Kritik NATO Zirvesi'nde ilk gün: Finlandiya ve İsveç, NATO'ya davet edildi

T24 Dış Haberler

İspanya'nın başkenti Madrid'de organize edilen, Rusya-Ukrayna savaşını gölgesinde son yılların en önemli NATO Zirvesi için liderler bir arada. Zirvenin ilk gününde NATO liderleri, yeni Stratejik Konsept'te anlaştı. Ayrıca Türkiye'nin vetosunu geri çekmesiyle üyelik yolu açılan Finlandiya ve İsveç'in de NATO'ya davet edilmesi kararı alındı. 

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, liderlerin “İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra karşılaşılan en ciddi güvenlik krizinin ortasında” bir araya geldiğini söyledi.

NATO üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla zirve oturumları başladı. 

Stoltenberg, Ukrayna konulu ilk oturumun açılışında yaptığı konuşmada, bu zirvede, Rusya ve Çin gibi otoriter rejimlerin kurallara dayalı düzene meydan okuduğu daha rekabetçi bir dünyada NATO'nun güçlendirilmesi için önemli kararlar alınacağını söyledi.

İttifakın yol haritası niteliğindeki Stratejik Konsept belgesinin yeni halinin kabul edileceğini hatırlatan Stoltenberg, ittifakın caydırıcılığı ve savunmasını kuvvetlendireceklerini, İsveç ve Finlandiya'nın davet edilmesiyle NATO'nun kapılarının açık olduğunun gösterileceğini belirtti.

Stoltenberg, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin liderlere hitaben konuşma yapacağını ve Ukrayna için kapsamlı bir destek paketinin kabul edileceğini de aktardı.

Zirveye ev sahipliği yapan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de yaptığı konuşmada, "Alacağımız kararlar gelecek 10 yıllık kapasitemizi ve kaynaklarımızın kullanımını belirleyecek. Dünya bizi izliyor. Herkese birlik ve beraberliğimizi, beklentileri karşılayabileceğimizi göstereceğiz." dedi.

Türkiye, Finlandiya ve İsveç’i üçlü muhtıranın imzalanması dolayısıyla tebrik eden Sanchez, "Bu iki ülkenin NATO’ya girişi önemli bir dönüm noktası olacaktır." şeklinde konuştu.

Sanchez ayrıca NATO üyesi olmayan Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin de Madrid’deki zirveye davet edildiğini, bu akşam yemeğinde tüm liderlerin yer almasının NATO için bir ilk olacağını söyledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, zirvenin yapılacağı yere sabah saatlerinde ulaştı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO ve Hükûmet Başkanları Zirvesi'ndeki ikili temasları kapsamında ilk olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya geldi.

Fransa Cumhurbaşkanlığı, Macron ve Erdoğan’ın ikili görüşmesinde Ukrayna’da Rusya tarafından bloke edilen tahılın çıkarılmasına ilişkin desteklerini konuştuklarını aktardı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan - Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron

Zirveye gelen liderler aile fotoğrafının çekilmesinden önce NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez tarafından karşılandı. 

Tüm katılan liderlerin bir arada olduğu NATO Zirvesi geleneksel aile fotoğrafı çekildi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, aile fotoğrafında ilk sırada sağdan üçüncü sırada yer aldı.

Reuters dış politika muhabiri Hümeyra Pamuk, liderlerin açılış oturumuna geçtiği sırada Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve Britanya Başbakanı Boris Johnson'ın sohbet ettiği anlardan bir kare paylaştı.

Açılış oturumu öncesi sohbet sırasında Boris Johnson'ın Türkçe "Çok güzel" ifadelerini kullandığı, Erdoğan'ın da "Çok güzel" diye tekrarladığı duyuldu.

Liderlerin aile fotoğrafının ardından zirve başladı. Liderlere hitaben açıklamalarda bulunan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaşa değinerek "Ukrayna'nın galip gelmesini sağlamalıyız." dedi.

Zelenski oturuma bağlandı

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya'nın başlattığı savaşın ana gündem olduğu ilk oturuma video konferans yoluyla bağlandı.

