gösterildi. NASA’dan önemli sayıda çalışan ve taşeronun duyuru öncesinde İstanbul’a gelme planı yaptığı bildirildi. COSPAR’ın Başkanı Len Fisk, sivil ve askeri uzay haberleri yayınlayan ‘spacepolicyonline.com’ sitesine yaptığı açıklamada NASA’nın seyahatlere iptal kararına tepki gösterdi. Len Fisk şunları söyledi:
“NASA böyle yaparak dünyada stratejik liderlik peşinde olmadığını ve terörizmin ödüllendirilmesine karar vermiştir. Tüm büyük uzay programlarının liderleri, insanlı uzay yolculuğu da dahil birçok konuyu tartışmak için İstanbul’da toplanacak ama NASA olmayacak. Önde gelen bilim adamları, araştırma sonuçlarını, gelecekteki projelerini, bilim araştırmaları konusundaki uluslararası işbirliğiyle ilgili paylaşım yapacaklar ancak NASA çalışanları ve NASA’nın sponsor olduğu taşeronlar orada olmayacak. Nedeni de şu: İstanbul’un Paris, Brüksel, Orlando ya da Florida’dan daha tehlikeli olduğuna dair yanlış yönlendirilmiş bir öngörü.”
NASA Başkanı Charles Bolden’ın, güvenlik sorunları söz konusu olsa bile geçen dönemde İsrail ve Ürdün’e gittiğini hatırlatan Fisk, önemli meselelerden ya da günlük hayat için önemli olanlardan vazgeçmenin terörizmi ödüllendireceğini de savundu.
İptaller devam edecek
Konferansın organizatörlerinden biri olan Harvard’daki Türk astronom Bülent Kızıltan, iptallerle ilgili olarak ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Türkiye’ye resmi görevlilerin gitmemesi yönünde yayınladığı tavsiyeye işaret etti. Hükümet kurumlarının genellikle kendi çalışanları için bu yöndeki tavsiyeleri dinlediğini ifade eden Kızıltan, bunun sonucunda devlet fonları kullanan Amerikalı katılımcıların Türkiye’ye gelişlerinin iptal edildiğini söyledi. Türk astronom, “ABD’de devlet çalışanlarının tümünün izinleri iptal edildi. Buna NASA ve California Eyalet Üniversitesi gibi devlet kurumları ve Enerji Bakanlığı, Savunma Bakanlığı gibi kurumlardan doğrudan fon alanlar da dahil” dedi. Kızıltan şöyle devam etti: “Bütün bunlar düşünüldüğünde ABD’den katılımcıların büyük kısmının bu kısıtlamadan etkilenip iptal etmek zorunda kalacağını düşünüyoruz. Bu iptaller birkaç ay önce başladı ABD’deki resmi fonların kullanım probleminin dışında, Türkiye’deki güvenlik problemlerinin dünya basınına her yansımasını takiben, güvenlik endişesi taşıyan konuşmacılar, hatta organizatör meslektaşlar katılımlarını iptal ettiler. Şimdi organizatörler bu iptalleri azaltacak önlemler almaya çalışıyor. COSPAR sekreterliği katılımcılara bilgilendirici e-mail’ler gönderdi. Türkiye’deki lokal organizatörler Valiliğin ve Emniyet’in konferans boyunca uygulayacağı güvenlik önlemleri ile ilgili bilgi geçtiler. Bu bilgilerin gitmesi önemli ve gerekliydi. Fakat bu aynı zamanda konuşmacılar açısından güvenlik konusunda bir problem beklendiği hissini ve endişelerini artırmış olabilir. Konferans tarihi yaklaştıkça temmuz ayı içerisinde iptal hızınını artacağını düşünüyorum.”
Büyük konferanslardan
Uzay araştırmalarını ve bilimsel bilgilerin paylaşımını uluslararası düzeyde teşvik eden 46 ülkenin üye olduğu COSPAR, 1958’den bu yana faaliyet gösteriyor. COSPAR, uzay alanındaki bilimsel araştırmalara katkı sağlayacak bilgi paylaşımını artırmak ve tartışma ortamı yaratmak için bilimsel toplantılar organize ediyor ve yayınlar çıkartıyor. TÜBİTAK, COSPAR’a Türkiye’yi temsilen 1996 yılında üye oldu ve 2 yılda bir gerçekleşen konsey toplantılarındaki görüşmelere ve alınan kararlara ulusal temsilcileri yoluyla katkı sağlıyor. COSPAR’ın İstanbul’da yapılacak 41’nci Konferansı’na, ABD’nin yanı sıra Çin, Japonya ve Avrupa Uzay Ajansı olmak üzere çok sayıda uluslararası organizasyonun yer alması bekleniyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, nisan ayında 60 ülkeden 3.500 katılımcı gelmesini beklediklerini söylemişti.
