Türkiye Cumhuriyeti Merkez bankası (TCMB) Perşembe günü Türk lirasındaki düşüşü durdurmak için likiditeyi sert biçimde sıkılaştırmaya hazır olduğunun sinyalini vermişti. Şimdiye kadar bu durum gerçekleşmedi.
Bloomberg HT, TCMB yetkililerinin Perşembe günü aldığı kararın detayları hakkında ve TCMB'nin 24 Ocak'taki toplantısı öncesinde resmi bir faiz artırımı yapmaksızın ortalama fonlama maliyetini yüzde 10'a kadar nasıl çekebileceğine dair bir özet hazırlandı.
TCMB şimdiye kadar ne yaptı?
TCMB, Cuma günü yüzde 8 faiz oranıyla 1 hafta vadeli repo ihalesi yoluyla fonlamayı 2. gün üst üste düzenlemedi. Sunabileceği en ucuz fonlama yöntemini gerçekleştirmeyerek, bankaları daha maliyetli araçları, esas olarak yüzde 8.5 faiz oranına sahip gecelik borç verme aracını kullanmaya zorladı.
Bu adımın fonlama maliyetlerine etkisi nasıl oldu?
Ortalama fonlama maliyeti Perşembe günü hafifçe yükselerek yüzde 8.34'e ulaştı. Ortalama fonlama maliyetinin sadece hafifçe yükselmesinin kısmen sebebi Hazine tarafından yapılan kamu maaş ödemelerinin bankacılık sistemine girmiş olmasıydı. BGC Partners baş ekonomisti Özgür Altuğ, Merkez Bankası tarafından bankacılık sistemine sağlanan fonlamanın maliyetinin önümüzdeki 3 iş günü içerisinde yüzde 8.50'ye varabileceğini düşünüyor.
Öyleyse neden yüzde 10'dan bahsediliyor?
Nihai kredi mercii olarak Merkez Bankası her günün sonunda bankacılık sisteminin fon ihtiyaçlarının tamamını karşılamak zorunluluğuna sahip. TCMB şimdiye kadar en ucuz fonlama aracını sağlamayarak bankaları gecelik borç verme aracını kullanmaya itiyor. Ancak konuyla ilgili bir kaynağın Perşembe günü Bloomberg News'a verdiği bilgiye göre, fonlamanın kısıtlı olması sebebiyle bankaların yüzde 10 faiz oranına sahip geç likidite penceresi aracını da kullanacağı belirtiliyor.
TEB stratejisti Erkin Işık bu durumun muhtemel görünmediğini çünkü bu gelişmenin "bankacılık sistemine gereksiz stres" bindireceğini düşünüyor. Işık, TCMB'nin bunu gerçekleştirebilmek için gecelik repo operasyonları yoluyla sağladığı miktarı kısıtlaması gerekeceğini söylüyor.
Bankalar nasıl etkilenir?
Bu kısıtlama gerçekleşirse, bankalar gecelik borçlanma piyasalarına gittiğinde, o piyasalardaki faiz oranıyla yeterli fonlama bulunmadığını görecekler. Bankaların yüzde 10 maliyetle borçlanmak dışında başka bir seçeneği kalmayacak. Bankalar fonlama maliyetlerindeki bu artışı telafi etmek için kredi faizi oranlarını artırabilir. Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bankalara kredi faizlerini artırmamasını söylemişti. Erdoğan kredi faiz oranlarının yukarı değil aşağı gitmesi gerektiğini, ve bankaların ekonomiyi desteklemek adına karlarından bir miktar feragat etmesinin zamanı olduğunu söylemişti.
Perşembe günü konuşan Erdoğan, TCMB'nin piyasalardaki mevcut kargaşayla mücadele etmek için gerekli kabiliyete sahip olduğunu söylemişti. Türk lirası 2017'nin ilk 8 gününde yüzde 10'dan fazla düştü. Erdoğan, "Fedakarlık yapılacaksa, bugünler tam zamandır" dedi ve ekledi " Bankalar farklı hesapların içine giremez, girmemelidir"
Erdoğan: Elinde silahı olan teröristle, elinde doları olan terörist arasında hiç fark yok
