Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Emeklilerin beklediği kademeli prim gün sayısının 5000 gün olarak düzenlenmesine yönelik CHP, İyi Parti ve HDP'nin verdiği önergeler ise AKP ve MHP'li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
Yasa teklifinin detayları
Genel Kurul'da kabul edilen teklif, dört maddeden oluşuyor.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenen geçici maddeyle, ilgili kanunlara göre, teklifin yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak.
Bu hüküm esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.
İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacak.
Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.
Teklifin kabul edilmesinin ardından, TBMM Başkanvekili Haydar Akar, birleşimi, saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.
Kimler faydalanabilecek?
Yapılan düzenlemeye göre, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan kadınlar için 20, erkekler için 25 yıl sigortalı süresini tamamlamış olan emekli olabilecek.
Bunun yanında vatandaşların işe başlama tarihine bağlı olarak 5 bin ile 5 bin 975 gün arasında değişen prim günü şartını sağlamış olmaları gerekiyor.
Yapılan düzenlemeyle yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin emeklilik hakkın sahip olması beklenirken kanun teklifinin Resmi Gazete’de yürürlüğe girmesi sonrası şartları yerine getirenler süre sınırı olmaksızın SGK ve e-Devlet’ten başvuru yapabilecek.
5000 prim günü önerisi AKP-MHP oylarıyla reddedildi
TBMM'de görüşmeleri devam eden emeklilikte yaşa takılanlar kanun teklifine ilişkin, kademeli prim gün sayısının 5000 gün olarak düzenlenmesine yönelik CHP, İyi Parti ve HDP'nin verdiği önergeler, AK Parti ve MHP'li milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
Yasa teklifinin birinci maddesinde AKP'nin kabul edilen önergesiyle değişikliğe gidildi. Yapılan yeni düzenlemeyle emekli olduktan sonra aynı iş yerinde yeniden işe başlama süresi 10 günden 30 güne çıkarıldı.
Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içinde tekrar işe başlayanlara yüzde 5 prim desteği sağlanacak.
|
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin: 24 yıllık EYT sorunu artık çözüldü
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT ile ilgili uzun süredir üzerinde çalıştıkları 24 yıllık sorunun artık çözüldüğünü belirterek, "Emekçilerimize hayırlı olsun" mesajını paylaştı.
Görüşmede neler yaşandı?
Teklifin tümü üzerinde konuşan İyi Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, EYT kanun teklifinin Meclis'te en hızlı şekilde çıkması için ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını belirtti.
"EYT'liler bir an evvel beklediği bu emeklilikle tanışsın istiyoruz" diyen Usta, grup olarak konuşmalarını mümkün olduğu kadar kısa tutacaklarını söyledi.
Prim ödeme gün sayısının kademeli olarak artmasının kanun teklifinin en büyük eksikliği olduğunu savunan Usta, kanun teklifindeki prim gün sayısının 5 bin güne düşürülmesi için önerge verdiklerini açıkladı.
Kanun teklifine yönelik hazırlanan etki analizinde, düzenlemenin bütçeye 10 aylık yükünün hesaplandığını söyleyen Usta, İyi Parti grubu olarak bunun 15 yıllık yük hesabını yaptıklarını dile getirdi.
Kanun çıktığında emekli olabilecek kişilerin toplam 15 yıllık yükünün 548 milyar lira olacağını belirten Usta, "Bugün EYT'li olanlar ve potansiyel EYT'lilerle birlikte bütün sistemin 15 yıllık yükü sabit fiyatlarla 883 milyar TL" dedi.
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, depremde ölen EYT'li insanların emekli maaşlarının hak sahiplerine bağlanmasını isteyerek, "EYT'li olup eksik primi olan ve depremde hayatını kaybedenlerin eksik primlerini devlet karşılamalıdır. Aynı şekilde iş yeri yıkılan, zarar gören esnafın da EYT prim eksiklerini devlet karşılamalı ve hemen aylık bağlamalıdır" diye konuştu.
"Önemli bir reform"
AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, yasa teklifiyle bir kademeli geçiş sunulduğu şeklindeki iddiaların doğru olmadığını belirtti. Akbaşoğlu, şunları kaydetti:
"1999 yılı, 8 Eylül'den önce ve sonra olmak üzere iki farklı hukuki statü getiriyor. 9 Eylül 1999'dan önce yaş şartı yok. Bununla beraber, 9 Eylül 1999'la beraber 99'dan bugüne kadar yürürlükte olan mevzuat aynı mevzuattır. 99'daki mevzuat bugüne kadar geçerli bir mevzuattır ve o mevzuatta da emekli olabilmek için üç şart aranmaktadır. Bunlardan birincisi sigortalılık süresini doldurmak, ikincisi 5 bin ila 5 bin 975 gün arasında işe başlama tarihi itibariyle değişkenlik arz eden bir kademeli pirim günü sayısını doldurmak, üçüncü şart olarak da yaş şartını doldurmak. Dolayısıyla üç şart yerine geldiğinde emekli olabilme hakkı elde edilebiliyor. Biz bu konuda AK Parti iktidarlarından önce mevcut bulunan üç şarttan yaş şartını tamamen ortadan kaldırıyoruz ve bugün itibarıyla 1999'dan itibaren şu ana değin yürürlükte olan mevzuata göre, kanunlara göre çalışma süresini, sigortalılık süresini ve tabi olduğu prim gün sayısını dolduran ve 1999'dan önce sigortalılık başlangıcını başlatabilen bütün çalışanlarımıza yaş şartı aranmaksızın emekli olma hakkı getiriyoruz. Dolayısıyla işin doğrusu, özü ve esası tam da budur. Bunun dışındaki değerlendirmeler hakikati asla ve kata ifade etmemektedir."
Bunun önemli bir reform olduğunu vurgulayan Akbaşoğlu, "Bu düzenleme, AK Parti'nin, Cumhur İttifakı'nın verdiği sözü pandemiye rağmen, enerji krizine rağmen, depreme rağmen, her şeye rağmen nasıl yerine getirdiğinin, 'yaparsa AK Parti yapar, yaparsa Cumhur İttifakı yapar' sözünün nasıl ete kemiğe büründüğünün tescilidir" yorumunu yaptı.
AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, EYT ile ilgili düzenlemeyi tüm partilerin olumlu katkısıyla, süreleri makul ve dengeli kullanarak bu akşam yasalaştırmayı ümit ettiklerini bildirdi.
