Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), küresel krizin Türkiye'yi "kredi, portföy, dış ticaret ve tüketici davranışları" olmak üzere dört kanaldan etkileyeceğini belirterek krizin etkilerinin azaltılması için IMF ile bir an önce ciddi ve ayrıntılı bir anlaşma imzalanması gerektiğini vurguladı.
TEPAV, Türkiye'nin küresel ekonomik krizin gelişimi, Türkiye'ye etkileri ve fırsata dönüştürebilmesi için alınması gereken önlemleri içeren bir değerlendirme raporu açıkladı. Pakette, "Merkez Bankası rezervlerinden bir fon oluşturulması", "İşsizlik Sigortası fonunun bir bölümünün, kitlesel seferberlik ile bilgisayar ve yabancı dil eğitiminde kullanılması", "IMF ile ciddi ve ayrıntılı bir anlaşmanın bir an önce imzalanması", "Körfez sermayesinin çekilmesine yönelik tedbirlerin alınması" ve "Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nun (EKK) çözümün merkezinde yer alması" önerileri yer aldı.
TEPAV Küresel Kriz Çalışma Grubu'nca hazırlanan "2007-08 Küresel Finans Krizi ve Türkiye: Etkiler ve Öneriler" raporunda, krizi Türkiye'ye ve benzer ülkelere taşıyacak temel vasıtanın banka ve şirket bilançoları olduğu belirtildi.
TEPAV, krizin Türkiye'yi dört kanaldan etkileyeceğini, şu öngörülerle açıkladı: "Bunlardan ilki ve en önemlisi kredi kanalıdır. İkinci kanal portföy yatırımı kanalıdır. Üçüncü kanal ticaret kanalıdır. Dördüncü ve son kanal ise tüketici davranış kalıplarındaki değişiklikler olarak görülmektedir. Türkiye'nin küresel krizden etkilenmesine neden olacak bu dört kanalın aynı anda tıkanması ihtimalinin oldukça yüksek olduğu tahmin edilmektedir. Böyle bir durumda, ekonomimizin kısa bir zaman dilimi içinde bir dizi olumsuz sonuçla karşılaşmasından duyulan endişeler artmaktadır. Söz konusu olumsuz göstergeler içinde büyüme oranının daha da yavaşlaması, faiz oranlarının mevcut yüksek patikasında kalması, enflasyonun yükselmeye devam etmesi, hisse senedi fiyatlarının düşmesi, işsizliğin artması, Türk lirasının ise hızla değer kaybetmesi yer almaktadır."
TEPAV'ın önerileri arasında, Merkez Bankası rezervlerinin teknik kriterler dahilinde kullandırılması için, mevcut rezervlerin bir bölümüyle Merkez Bankası bünyesinde bir fon oluşturulması da yer aldı. Buna göre fonun temel işlevi ek borçlanmayı olanaklı hale getirmek olarak öngörüldü. Borçların geri ödeme planlarının müzakere edilmesi, gerektiğinde yeniden yapılandırılması ve ilgili bankalarca sağlanacak kredi imkanlarının değerlendirilmesi fonun görevleri arasında sayıldı.
Türkiye’yi vuracak 4 tehlike
Krediler
Portföy yatırımları
Ticaret
Tüketici davranışları
TEPAV'ın çözüm önerileri
* Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) çözümün merkezinde yer almalı
* Merkez Bankası rezervlerinden bir fon oluşturulmalı
* İşsizlik Sigortası fonunun bir bölümü, kitlesel seferberlik için kullanılmalı
* IMF ile ciddi ve ayrıntılı bir anlaşma bir an önce imzalanmalı
* Körfez sermayesinin çekilmesine yönelik tedbirler alınmalı
* Bankacılık sektörü sermaye yapısı güçlendirilmeli
* Şirketler yeniden sermayelendirilmeli, sermaye yapıları güçlendirilmeli
* Sermaye yapısının güçlenmesi için gerekli kefalet sistemi oluşturulmalı
* Kefalet sistemi yetkin bir izleme sistemi ile desteklenmeli
