Avrupa Birliği (AB) Brexit anlaşmasının Avam Kamarası'nda onaylanması için başlatılan girişimlerde İngiliz hükümetinin baskısına boyun eğmeyecek. Perşembe günkü AB devlet ve hükümet başkanları zirvesinde İngiltere Başbakanı Theresa May'e hukuki bağlayıcılığı olmayan vaatlerde bulunuldu. AB temsilcileri İngiltere'deki Brexit kaosunu ve Başbakan May'in net olmayan açıklamalarını anlamakta zorluk çektikleri için AB'nin 'anlaşmasız Brexit'e' göre hazırlık yapacağını belirtiyorlar.
Ağır baskı altındaki İngiltere Başbakanı çoğunluğu garanti edemediği için parlamentodaki Brexit anlaşmasıyla ilgili oylamayı erteletmişti. May, Brüksel zirvesi sırasında ayrılış anlaşmasında Kuzey İrlanda için kararlaştırılan ara çözümle ilgili 'hukuki ve siyasi' garanti verilmesini istemişti. Bu formül İngiltere ile AB kalıcı çözüm üzerinde anlaşamadıkları takdirde işletilecek ve Britanya çözüm bulunana kadar Gümrük Birliği'nde kalacak.
Theresa May'in Muhafazakâr Parti içindeki karşıtları İngiltere'nın AB'ye bağlı kalmasına yol açacağı gerekçesiyle Kuzey İrlanda ile ilgili uygulamanın ne zaman sona ereceğinin açıklanmasını talep ediyor. AB ise bu talebi kabul etmiyor.
AB liderlerinden destek isteyen Theresa May Brexit anlaşmasındaki Kuzey İrlanda maddesinin kurtulma şansı tanımayan bir tuzak olduğu izleniminin İngiltere'de' güçlendiğini söyledi. May, AB'den yeterli destek alabildikleri takdirde Brexit anlaşmasının Avam Kamarası'ndan geçeceğini tahmin ediyor.
AB devlet ve hükümet başkanları anlaşmada kesinlikle değişiklik yapılmayacağını ve İngiltere'nin birlikten ayrılacağı Mart ayından sonra Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınırın nihai statüye kavuşturulmasıyla ilgili görüşmelere başlanması gerektiğini duyurdu. Acil çözüm kararlaştırıldığı takdirde bunun 'geçici' olacağına ve 'gerektiğinden daha uzun süre yürürlükte kalamayacağına' da ortak açıklamada yer verildi.
"May ne istediğini bilmiyor"
Bütün bu yükümlü kılmayan niyet açıklamalarından İngiltere Başbakanı May'in somut taleplerde bulunacak durumda olmadığı sonucu çıkıyor. Lüksemburg Başbakanı Xavier Bettel, İngiltere Başbakanını ‘oyalama taktiğiyle AB ülkelerinin sabrını sınamaması' hususunda uyardı. Bettel "Zirve üstüne zirve yapamayız. İngiltere'nin ne istediğini bilmek istiyoruz", dedi.
AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker de İngiliz hükümetinden taleplerine açıklık getirmesini istedi ve 'çözümün AB'den gelmesinin beklenemeyeceğini' dile getirdi.
AB liderlerinin Theresa May ile yaptıkları görüşmenin son derece asabi bir havada geçtiği ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in 'neyi kastettiğini açıkça söylemesi' için sık sık May'in sözünü kestiği bildirildi.
Theresa May'in, Kuzey İrlanda maddesinin süreye bağlanması yerine, Kuzey İrlanda anlaşmazlığını ortadan kaldıracak serbest ticaret anlaşması için kesin bir tarih saptanması şeklindeki talebi Angela Merkel tarafından ret edildi. AB çevrelerinden yapılan açıklamalarda May'in serbest ticaret anlaşmasının 2021 yılının Aralık ayında yürürlüğe girmesini önerdiği belirtildi.
Almanya Başbakanı Merkel 'serbest ticaret anlaşmasına varılıp varılamayacağının iki tarafa da bağlı olduğunu' ve 'yeni bir tarih belirlenemeyeceğini' söyledi. Merkel "Kuzey İrlanda için düşünülen çözüm zaten belirlenen süre zarfında anlaşmaya varılamadığı takdirde uygulanmak üzere hazırlandı", dedi.
Komisyon Başkanı Juncker AB'nin İngiltere'nin anlaşmasız ayrılması ihtimaline göre hazırlık yapacağını ve önümüzdeki hafta 'sert Brexit' durumunda atılacak adımların belirleneceğini açıkladı.
