T24 - Hızla artan petrol gelirlerini altyapı yatırımlarına ve ithalata yönlendiren Irak, hem kısa hem de uzun vadede Türkiye için, gözde bir pazar niteliği taşıyor. Şu anda K. Irak'ta, 190'ı Erbil'de olmak üzere 300 Türk firması var.
Irak'ın ileriye yönelik yatırım ve yeniden yapılanma hedefleri, tüm sektörler için önemli ticaret fırsatları sunuyor. Türk girişimcileri için konut, kara yolları, demir yolları, sulama sistemleri gibi alt yapı yatırımları ile özellikle çimento başta olmak üzere, inşaat malzemeleri önemli bir pazar oluşturuyor.
Irak'ın yeniden inşası için Ulusal Yatırım Komisyonu'nun hazırladığı 750 projenin toplam tutarı ise 600 milyar dolar olarak belirlendi.
Resmi rakamlar, gerçeği yansıtmıyor
Irak'ın coğrafi ve lojistik avantajları nedeniyle Türk müteahhitlik firmaları için büyük bir potansiyel vaat ettiği, bu çerçevede özellikle inşaat alanında bölgede faaliyet gösteren firmaların sayısının arttığı vurgulanıyor.
Türk müteahhitlik firmalarının son yıllarda Irak'ta üstlendikleri işlere ilişkin resmi rakamlar gerçeği yansıtmadığı belirtiliyor. Üstlenilen pek çok projeye ait istatistiki bilginin kayıtlara geçmemesi nedeniyle gerçek rakamların çok daha yüksek olduğu var sayılıyor.
İlk olarak 1981 yılında Irak müteahhitlik pazarına giren Türk firmalarının bu ülkedeki faaliyetleri, savaş sonrası dönemde ivme kazanan altyapı ve üst yapı yatırımları nedeniyle 2003 yılından itibaren hızlandı. 2007 yılında 545 milyon dolar tutarında 39 adet proje üstlenilirken, 2008 yılında bu rakam 72 adet proje ile 1,43 milyar dolara ulaştı. Türk müteahhitlik firmaları Irak'ta 2003-2008 yılları arasında 4,8 milyar dolar değerinde 450'yi aşkın proje üstlendi. Firmalar, yeniden yapılanma sürecindeki Irak'ta çeşitli konut projelerinden askeri tesislere, yol, köprü, baraj gibi altyapı projelerinden okul, hastane gibi sosyal tesislere pek çok alanda faaliyet gösteriyor.
Erbil'de yeniden yapılanma faaliyetleri hızla devam ederken, şehirdeki inşaat işlerinin büyük bölümünü Türk firmaları üstlendi. Kuzey Irak'taki 300 civarındaki Türk firmasının 190'ı Erbil'de faaliyette bulunuyor.
Riskler de var
Bu arada, ülkedeki güvenlik sorunları üstlenilen işlerin yürütülmesini zaman zaman zorlaştırıp kesintiye uğratırken, bölgede gerek yüklenici firma, gerekse taşeron firma olarak iş üstlenme imkanı artmış olmakla birlikte, üstlenilen işlerin öngörülen şartnamelere uygun şekilde tamamlanmasında bazı sorunlar yaşanıyor.
Türk müteahhitlik firmalarının iş üstlendiği en riskli ülkelerden olan Irak'ta Türk firmaları, güvenlik kaygıları nedeniyle faaliyetlerini daha çok Kuzey Irak'a yönlendiriyor. Türk müteahhitlik ve müşavirlik firmalarının alacak talepleri ile hak ediş ödemelerinde geç ödemeler dolayısı ile yaşadığı zararlar da giderek artıyor. Özellikle bankacılık sisteminin sağlıklı işlememesinden dolayı hemen hemen tamamı kamu kuruluşu olan işveren idarelerinden alınan projelerin sürdürülmesinde de zorluklar yaşanıyor.