AFP'nin aktardığı habere göre, Zelenski, NATO liderlerinden Rusya'nın başlattığı savaşa karşı mücadele için finansal destek ve modern ağır silahlar talep etti.

Zelenski, NATO liderlerine yaptığı konuşmada ittifakı, Ukrayna’yı tamamen içine almamakla eleştirerek “Avrupa’yı ve tüm medeniyeti savunmaya katkımız yeterli olmadı mı? Başka ne önemli?” diye sordu.

Volodimir Zelenski, video konferansla bağlandı.

"Liderler yeni Stratejik Konsept'te anlaştı"

NATO Genel Sekreter Jens Stoltenberg, Twitter'dan yaptığı açıklamada, Stratejik Konsept belgesinin kabul edildiğini bildirdi. Stoltenberg, "NATO liderleri yeni Stratejik Konsept belgesinde, daha rekabetçi bir dünyada İttifakımız için taslakta anlaştı" dedi. 

Finlandiya ve İsveç davet edildi

NATO Zirvesi’nin ilk gününde paylaşılan ortak açıklamada İsveç ve Finlandiya’nın İttifak’a katılmak için davet edildiği belirtildi.

NATO Zirvesi’nin ilk gününde paylaşılan ortak açıklamada İsveç ve Finlandiya’nın İttifak’a katılmak için davet edildiği belirtildi.

Stoltenberg'den açıklamalar

Genel Sekreter Jens Stoltenberg, ilk günün ardından katıldığı basın toplantısında açıklamalar yapıyor. Stoltenberg'in açıklamasından öne çıkanlar şöyle: 

"Bugün müttefiklerimiz 2014 yılında vermiş oldukları taahhütleri de yenilediler ve NATO'ya bu noktada yapacakları mali katkıları da artıracaklar. Dokuz tane müttefikimiz şu anda yüzde 2'lik GSYH  katkı payını tutturmuş bulunuyor. Yüzde 2'lik miktar bizim için taban oluşturmakta."

"NATO, modern kabiliyetlere de yatırım yapmakta. Daha yeni mühimmatlarla tatbikatlarımızı gerçekleştireceğiz. Daha fazla eğitim ve tatbikata ihtiyacımız var. Güvenlik ortamımızı böyle düzenlemeliyiz."

"Stratejik Konsept, 2010 yılındaki versiyonuyla kıyaslandığında oldukça değişiklikler barındırıyor. Rusya'nın saldırganlığı güvenliğimizi hedef almakta, bu bağlamda biz Çin'e de tek bir kelimeyle atıfta bulunduk. "Çin'in yapmış olduğu eylemler, bizim güvenliğimizi çıkarlarımızı tehdit etmektedir" cümlesiyle Çin kendine yer buldu." 

"Bu Türkiye için iyi bir anlaşmadır, Finlandiya ve İsveç iyi bir anlaşmadır. Aynı zamanda NATO için de iyi bir anlaşmadır".

"Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üye olma konusunda davet edilmesi, NATO'nun kapılarının açık olduğu anlamına geliyor. Bizim kapımız bu yolda yürüyen ülkelere açıktır. NATO müttefikleri olarak bir araya geldik ve Baltık ve Nordik bölgede bunun faydalı olacağını düşündük. Bu sayede daha fazla bir arada olacağız."

"Savunma anlamında temelden bir dönüşüm öngörüyoruz. Daha fazla varlığımız olacak dediğimiz zaman, zaten mevcut olan muharip gruplarımızı özellikle ittifakın Doğu kısmında daha üst düzeye çıkaracağız. İnsanların daha hızlı bir şekilde gelebilmesi ve aynı zamanda ellerinde yeterli muharip kuvvetin, yakıtın ve mühimmatın olabilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Her şey hazır olursa bunu gerçekleştirebiliriz. Mevcut olan varlığımızın üzerine daha önce belirlenmiş ve konuşlandırılmış ekipmanın kullanımından bahsediyoruz. Soğuk Savaş'tan bu yana ilk defa daha önce görevlendirilmiş kuvvetlerle bunu yapacağız."

