T24 Dış Haberler
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz kararı açıklaması beklenirken Reuters, “Ne kadar düşebilir; Türkiye Merkez Bankası için beş soru” başlıklı bir analiz kaleme aldı.
Reuters’ın analizinde Merkez Bankası’nın eylül ayından bu yana 400 baz puan indirdiği, bu ay da dört kez dolar sattığı hatırlatılarak MB faiz kararı açıklaması öncesi aşağıdaki beş soru soruldu:
1- Faiz indirimi devam edebilir mi?
Reuters, Merkez Bankası’nın bir önceki ay, ocak ayında durmadan önce bir kez daha faiz indirimine işaret ettiği hatırlattı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da miktar vermese de faizlerin düşmesini istediğini tekrarladığı belirtildi. Reuters’a yanıt veren analistler, bu hafta 100 baz puan indirim bekliyor.
Analizde, Merkez Bankası Başkanı ve Hazine ve Maliye Bakanı’nın da Erdoğan’ın faizi düşük tutma stratejisini desteklediği hatırlatıldı.
2- Riskler neler?
Analizde "Türkiye’nin kronik ticaret dengesizliği, liranın zayıflığının ithalatta daha yüksek enflasyon anlamına geldiğini gösteriyor" ifadeleri yer aldı.
Türk Lirası'nın değer kaybını yansıtarak Türkiye tüketici fiyat endeksinin kasım ayında bir önceki aya oranla yüzde 55’e yakın yükseldiği hatırlatılan analizde, gelecek yıl tüketici fiyatlarının yüzde 30 artabileceği tahmini yer aldı.
Bir başka riskin ise işletmelerin belirsizlikler nedeniyle liraya güveninin düşmesi olduğu belirtildi. Bir başka olasılık olarak da şirketlerin yabancı borç zorunluluklarını yerine getirmekte zorlanmaları olduğu belirtildi.
3- Erdoğan’ın destekçileri inancını mı kaybediyor?
Analizde, son anketlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP’nin destek kaybettiğinin görüldüğü aktarıldı ve şöyle devam etti; "Anketler bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçiminde potansiyel rakiplerine karşı muhtemelen kaybedeceğini gösteriyor."
Reuters, Erdoğan’ın faiz indiriminin riskli bir adım olduğunu ifade ederek, işletmelerin yatırım yaparak istihdam sağlayabileceği, yüksek işsizliğin düşürülebileceğin, ancak aynı zamanda artan fiyatlar ve liranın çöküşüyle Türklerin kazançlarının eridiğini belirtti.
Reutes'ın konuştuğu bazı AKP destekçileri, bir sonraki seçimde başka bir partiyi destekleyebileceklerini söyledi.
4- Merkez Bankası lirayı ne kadar daha destekleyebilir?
Reuters, Merkez Bankası'nın döviz müdahaleleri sonrası yaptığı açıklamalarda "sağlıksız fiyat oluşumu" ifadesine dikkat çekerek, söz konusu müdahalenin devamının bir kaç şarta bağlı olduğunu aktardı.
Buna göre Merkez Bankası'nın lirayı desteklemeye devam edebilmesi için; TCMB'nin rezervleri ne kadar erittiği, bugün açıklayacağı faiz kararında faizi ne kadar indirdiğinin önemli olduğu ifade edildi. Ayrıca 231 milyar dolara çıkan yurtiçi yerleşik döviz mevduatlarının bu hafta ne kadar arttığının da önemli olduğu belirtildi.
Diğer yandan TCMB'nin müdahalesinde yurtdışında ABD Merkez Bankası'ndan (Fed) gelen açıklamalarında önem arz ettiği ifade edildi. ABD'den geçtiğimiz günlerde enflasyon yüzde 6,8'le 39 yılın zirvesine çıkmıştı. Dün gerçekleştirilen Fed toplantısında ise faizler sabit kalırken, bir önceki ay 15 milyar dolar azaltılan varlık alım programı, bu ay iki katı artışla 30 milyar dolara çıkarılmıştı.
Haberde TCMB'nin dövize müdahale için 124 milyar dolarlık döviz rezervlerden yararlanabileceği ancak Merkez Bankası'nın diğer ülke merkez bankalarıyla yaptığı swap (takas) anlaşmaları hesap edildiğinde söz konusu rezerv miktarının sadece 22 milyar dolarının net rezerv olduğu ifade edildi.
5- Türkler için hayat nasıl değişti?
Analizde Türk lirasındaki hızlı düşüşün hane bütçelerini baş aşağı çevirdiği, seyahat planlarını iptal ettiği, çok sayıda Türk’ün harcamaları kısmasına neden olduğu belirtildi. Haberde, İstanbul’daki Halk Ekmek kuyruklar hatırlatıldı.
Analiz şöyle devam etti: İthal ürünlerin fiyatının artması ilaç kıtlığına neden oldu, cep telefonu ve diğer elektronik ürünlerin satışını düşürdü. İnşaat sektörü, yüksek ücretli ürünler nedeniyle bazı projeleri erteledi.
Sokak protestoları, sivil itaatsizliğe yönelik yıllar süren polis baskısı nedeniyle tek tük gerçekleşiyor.
Londra merkezli danışmanlık şirketi TS Lombard’dan Lawrence Brainard, "Cumhurbaşkanı’nın karşılacağı tek geri baskı muhtemelen artan enflasyon ve Türk lirasının değer kaybıyla tetiklenen düzensiz piyasa kaynaklı sosyal huzursuzluk olacak" dedi.
