*Mahfi Eğilmez
Güney ve Kuzey Kore ekonomilerini karşılaştıran yazımda aynı tarihte, aynı noktadan yola çıkan, aynı halktan oluşan ikiye bölünmüş bir ülkede Kuzey ile Güney’in nasıl farklı yerlere geldiklerini göstermişti. Yaptığım karşılaştırma dünyaya açık bir kapitalist modele dayanan Güney Kore’nin, dünyaya kapalı bir sosyalist ekonomik modele dayanan Kuzey Kore ile arasında ciddi bir fark oluştuğunu ortaya koymuştu. Yazımın sonuna bir açıklama notu ekleyerek iki ülke arasındaki farkın sistem farkından değil yönetim farkından kaynaklandığını eklemiştim.
Bunu yaparken, hazırladığım Güney Kore ile kapitalist model içinde bulunan Türkiye’yi karşılaştıran tabloya bakıyordum. Eğer aşağı yukarı benzer başlangıçtan başlayarak yürüyen ve benzer modeli benimsemiş Güney Kore ile Türkiye arasında belirgin bir fark çıkmayacak olursa benim o yazıya koyduğum not anlamsız kalacaktı.
Aşağıdaki tablolar Güney Kore ve Türkiye’nin ekonomik göstergelerinde 1980’den bu yana yaşanan gelişmeleri gösteriyor (Kaynak: IMF, WEO Database, April, 2017.) (Türkiye’nin yüzölçümü 783.562 km2, Güney Kore’nin yüzölçümü 100.210 km2.)
1980 yılı göstergelerine baktığımızda Türkiye’nin Güney Kore’den oldukça önde olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin GSYH’sı Güney Kore’nin GSYH’sının yüzde üçte bir oranında, kişi başına geliri de dörtte bir oranında daha yüksek durumda. Güney Kore, enflasyon ve işsizlik oranlarında Türkiye’den daha iyi olmakla birlikte Türkiye cari denge konusunda daha iyi görünüyor. 1990’a geldiğimizde görünümün hızla değiştiğini görüyoruz. Güney Kore GSYH’sını ve kişi başına gelirini ciddi biçimde artırıp Türkiye’nin oldukça önüne geçiyor. Aynı dönemde Güney Kore enflasyon oranını tek haneye, işsizlik oranını da yüzde 2,5 gibi çok düşük bir düzeye çekerken Türkiye yüzde 60’ın üzerinde enflasyon oranı ve yüzde 8’lik işsizlik oranıyla devam ediyor. Bu dönemin en önemli gelişmesi Güney Kore’de toplam tasarruflar ve ona bağlı olarak toplam yatırımlar hızla artarken Türkiye’de bu iki kalemde ciddi düşüşler yaşanıyor.
2000’lerden itibaren görünümün değişimi daha da hızlanıyor. Güney Kore tasarruf, yatırım, bütçe, enflasyon, işsizlik, cari denge sorunlarını tamamen çözerken Türkiye bütün bu sorunlarla uğraşmaya devam ediyor. 2016 yılına geldiğimizde Güney Kore, GSYH’sını 1,4 trilyon dolar, kişi başına gelirini 27.539 dolara çıkarırken Türkiye’nin GSYH’sı 857 milyar dolarda ve kişi başına geliri de 10.743 dolarda kalıyor.
Tabloda iki ülkenin nüfusuna bakmakta yarar var. 1980 yılında iki ülkenin nüfusu birbirine oldukça yakın. Güney Kore 38,2 milyon, Türkiye 42,5 milyon nüfusa sahip. 2016 yılına geldiğimizde Güney Kore’nin nüfusu yüzde 34 oranında artarak 51,2 milyona yükselirken aynı sürede Türkiye’nin nüfusu yüzde 88 oranında artarak 79,8 milyona ulaşmış bulunuyor. Türkiye’nin kişi başına gelirinin düşük kalmasının birçok başka nedeni varsa da en önemli nedenlerinden birisi nüfus artışı gibi görünüyor.
Tabloda iki ülke ekonomisi arasında dikkati çeken en önemli farklardan birisi de tasarrufların oranı. Güney Kore’de tasarrufların GSYH’ya oranı yüzde 36 dolayında iken Türkiye’de bu oran yüzde 25 dolayında görünüyor. Güney Kore, tasarruflarının yüksekliği sayesinde cari fazla verirken Türkiye tasarruflarının düşüklüğü dolayısıyla cari açık veriyor.
Bütün bu karşılaştırmaları yaparken aklımızda tutmamız gereken şeylerden birisi de Güney Kore’nin de bizim gibi petrol ve doğal gazı olmadığı ve bu kaynakları ithal etmek zorunda olduğudur.
Bu kısa karşılaştırma Güney ve Kuzey Kore ekonomilerini karşılaştıran yazımın sonuna eklediğim notun haklı olduğunu, gelişmedeki sorunun sistem sorunundan daha çok yönetim sorunundan kaynaklandığını ortaya koyuyor.
Aşağıdaki grafikler bütün bu ekonomik gelişmeleri bir kez de görsel olarak ortaya koymayı amaçlıyor. Grafiklere göre Türkiye’nin Güney Kore’ye tek üstünlüğü kamu borç yükü konusunda çıkmış görünüyor (kırmızı Türkiye, siyah Güney Kore.)
Bu yazı Mahfi Eğilmez'in blogundan alınmıştır.
