Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 1994 yılında gerçekleşen soykırımda Fransa'nın rolüne işaret eden raporların ardından Ruanda'yı ziyaret etti. Macron, Fransa'nın soykırımda siyasi bir sorumluluğu olduğunu kabul etti.
The Guardian'da yer alan habere göre, Fransa'da Élysée Sarayı, Macron'un Ruanda ziyaretinin, ilişkilerde normalleşme için "son adım" olacağını söyledi.
Kigali'de 250 binden fazla Tutsi'nin gömüldüğü soykırım anıtında konuşma yapan Macron, Fransa'nın soykırımdaki rolünü ancak Ruandalıların affedebileceğini söyledi. Macron, şöyle devam etti: "Bu yolda, sadece o geceyi yaşayanlar bizi affedebilir" dedi.
Macron, 1994'te Fransa'nın soykırımı körüklediğine yönelik uyarıları dikkate almadığını, soykırımı uygulayan rejimin yanında durduğunu kabul etti. Öte yandan Macron, Fransa'nın soykırımda "suç ortağı" olmadığını ekledi.
"Soykırım silinemez"
Macron, Ruanda ziyareti sırasında bir tweet paylaşarak "Soykırım silinemez. Silinmez" yazdı. Macron, tweetlerine şöyle devam etti: "Ruanda'da kuşlar 7 Nisan'da şarkı söylemez derler. Çünkü bilirler. Sessizliği kırmak insanların görevidir. Yaşam adına, söylemeli, dilledirmeli, tanımalıyız"
Macron'un Fransa'nın soykırımdaki rolünü tanıdığı açıklamaları şöyle devam etti: "Fransa'nın Ruanda'da bir rolü, tarihi, siyasi sorumluluğu var. Bir görevi var: Gerçeğin ortaya çıkmasına uzun bir süre sessizliğini koruyarak Ruanda halkının acısına kattıkların tanımak ve tarihle yüzleşmek. Bu geçmişi tanımak, sorunluluğumuz karşılığı olmayan bir adım. Geçmişteki suskunluğun ardından kurbanlara bir borç, Acısını hâlâ kabul edebileceğimiz, hafifleteceğimiz yaşayanlara bir hediye"
1990-1994 yılları arasında soykırımda Paris’in oynadığı rol için Macron'un Fransa adına resmi olarak “özür dilemesini” isteyenler de bulunuyor.
Fransa'nın 1994 soykırımına destek verdiğini sık sık dillendiren Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame, Paris ve Kigali arasında ilişkilerin bu yıl iyileşmekte olduğunu söylemişti. Kagame'nin yorumu, Fransa'da tarih komisyonunun hazırladığı raporda Tutsi azınlığın katledildiği soykırımda Fransa'nın "oldukça sorumlu" olduğunun gösterilmesinden sonra gelmişti. Kagama "Büyük sorumluluktan bahsediyorsanız bu çok anlama gelir. Bu ileriye dönük büyük bir adım. Belki unutmak değil ama affetmek ve ileriye gidebilmek için" demişti.
Ne olmuştu?
Ruanda’da 1994’te Hutular, dönemin Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana’nın uçağının düşmesinden sorumlu tuttukları Tutsilere karşı soykırım başlatmıştı. Ülkede 100 gün süren katliamda 800 binden fazla Tutsi hayatını kaybetmişti.
Fransa, soykırımı yapan Hutu hükümetinin uzun süre destekçisi olduğu için uluslararası kamuoyunda ve ülke içinde eleştiriliyor. Paris, soykırımı engellemek yerine soykırımcılara silah ve mühimmat desteği sağlayarak, Ruanda Yurtsever Cephesinin (RPF) ilerleyişini kısıtladığı için kınanmıştı.
