-MOSKOVA'DA MARS DENEYİ MOSKOVA/KOROLEV (A.A) - 14.02.2011 - Rusya'da uzun süreli uzay yolculuklarının fiziki ve psikolojik etkilerini ölçmek için 257 günden beri çelik kapsülün içinde bulunan 6 astronottan ikisi, Moskova uzay araştırmaları merkezinde kurulan simülasyon ortamında Kızıl gezegen Mars'a indi. Rus kozmonot Aleksadr Smolevski ile Kolombiya kökenli İtalyan astronotu Diego Urbina, tarihteki ilk sanal Mars yürüyüşünü hayata geçirdi. Kapsüle geçen yıl haziranda 520 günlük uçuşa hazırlık yapmak amacıyla giren 3 Rus, Fransız, İtalyan ve Çinli astronottan ikisi uzay kıyafetleriyle bugün gezegenin yüzeyine çıkmaya hazır hale getirildi. Astronotlar simülasyon çerçevesinde Mars'ın yüzeyinde Rus, Çin ve Avrupa Uzay Ajansı'nın bayrağını dikerek kaya parçacıkları toplayacak ve bilimsel deneyler yapacak. Moskova'daki simülasyon merkezinde geçen yıl haziran ayından beri 6 kozmonot ve astronot deneysel Mars modülü içinde, uzun yolculuğun yaratacağı gerilim ve yorgunluk deneyine sokuldu. Yetkililer, 1,5 yıl sürmesi planlanan deneyde önemli bir mesafenin aşıldığını belirterek, astronotların hemen yanı başlarındaki laboratuvarda hazırlanan kumla kaplı yapay zemin üzerinde yürümeye hazır hale getirildiğini belirtti. Rusya Biyomedikal Sorunlar Enstitüsü ve Avrupa Uzay Kurumu'nun (ESA) ortak çalışması olan Mars500 Projesi kapsamındaki similasyon yolculuk, Mars'a seyahat için 250 gün, Mars yüzeyinde kalış için 30 gün ve dönüş için de 240 gün olmak üzere toplam 520 günlük bir süreyi kapsıyor. Pencereleri bulunmayan 550 metreküp hacme sahip simülatördeki astronotlar gıda ve ihtiyaçlarını kapsüle yolculuk başında konulan malzemelerden karşılamak zorunda. Gerçeğine bire bir uygun olmasına çalışılan programdaki Mars yüzeyindeki yürüyüş, Rusya'daki Gerçek Hayat Misyonu Kontrol Merkezi tarafından izleniyor. Biyomedikal Sorunlar merkezi'nden Aleksandır Suvorov İngilizce Yayın yapan "Russia Today" televizyonuna yaptığı açıklamada, "Hepsi (astronotlar) iyi durumdalar ve uzay elbiseleriyle dışarı çıkacaklarını ve sanal yüzey üzerinde yürümelerini ümit ediyoruz" dedikten sonra, iniş simülasyonu hayata geçirildi. Kapsüldeki astronotların bu deney karşılığında ücret aldığı ancak görevlerinin 640 günü dolduracakları kasım ayına kadar devam edeceği kaydedildi. Deneyde uzayda yaşanacak olası 20 dakikalık iletişim gecikmesi de ekip için uygulanırken, astronotlara haber verilmeden simülatörün enerjisi kesilmiş ve elektrik aksamında sorun olduğunu düşündürtecek şekilde içeriye duman verilmişti. Ancak tüm günü enerjiden yoksun şekilde geçiren ekip, acil durum yönergelerini deneme imkanı bulmuş, paniğe kapılmadan sorunu çözmüştü. Grup üyeleri yolculuk boyunca dış dünya ile iletişimlerini elektronik posta yoluyla sağlarken, deney sırasında yalnızlık ve stres gibi faktörlerin hormon seviyeleri, uyku kalitesi ve ruh hali üzerindeki etkisi de ölçülüyor.
