T24 - Balıkesir'in Dursunbey ilçesinde meydana gelen ve 13 kişinin ölümüyle sonuçlanan grizu patlamasından 20 gün önce Maden Mühendisleri Odası'nın Meclis'i uyardığı ortaya çıktı. 4 Şubat'ta Meclis Madencilik Araştırma Komisyonu'na bilgi veren Oda Başkanı Mehmet Torun, 2008 yılında madenlerde 48 olan ölümlü kaza sayısının, 2009 yılında 92'ye çıktığını söyledi.
Kazaların halen Türkiye'de 'kader' olarak görüldüğünü ifade eden Torun, işçilerle ilgili mevzuatın denetleme açısından sakıncaları bulunduğunu kaydetti. Torun, 'Türkiye'de bazı maden ocaklarına iki yılda hatta üç yılda bir hiç müfettişin uğramadığı bir gerçek.' dedi. Komisyonda milletvekillerine bilgi veren Torun, madenlerde işçi sayısına bakılmaksızın iş sağlığı ve güvenliği kurullarının oluşturulması, iş güvenliği uzmanı ve mühendis çalışma zorunluluğun getirilmesi gerektiğini söyledi.
Özel idareler deneleyemiyor
'Ne yazık ki ülkemizde hala bu kazalar 'kader' olarak görülmektedir. Bunun değiştirilmesinin yolu da yine maden mühendisine, maden işçisine, hem teknik anlamda denetimi sağlamak hem de aynı zamanda eğitimler vererek bu kazaların azalmasını sağlamaktan geçmektedir.' diyen Torun, madenlerin özel idarelere devredilmesini eleştirdi.
Torun, Maden Kanunu'nda değişiklik yapılarak bazı madenlerin özel idarelere devri söz konusudur ancak özel idarelerde yeterli maden mühendisi kadrosu olmadığı için buradaki denetim yeterince yapılamamaktadır. Bu da iş kazalarının artmasına neden olmaktadır' dedi.
Çalışma Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Kanunu ve ilgili yönetmeliklerin, madencilik sektöründe etkin denetlemenin yapılabilmesi bakımından ciddi sakıncalar içerdiğini ve düzenlemenin yetersiz olduğunu belirten Torun, ABD'deki denetim çalışmaları hakkında bilgi verdi. Torun, ABD'de yılda 4 kez yer altı kömür madenleri, yılda 2 kez de yer üstü madenleri denetlendiğini belirterek, 'Oysa Türkiye'de bazı maden ocaklarına iki yılda hatta üç yılda bir hiç müfettişin uğramadığı bir gerçektir' diye konuştu.
Kanun yetersiz kadro çaresiz
Arama ve işletme aşamasında yapılan madencilik projelerinin de tam uygulanmadığını kaydeden Torun, 'Projeye baktığınızda uygun gözüküyor ama uygulamada o proje kenara atılarak çok farklı bir uygulama yapılıyor. Bunu son kazalarda görüyoruz. Bunu denetleyecek olan Maden İşleri Genel Müdürlüğüdür, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığıdır. Bunun için de oraya nitelikli kadroların oluşturulması, konulması gerekmektedir diye düşünüyoruz' dedi.
Maden Kanunu'nun 31'inci maddesinin, üretimde daimi maden mühendisi bulunması konusunda eksik kaldığını belirten Torun, 'Madenler yirmi dört saat çalışan, her an tehlike oluşabilecek bir sektördür. Biz burada 31'inci maddenin mutlaka değiştirilmesini talep ediyoruz' dedi. Torun ayrıca teknik nezaretçilerin görevlerini özgürce yapabilmesi için ücretini işverenden almaması gerektiğini savundu.
Madenlere erken uyarı sistemi ve güvenlik önlemleri için teşvik verilmesi gerektiğini ifade eden Torun, bunun örneğini 19 kişinin yaşamını yitirdiği Bursa'daki maden kazasında gördüklerini anlattı. Özelleştirme politikalarını da eleştiren Torun, 'Kamunun üretimden el çektirilmesi ve bu işi işte özel sektör de yapar zihniyeti ne yazık ki bu kazaların artmasına neden oluyor' dedi.
