Mahfi Eğilmez*
TÜİK’in açıkladığı Temmuz ayı işgücü istatistikleri işsizlikte artış olduğunu ortaya koydu. 2017 Haziran ayında yüzde 10,2 olan işsizlik oranı Temmuz ayında ciddi bir artışla yüzde 10,7’ye yükseldi.
İstihdam anketinin uygulandığı gün ve önceki hafta içinde kâr karşılığı, yevmiyeli, ücretli ya da ücretsiz olarak hiç bir işte çalışmamış kişilerden son 4 hafta içinde iş arama kanallarını kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda bulunan 15 ve daha yukarı yaştaki kişiler işsiz sayılıyor. İşsiz sayısının toplam işgücüne bölünmesiyle işsizlik oranı bulunuyor. Buna literatürde resmi işsizlik oranı deniyor.
Bu işsizlerin dışında bir de çeşitli nedenlerle bir iş aramayan, ancak iş bulursa 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenler var. Bunlar iki grupta toplanıyor: (1) Daha önce iş aradığı halde iş bulamayan ya da kendi niteliklerine uygun bir iş bulabileceğine inanmadığı için iş aramayan ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenler. (2) Mevsimlik çalışma, ev kadını olma, öğrencilik, irat sahibi olma, emeklilik ve çalışamaz halde olma gibi nedenlerle iş aramayıp ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenler.
İşsizlerle bir iş aramayan, ancak iş bulursa 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenlerin toplamı bize geniş işsizler sayısını veriyor. Bunların toplamını işgücü ile bir iş aramayan, ancak iş bulursa 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirtenler toplamından oluşan geniş işgücü sayısına oranlarsak karşımıza geniş işsizlik oranı çıkıyor.
Buraya kadar yaptığımız tanımları bir tabloya dökelim:
|
Bin Kişi
|
2017 Haziran
|
2017 Temmuz
|
Değişim (%)
|
|
İşgücü
|
31.954
|
32.200
|
0,8
|
|
Çalışmaya hazır
|
2.226
|
2.258
|
1,4
|
|
Geniş İşgücü
|
34.180
|
34.458
|
0,8
|
|
İşsiz
|
3.251
|
3.443
|
5,9
|
|
İşsizlik Oranı (%)
|
10,2
|
10,7
|
5,1
|
|
Geniş İşsizlik Oranı (%)
|
16,0
|
16,5
|
3,3
|
|
Tabloya göre Haziran ayına göre Temmuz ayında yüzde 1’den az artış gösterirken işsiz sayısı yüzde 5,9 artmış. Dolayısıyla işsizlik oranı da yüzde 6’ya yakın artış göstermiş bulunuyor. Ayrıntıları incelediğimizde tarım dışı sektörlerde başta hizmetler sektörü olmak üzere istihdam kayıplarının ortaya çıktığı görülüyor. İstihdamı artırmak için SGK primi ödemelerinin ertelemesi gibi önlemlerin yürürlükten kalkması yılın son çeyreğinde işsizliğin daha da artmasına yol açabilir.
Türkiye, kamu mali disiplinini feda ederek büyümesini hızlandırmasına karşılık işsizliği bir türlü tek haneye düşüremiyor. Üstelik Temmuz ayında iş tersine döndü, işsizlik oranı arttı. İşsizlik oranındaki bu yükselişin büyümenin rekor kırması beklenen üçüncü çeyreğin ilk ayında ortaya çıkması işi daha da ilginç bir görünüme sokuyor.
Bugüne kadar ‘istihdam yaratmayan büyüme’ kavramıyla uğraşıyorduk acaba bugünden başlayarak bir de ‘işsizliği artıran büyüme’ kavramıyla mı uğraşacağız?
*Bu yazı ilk kez mahfiegilmez.com'da yayımlanmıştır.
