Serra Erdönmez / ANKARA
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Başkan Yardımcısı Hayrettin Ertemel, bir yıl içinde sıfır otomobil fiyatlarının yüzde 65 artarken, ikinci el otomobillerde bu oranın yüzde 120’lere ulaştığına dikkati çekti. Ertemel, sektördeki kayıt dışı ticaretin fiyatları suni olarak yukarı çektiğini açıkladı. Ankara Oto Galericiler Derneği (ANODER) Başkan Yardımcısı Hamza Avcı ise, kayıt dışı alım – satım yapanları denetim altına alması gerektiğini belirtirken, “Ancak hükümet bu konuda pek ciddi adımlar atamadı” dedi.
Son dönemde otomobil alım – satım sektöründe görülen beklenmedik fiyat artışları hükümetin de bir dizi düzenleme yapmasını önünü açtı. Hükümetin özellikle ikinci el otomobil piyasasında görülen sürece yönelik düzenlemelerini MASFED Başkan Yardımcısı Ertemel, T24’e değerlendirdi.
Hayrettin Ertemel
Ertemel, şöyle konuştu:
“Artan döviz kurunun otomobil fiyatlarını doğrudan etkilemesinin yanı sıra, otomobilin çok karlı bir yatırım olarak görülmesiyle gerek birikimlerin bu alana kaymasının yarattığı talep etkisi, kayıt dışı ticaret alanı olarak görülmesi ile suni ve olağan dışı artışlarda yaşandı. Geldiğimiz noktada 1 yıl içerisinde sıfır otomobil fiyatları yüzde 65 artarken ikinci el otomobilde bu oran yüzde 120’lere ulaşmış durumda.”
“Piyasa dengesinin bozulmasındaki faktörlerden biri arz sıkıntısı”
Piyasa dengesinin bozulması ve olağan dışı fiyat artışlarındaki en önemli faktörlerden birinin arz sıkıntısı olduğunun altını çizen Ertemel, “Geçtiğimiz dönemde kamuoyunda sıkça konuşulan ‘ikinci el otomobil fiyatları sıfır otomobil fiyatlarını geçti’ konusunun altında yatan temel sorun tedarik sıkıntısıydı” dedi. Kayıt dışı ticaretin, sektörde yüzde 50’lere ulaşmasının etkisiyle fiyatların suni şekilde yükseldiğini kaydeden Ertemel, “İçinde bulunduğumuz 2023 yılı itibariyle tedarik sorununun henüz geçmişteki gibi olmasa da önemli ölçüde geride bırakıldığını üretim adetlerinden görüyoruz” diye konuştu.
Yeni yönetmeliklerin etkisi ve tedarik sorunun azalmasıyla birlikte suni fiyat artışlarının kesileceğini belirten Ertemel, “Ancak kur artmaya devam ederse gerek sıfır gerekse ikinci el otomobil fiyatları buna paralel olarak yükselmeye devam edecektir” dedi.
“İlan siteleri bu tür ilanları kullanıcı inisiyatifine bırakmamalı”
Ticaret Bakanlığı'nın getirdiği uygulamaların ikinci el otomobildeki suni fiyat yükselişlerini durdurduğunu hatırlatan Ertemel, “Ancak özellikle ilan sitelerinde sıfır fiyatından yüksek yazılmaması noktasında bazı noksanlar halen devam ediyor. İlan sitelerinin bu tür ilanları kullanıcı inisiyatifine bırakmaktansa, engellemesinin daha etkili olacağı kanaatindeyiz” ifadelerini kullandı.
Avcı: Hükümet kayıt dışı alım – satım için ciddi adım atamadı
ANODER Başkan Yardımcısı Avcı ise ikinci el otomobillerdeki anormal fiyat artışının üç sebepten dolayı oluştuğuna dikkati çekti.
Avcı, üç gerekçeyi şöyle açıkladı:
“Öncelikle yeni sıfır otomobillerin fiyatlarındaki anormal artışlar, ikinci el otomobil fiyatlarını yukarı çekmektedir. İkincisi otomobil bir yatırım aracına dönüşmüş ve ihtiyaç sahipleri dışında da talep olması sebebi ile fiyatlar yükseltti. Üçüncüsü ve belki de en önemlisi ülkemizin şu anda içinde bulunduğu ekonomik şartlarına bağlı olarak artmasıdır.”
İkinci el otomobil satıcılarının her zaman denetim altında tutulduğunu söyleyen Avcı, “İkinci el otomobil satıcıları devlet tarafından her zaman denetim altında tutulmaktadır, ancak alım – satım yapan kişilerin böyle ortamlarda çoğalması sebebi ile maalesef denetim sıkıntısı ortaya çıkmakta. Kayıt dışı alım – satım yapanları denetim altına alması gerekmektedir ama hükümetimiz bu konuda pek ciddi adımlar atamadı” dedi.
Hükûmet ne yaptı?
Ticaret Bakanlığı, suni fiyat artışlarını durdurmak ve adaletsiz uygulamaları engellemek amacıyla geçtiğimiz yıl mevzuat değişikliğine gitmişti. Bu çerçevede kamuoyunda 6+6 olarak bilinen, ikinci el otomobillere 6 ay ve 6 bin kilometre şartı getirilmişti. Bu şartı geçmeyen otomobillerin satışları engellenmişti. Bu koşula sadece otomobil satıcıları dahil edilmişti.
Haksız uygulamaların bireysel kullanıcılar ağırlıklı yapılması sonucunda, yönetmeliğe bireysel kullanıcılar da dahil edilerek 6+6 koşulunun uygulama süresi 1 Ocak 2024'e kadar uzatılmıştı.
Yönetmeliğin yeni haline göre kural ve uygulamalar otomobil satıcıları için aynı şekilde devam ederken, bireysel kullanıcıların da artık yaptıkları alım ve satım işlemleri hem Ticaret Bakanlığı hem de Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından denetlenmeye başlandı.
Bir yıl içerisinde üç adet limiti
Aynı yönetmelikte bireysel kullanıcıların bir yıl içerisindeki araç satışı üçle sınırlandırıldı. Bireysel kullanıcıların, bir yılda üç adetten fazla altı ay ve altı bin kilometre aşmamış araç satışı gerçekleştirmesi haline, bu satışlar noterlik tarafından engellenecek.