"Aslında en başından beri biz açık bir şekilde Ukrayna'ya desteğimizi ortaya koyduk. Açık desteğimizin yanında NATO müttefikleri ekipman, finansal ve mühimmat desteği verdiler.  Bunun kendisi bir mesajdır. Yapılan işlerin kendisi bir mesajdır. Diğer taraftan da müttefikler olarak uzun savaşlara hazırlıklı olmaya çalışıyoruz. Savaşlar önceden kestirilemez. Sayın Zelenski bize sordu "Hazır mısınız bizi desteklemeye" diye. Biz de "Her zaman hazırız" dedik. Ukrayna aynı zamanda NATO'nun üzerine inşa edildiği değerler için de çalışıyor. Ukrayna'ya olan desteğimiz devam edecek."

İlk gün neler konuşuluyor?

Öğleden sonraki oturuma  NATO üyesi 30 ülkenin yanı sıra zirveye davetli olan, NATO'ya üyelik başvurusu yapan Finlandiya ve İsveç ile Gürcistan, Bosna Hersek, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya ve Güney Kore devlet veya hükümet başkanları da katılacak.

Zirvenin 29 Haziran'daki programı Prado Müzesi'nde verilecek akşam yemeği ile sona erecek.

TIKLAYIN - Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, NATO Zirvesi'nde hangi dünya liderleriyle görüşmesi planlanıyor?

Zirvenin ikinci gününde ne olacak?

NATO Zirvesi'nin 30 Haziran'daki son gününde ise toplantıların öğlene kadar tamamlanması, ardından "Madrid Stratejik Konsepti"nin açıklanıp, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in basın toplantısıyla zirvenin sona ermesi öngörülüyor.

Lizbon'da 2010'da yapılan zirvede Rusya için "dış partner" tanımını yapan NATO'nun, Madrid'de bu ülke için "uluslararası güvenlik için tehdit" ifadesini kullanması, daha önce yer vermediği Çin hakkında da "uluslararası istikrarı tehdit eden bir unsur" olarak tanımlaması bekleniyor.

Ukrayna'ya yönelik silah yardımını ve Doğu Avrupa ülkelerindeki askeri mevcudiyetini artırma kararı alması öngörülen NATO, Rusya'ya karşı "birlik ve kararlılık" mesajı verecek.

Yeni yol haritasında, üye ülkelerin ulusal egemenlik ve toprak bütünlüğünün garanti altında olduğuna vurgu yapacak NATO, hibrit tehditler, siber güvenlik konularında da önlemlerini artıracak.

NATO Zirvesi önce Madrid'de dörtlü görüşme: Finlandiya ve İsveç'e üyelik yolu açıldı

Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında imzalanan mutabakat metniyle birlikte Ankara'nın Helsinki ve Stokholm'ün NATO üyeliğine destek vereceği açıklandı. Bu vesileyle Madrid'de yarın (29 Haziran) başlayacak NATO liderler zirvesinde iki kuzey ülkesinin savunma ittifakına üyelik sürecinin ilerlemesinin önü açıldı.

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson arasındaki ülkelerin dışişleri bakanlarının da katılımıyla dörtlü görüşme gerçekleşti. 4'lü zirvenin ardından üç ülke arasında anlaşma sağlandığı duyuruldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Biden tokalaştı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği İspanya’nın başkenti Madrid’de ABD Başkanı Joe Biden ile sohbet etti.

Erdoğan, NATO Zirvesi akşam yemeğine katıldı

 Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Zirvesinin ikinci gününde El Prado Müzesi’nde Devlet ve Hükümet Başkanları için “Resmi Olmayan Transatlantik Akşam Yemeği’ne” katıldı.

Erdoğan, salona girişte ABD Başkanı Biden ve Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitschko’nun erkek kardeşi ve iki kez Dünya Ağırsıklet Boks Şampiyonu olan Wladimir Klitschko ile ayak üstü sohbet etti.

Erdoğan ile Avusturya Başbakanı bir araya geldi

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği İspanya’nın başkenti Madrid’de Avusturya Başbakanı Karl Nehammer ile bir araya geldi.

TIKLAYIN - Madrid'deki 4'lü zirveden anlaşma çıktı: Türkiye, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliğine vetosunu kaldırdı