Kurucusuna Nobel ödülü kazandıran ve dünyada hızla yayılan mikrokredi programı sayesinde Türkiye'de de iş sahibi olan kadınlar, artık kocaları da dahil yanlarında eleman çalıştırmaya başladı.
Mardin'den, Diyarbakır'dan, Maraş'tan, Sakarya'dan geldiler, konuştular ve hikayeleri ile izleyenleri hayretler içinde bırakıp evlerine geri döndüler. Aralarından birçoğunun İstanbul'u ilk görüşüydü bu ama doğallıkları ve samimiyetleriyle bol bol alkış aldılar. Çünkü samimi ve doğallıklarının altında "Yanımda üç kişi çalıştırıyorum, biri de kocam" dedirten müthiş bir özgüven yatıyor. Özgüvenliler çünkü herbiri kendi işinin sahibi. Kimi kasap, kimi terzi, kimi hayvancılık yapan tam 28 kadının dünyada 16 milyon insanla paylaştıkları ortak bir noktaları var; mikrokredi programı... Evet, geçen hafta İstanbul'da bir rüzgar gibi esen kendi işinin sahibi 28 kadın vardı. Geliş amaçlarıysa, bugüne kadar aldıkları küçük küçük kredi desteğiyle "benim" diyen sanayicilere dudak uçuklatacak cesaretleri sayesinde kazandıkları ödüldü.
Geçen hafta Perşembe akşamı Citibank ve Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı tarafından düzenlenen ve Türkiye'nin çeşitli illerinden 1.000'in üzerinde girişimcinin başvurduğu Citi Mikro Gerişim Ödülleri sahiplerini buldu. Ödüle hak kazanan ve yaşları 23 ile 81 arasında değişen kadın girişimcilerin kimi Citibank AŞ.'nin Yönetim Kurulu Başkanı Steve Bideshi'yi tanıdığını söylerken, kimi "Tanımıyorum, bizim eve gelen başka bir araptı" dedi.
28 kadın "Sosyal Etki", "Finansal Başarı", "Vizyon", "Kişisel Mücadele" ve "Umut vaad eden Girişimci" kategorilerinde ödüllerini aldılar. Sektör üdellerinde birinci olanlar 2.000 TL, ikinciler 1.500 TL ve üçüncüler 1.000 TL ödül alırken, özel ödüller kategorisinde ise 1.500 Tl ödül dağıtıldı.Umut vaad eden girişimciler ise mansiyon aldı.
2.5 milyar dolarlık kefilsiz kaynak
Mikrokredi programının temeli bundan 32 yıl önce Bangladeş'te çaresizlere kefilsiz, icrasız kredi dağıtan "Grameen Bank"a dayanıyor. Önceleri Bangladeş ve Brezilya ile sınırlı olan program 1980'lerden sonra geliştirilerek Güney Asya, Doğu Asya, Afrika, Doğu Avrupa ve Güney Amerika'da birçok ülkeye yayılmış. Grameen Bank'ın kurucusu Prof. Muhammed Yunus'a 2006 yılında "Nobel Barış Ödül"nü kazandıran program kapsamında bugüne kadar 16 milyon insana 2.5 milyar dolarlık nakit desteği verilmiş. Program kapsamında sadece kadın girişimciler kredilendiriliyor. Kredi geri dönüşüm oranı ise yüzde 100.
Türkiye'de Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı (KEDV), MAYA Mikro Ekonomik Destek İşletmesi, Türkiye İsrafı Önleme Vakfı-Grameen ve Toplum Gönüllüleri Vakfı, düşük faiz oranlarıyla sadece kadın girişimcilere kredi sağlıyor. Citibank'ın buradaki rolü ise bu krediyi sağlayan vakıflara yaptığı bağışlarla eğitim programları ve merkez açılmasında destek olmak. Yani krediyi Citibank vermiyor.
Türkiye'de ilki 2002 yılında verilen proje kapsamında bugüne kadar 20.000 girişimciye 30 milyon liranın üzerinde finansman sağlanmış. İşte bu 20.000 kişi arasından 2008 yılında yaptıkları işlerle 28 kadın da ödüle layık görülmüş.
