-Mersin balığı kurtarılacak ANKARA (A.A) - 12.10.2011 - Nesli Tehlike Altındaki Türler listesinde yer alan Mersin Balığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ''Türkiye'deki Mersin Balığı Popülasyonunun İyileştirilmesi, Habitat Değerlendirmesi ve Stok Takviyesi Projesi'' ile kurtarılacak. Bu yıl tamamlanacak projeyle, yıllar önce olduğu gibi Mersin Balığı stoklarının Türkiye sularında avlanabilir düzeye erişmesi ve bölge ülkeleriyle işbirliği halinde Karadeniz'in ekosistemiyle uyumlu bir şekilde mersin balığının sürdürülebilir gelişiminin sağlanması hedefleniyor. Yaşayan fosil olarak kabul edilen mersin balıklarının bilinen en eski tarihten beri var olduğu sanılıyor. Adını yumurtalarının yani havyarının mersin bitkisinin meyvesine benzetilmesinden alan Mersin Balığı, Kuzey yarım kürede yaşayan, eti ve değerli havyarı ile ekonomik balıkların ilk sıralarında yer alıyor. Göçmen balıklardan olan mersin balıkları, eşeysel olgunluğa erişinceye kadar Karadeniz'de yaşıyor ve yumurtlamak için Yeşilırmak, Kızılırmak, Sakarya ve Çoruh nehirlerine göç ediyorlar. Buna karşılık, bu nehirlerin yumurtlama alanları, 1970'li yıllardan itibaren kirlilik ve doğal su rejimlerinin değiştirilmesi sonucu büyük oranda tahrip oldu. Dünyada 27 türü bulunan mersin balıklarının geçmişte 5 türünün Türkiye sularında yaşadığı ve ticaretinin yapıldığı bildirilirken, ancak bugün sadece 3 türe ait bireyler çok nadir olarak balıkçıların ağına takılıyor. Proje Koordinatörü Hayri Deniz, yaşamlarının büyük bölümünü denizlerde geçiren mersin balıklarının, üremek için tatlı sulara girmek ve yumurta bırakmak için akarsuların iç kesimlerine doğru göç etmek zorunda olduklarını belirtti. Buna karşılık günümüzde akarsular üzerine inşa edilen ve balıkların göçlerini büyük ölçüde engelleyen bentler, barajlar ve HES'ler ile evsel ve sanayi atıklarının akarsulara boşaltılması sonucu oluşan kirlilik nedeniyle mersin balıklarının üreme ve yaşam alanları yok olmaya başladığını ve giderek nesillerinin tükendiğini ifade eden Deniz, bu nedenle, artık Karadeniz'de akarsularda doğal olarak üremiş balıklar yerine kültür ortamında yetiştirilip denizlere ve akarsulara salınmış balıklara rastlandığını kaydetti. Türkiye'de daha önce Yeşilırmak, Kızılırmak, Sakarya ve Çoruh nehirlerinde yaşayan ve bu nehirlerin denize döküldüğü Çarşamba, Bafra ve Karasu'nun 1970'li yıllarda en önemli havyar üretim merkezleri olduğunu anlatan Deniz, 1975 yılında 317 tona ulaşan havyar üretiminin hızla azalması üzerine, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, 1975-76 Av Dönemini Düzenleyen Su Ürünleri Sirküleri ile Kızılırmak, Yeşilırmak ve Sakarya nehirlerinde avcılığın yasakladığını hatırlattı. Deniz, 1998 yılında, mersin balıklarının ''Nesli Tehlike Altındaki Türler'' listesine alınarak, uluslararası düzeyde koruma altına alındığını ve avcılığını tamamen yasaklandığını kaydetti. Deniz, mersin balığının hem lezzetli ve besleyici eti ve hem de değerli havyarı ile büyük bir ticarete konu olması nedeniyle doğal stoklarla ilgili yeni stratejiler belirlemek üzere, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Teknik İşbirliği Programı çerçevesinde hazırlanan ''Türkiye'deki Mersin Balığı Popülasyonunun İyileştirilmesi: Habitat Değerlendirmesi ve Stok Takviyesi Projesi''nin, Bakan Mehdi Eker'in girişimleriyle, FAO tarafından kabul edildiğini anlattı.