Herkese örnek oldular
Türkiye'de KEDV ve Türkiye İsrafı Önleme Vakf ile işbirliği yapan Citibank, iki yılda 500 bin dolarlık destek sağlamış. Ödül töreninde konuşan Steve Bideshi, kendileri açısından iki yılını dolduran böyle bir projenin içinde bulunmaktan gurur duyduklarını belirterek, 26 ülkede gerçekleştiren bu programın amacını üç maddede sıraladı: Farkındalık yaratmak, özendirmek ve dünya çapında bir destek ağı oluşturmak. Şimdi söz, Bideshi'nin "Sizler sadece çevrenize değil hepimize örnek oluyorsunuz" diye seslendiği 28 kadından bazılarında...
ŞEMSE ERDEM: 47 yaşındayım, Diyarbakırlıyım. Evliyim, 8 çocuğum var, kocam inşaat işçisi ve şu anda çalışmıyor. Kuaförüm ve işe bir makas, bir sandalye, bir gön makinası ve bir tezgahla başladım. Bugüne kadar program kapsamında 4.000 liradan fazla kredi kullandım. 80 metrekarelik dükanımda şimdi her şey tam. Hayalim bir gelinlik sarayı açmak. Bir çocuğum yanımda çalışıyor. Diğerlerinin hepsi okuyor. Bir oğlum Cerrahpaşa Tıp Fakülktesi'ni kazandı. Şemse Erdem Sosyal Etki kateforisinde ödüle layık görüldü.
SEVDET ÇELİK: 41 yaşındayım, Diyarbakırlıyım. Evliyim, en küçüğü 4 yaşında tam 6 çocuğum var, hepsi de okuyor. Dikiş dikiyorum, yöresel kıyafetler. Yanımda biri kocam olmak üzere üç kişi çalışıyor. Program kapsamında bugüne kadar 4.800 lira kredi kullandım. Ürettimğim yöresil kıyafetler kına gecelerinde, Nevruz'da giyiliyor.İsviçre'den de 20 tane istediler, göndermeye başladım. Sevdet Çelik, Umut vadeden girişimci ödülü aldı.
MÜNEVVER ARIKAN KARAHAN: 46 yaşındayım, Mardin-Kızıltepe'de yaşıyorum. Boşandım ve iki çocuğuma kendim bakıyor. Gelinlik dikiyorum, bugüne kadar kullandığım 2.5 milyar liralık kredi sayesinde evden dükana geçtim. 12 Eylül döneminde bölgede liseye giden sayılı kız çocuklarından biriydim ben. Yüksekokulu ise Ev Ekonomisi Bölümü son sınıfta bıraktım. Kızıltepe'de kendi işime sahip ilk kadın ben oldum. Münevver Arıkan Karahan Sosyal Etki kategorisinde birincilik ödülü aldı.
TEZCAN BULUT: 38 yaşındayım Diyarbakırlıyım. Bekarım, 9 yaşında annemi kaybettiğimden beri kardeşlerime bakıyorum. Aile mesleği olan kasaplığı sürdürüyoruz. Kredi ile işlerimizi büyüttüm. Erkek kardeşlerim ile kasapta çalışıyorum, ayrıca evde hayvan besliyorum. Bugüne kadar 4.3 milyar liralık kredi kullandım ve 5 olan kuzu sayısını 60'a, 1 olan büyükbaş hayvan sayısını da 10'a çıkardım. Tezcan Bulut, Umut vaad eden Girişimci kategorisinde ödül aldı.
SEZER YÜCE: 53 yaşındayım, Sakarya'da yaşıyorum. Ayakkabı keçesi ve dansöz kıyafeti dikiyorum. Üç çocuğum var, hepsi okudu. Gelinimle çalışıyorum. Adapazarı İETT şoförü olan kocam felçli ve yatalak bir annem var. Program kapsamında bugüne kadar 2.400 lira kredi kullandım ve 40 milyar lira gelir hedefliyorum. Sezer Yüce, Finansal Başarı kateforisinde birincilik ödülünün sahibi oldu.
